Τουρκία – Υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης για το τρίτο τρίμηνο, που όμως δεν είναι βιώσιμοι

Σε ισχυρό ρυθμό συνεχίστηκε η ανάπτυξη της Τουρκίας και το τρίτο τρίμηνο εξυπηρετώντας τη ρητορική του Ερντογάν για την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας. Όμως, διεθνείς αναλυτές έσπευσαν να επισημάνουν πως οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης δεν είναι βιώσιμοι δεδομένης της έκρηξης του πληθωρισμού και της δραματικής υποτίμησης της λίρας.

Τα αυξημένα επίπεδα κατανάλωσης το διάστημα Ιουλίου-Σεπτεμβρίου πυροδότησαν το ΑΕΠ που εκτινάχθηκε με ετήσιο ρυθμό ύψους 7,4%. Προς την κατεύθυνση αυτή, εξάλλου, βοήθησαν επίσης οι υψηλές κρατικές δαπάνες αλλά και η έκρηξη των εξαγωγών, η αύξηση των οποίων έφτασε το 26% σε ετήσια βάση.

Τα στοιχεία αυτά σε συνδυασμό με τα εξαιρετικά στοιχεία και του δευτέρου τριμήνου ήρθαν να «κουμπώσουν» στα όσα δηλώνει ο Τούρκος πρόεδρος για τις δυνατότητες της τουρκικής οικονομίας, η ανάκαμψη της οποίας από την πανδημία φαντάζει πολύ πιο ισχυρή έναντι άλλων κρατών. Οι επίσημες προβλέψεις, άλλωστε, για το σύνολο της χρονιάς κάνουν λόγο για ρυθμούς ανάπτυξης άνω του 9%, ποσοστό που αν επιβεβαιωθεί θα είναι σαφώς ένα από τα υψηλότερα παγκοσμίως.

Βεβαίως, στα νούμερα αυτά οι διεθνείς αναλυτές προσφέρουν μια έτερη ανάγνωση δεδομένων και των νέων στοιχείων που προστέθηκαν στο παζλ με την μεταστροφή της νομισματικής πολιτικής της χώρας και την έναρξη μιας δυναμικής πτωτικής τροχιάς στα επιτόκια. Η υποτίμηση της λίρας επιταχύνθηκε με τις απώλειες της έναντι του δολαρίου να ξεπερνούν το 30% από το Σεπτέμβριο και την αλλαγή της νομισματικής πολιτικής.

Οι επιπτώσεις της νομισματικής κρίσης είναι ήδη επώδυνα ορατές στους ίδιους τους Τούρκους πολίτες και το καλάθι της νοικοκυράς, όμως είναι αναπόφευκτο, σύμφωνα με τους ξένους οικονομολόγους, να μην ανακόψει και τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας. Ο Ερντογάν ποντάρει πολλά στην αύξηση των εξαγωγών λόγω της φτηνής λίρας, όμως είναι απίθανο τα κέρδη αυτά να μπορέσουν να αντισταθμίσουν την καθίζηση στην εγχώρια κατανάλωση.

«Όσο ο πληθωρισμός ανεβαίνει και τα εισοδήματα των νοικοκυριών πιέζονται, η κατανάλωση θα αρχίσει να μειώνεται σημαντικά» αναφέρει χαρακτηριστικά η Capital Economics, που από την πλευρά της βλέπει ανάσχεση των ρυθμών ανάπτυξης είτε από το τελευταίο τρίμηνο της χρονιάς είτε από τους πρώτους μήνες του 2022.

Ανάλογη άποψη εκφράζει και η Goldman Sachs, η οποία σε σημείωμα της προειδοποιεί πως «η πρόσφατη υποτίμηση της λίρας θα ανακόψει την οικονομική δραστηριότητα της χώρας».

Οι διεθνείς αναλυτές περιμένουν, εξάλλου, διεύρυνση των απωλειών για την τουρκική λίρα και περαιτέρω άνοδο του πληθωρισμού πάνω κι από το 25%.