Γιατί η Αμερική απελευθερώνει αποθέματα πετρελαίου έκτακτης ανάγκης

Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, όπως πολλοί δυτικοί ηγέτες, πολεμάει τον πληθωρισμό. Μία από τις ταχύτερα αυξανόμενες τιμές είναι αυτή του πετρελαίου, χάρη στην οικονομία που αναπτύσσεται μετά την πανδημία της Covid-19 και την απροθυμία των μελών του ΟΠΕΚ+, μιας λέσχης πετρελαιοπαραγωγών χωρών, να αυξήσουν την παραγωγή τους. Οι Αμερικανοί πληρώνουν σχεδόν 60% περισσότερα για να γεμίσουν τα ντεπόζιτά τους από ό,τι την ίδια χρονική περίοδο πέρυσι. Στις 17 Νοεμβρίου, ο κ. Μπάιντεν ζήτησε από την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου να διερευνήσει εάν εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου συμμετείχαν σε μια συμπαιγνία για την αύξηση των τιμών στην αντλία. Τώρα στρέφει την προσοχή του στις πετρελαιοπαραγωγές χώρες.

Στις 23 Νοεμβρίου, ο κ. Μπάιντεν ανακοίνωσε ότι θα απελευθερώσει αργό από το Αμερικανικό Στρατηγικό Αποθεματικό Πετρελαίου (SPR), ένα συνολικό απόθεμα άνω των 600 εκατομμυρίων βαρελιών που αποθηκεύεται υπόγεια στο Τέξας και τη Λουιζιάνα. Η Βρετανία, η Κίνα, η Ινδία, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα δήλωσαν ότι θα κινηθούν σταδιακά, απελευθερώνοντας πετρέλαιο από τα δικά τους αποθέματα (αν και μόνο ένα κλάσμα της ποσότητας που υποσχέθηκε η Αμερική). Θα μειώσει το σχέδιο του κ. Μπάιντεν το κόστος του πετρελαίου;

Το μεγαλύτερο μέρος της ποσότητας των αποθεμάτων που θα απελευθερωθούν από την Αμερική, ήτοι 32 εκατομμύρια βαρέλια, θα δανειστεί σε διυλιστήρια τους επόμενους μήνες, κάτι που σημαίνει ότι τελικά τα αποθέματα θα χρειαστεί να συμπληρωθούν και πάλι. Τα υπόλοιπα 18 εκατομμύρια βαρέλια θα είναι μέρος μιας ταχείας πώλησης που είχε προηγουμένως συμφωνηθεί από το Κογκρέσο. Η Αμερική έχει πουλήσει τα αποθέματά της μόλις τρεις φορές στο παρελθόν: κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Κόλπου το 1991, ως απάντηση στον τυφώνα Κατρίνα το 2005 και ως μέρος μιας συντονισμένης απελευθέρωσης το 2011 για την αντιμετώπιση των διαταραχών στην παραγωγή πετρελαίου στη Λιβύη, σαν αποτέλεσμα των εξεγέρσεων της Αραβικής Άνοιξης.

Κανείς δεν αναμένει ότι το μέτρο θα έχει διαρκή επίδραση στις τιμές του πετρελαίου. Οι μακροπρόθεσμες αιτίες της αύξησης των τιμών δεν θα εξαλειφθούν με την πώληση του αποθέματος. Η απελευθέρωση 50 εκατομμυρίων βαρελιών από την Αμερική αντιστοιχεί σε λίγο περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας ημερήσιας ζήτησης αργού πετρελαίου. Όταν αποδεσμεύτηκαν 60 εκατομμύρια βαρέλια το 2011, αυτό προκάλεσε προσωρινή πτώση των τιμών του αργού κατά 8 δολάρια ανά βαρέλι και ώθησε τους λιανοπωλητές σε μια φρενίτιδα μείωσης των τιμών για να μεταφέρουν την εξοικονόμηση των τιμών στους πελάτες, στην αντλία. Ωστόσο, δύο εβδομάδες αργότερα, τα futures του Brent, σημείο αναφοράς για τις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου, είχαν ανακάμψει, υποδηλώνοντας ότι οποιαδήποτε ελάφρυνση μπορεί να είναι βραχύβια (βλ. διάγραμμα). Η παρέμβαση του κ. Μπάιντεν μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αβεβαιότητα στην αγορά, κάνοντας τους αγοραστές να αναμένουν μελλοντική στενότητα στα επίπεδα προσφοράς. Αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να προκαλέσει αστάθεια των τιμών.

Τέλος, οι χώρες του ΟΠΕΚ+ ενδέχεται να αποτύχουν να αυξήσουν την παραγωγή τόσο γρήγορα όσο θα ήθελε ο κ. Μπάιντεν, αντισταθμίζοντας την αποδέσμευση αποθεμάτων της Αμερικής. Η γνώση ότι οι χώρες που απελευθερώνουν πετρέλαιο θα πρέπει τελικά να αναπληρώσουν τα αποθέματά τους καθιστά απίθανο οι πετρελαιοπαραγωγικές χώρες να υποκύψουν στη βούληση του κ. Μπάιντεν. Οι χώρες του ΟΠΕΚ πρόκειται να συναντηθούν ξανά στις 2 Δεκεμβρίου, αλλά δεν αναμένεται σημαντική αλλαγή στην πολιτική του μπλοκ για τα επίπεδα προσφοράς.

Όπως και το 2011, τα futures του Brent υποχώρησαν κατά 3% μετά τις αναφορές, στις 18 Νοεμβρίου, ότι ο Μπάιντεν ενδέχεται να απελευθερώσει μέρος των αποθεμάτων της Αμερικής. Ο κ. Μπάιντεν ελπίζει ότι μια προσωρινή πτώση στις τιμές της βενζίνης θα αποδειχθεί μόνιμη και θα δείξει στους ψηφοφόρους ότι είναι σκληρός σε θέματα πληθωρισμού εν όψει των ενδιάμεσων εκλογών του 2022. Θέλει επίσης να δείξει στον ΟΠΕΚ ότι η Αμερική και άλλες παγκόσμιες δυνάμεις είναι πρόθυμες να αντιταχθούν στον έλεγχό που ασκούν στην αγορά πετρελαίου.