Κίνα – Μπλόκο σε υποκαταστήματα της Zara στη Γαλλία λόγω Ουιγούρων

Τρεις εκλεγμένοι εκπρόσωποι της πόλης του Μπορντώ έθεσαν βέτο στο αίτημα της Zara France να διπλασιάσει την επιφάνεια καταστήματος που λειτουργεί στο κέντρο της πόλης, εξαιτίας καταγγελιών ότι η μητρική εταιρεία της ισπανικής φίρμας ενδυμάτων και αξεσουάρ, Inditex, ανέχεται την καταναγκαστική εργασία Ουιγούρων στις μονάδες παραγωγής που λειτουργεί στην Κίνα.

Ευρωπαϊκές χώρες (αλλά και οι ΗΠΑ) κατηγορούν το Πεκίνο για πολιτικές εθνοκάθαρσης και γενοκτονίας εις βάρος της τουρκογενούς αυτής μειονότητας, που κατοικεί στην αυτόνομη επαρχία Σιτσιάνγκ στη βορειοδυτική Κίνα. 

Η Zara France ζητούσε από τις αρχές του Μπορντώ την άδεια να επεκτείνει την επιφάνεια του καταστήματός της στην οδό Σεν Κατρίν από τα 1.098 στα 2.070 τετραγωνικά μέτρα. Αλλά στις 9 Νοεμβρίου η Περιφερειακή Επιτροπή Εμπορικής Ανάπτυξης γνωμοδότησε αρνητικά στο σχέδιο της αλυσίδας καταστημάτων με ψήφους 3 κατά, 1 υπέρ και 6 αποχές.  

Όπως έγινε γνωστό τη Δευτέρα από το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, τα τρία μέλη της Επιτροπής που καταψήφισαν επικαλέστηκαν δικαστική έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη και η οποία εξετάζει καταγγελίες ότι συνεργάτες της Inditex στην Κίνα χρησιμοποιούν στις μονάδες παραγωγής Ουιγούρους υπό καθεστώς καταναγκαστικής εργασίας. Υπενθυμίζεται ότι όλες οι ξένες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Κίνα, ακόμα και οι αυτοκινητοβιομηχανίες, υποχρεούνται από το Πεκίνο να συνεργάζονται και να δημιουργούν κοινοπραξίες με κινεζικές εταιρείες.  

Πολιτική απόφαση 

«Πήραμε μια πολιτική απόφαση. Με την άρνησή μας να εγκρίνουμε την επέκταση καταστημάτων που δεν ελέγχουν επαρκώς τους υπεργολάβους τους, θέλουμε να στείλουμε ένα ισχυρό μήνυμα», δήλωσε ο Αλέν Γκαρνιέ που εκπροσωπεί τη Μητροπολιτική περιοχή του Μπορντώ στην Περιφερειακή Επιτροπή Εμπορικής Ανάπτυξης.  

Η δικαστική έρευνα ξεκίνησε στα τέλη του περασμένου Ιουνίου από το Διεθνές Δικαστήριο κατά της Τρομοκρατίας, στο πλαίσιο της καταπολέμησης των «Εγκλημάτων κατά της Ανθρωπότητας», έπειτα από κοινή προσφυγή που κατέθεσαν τον Απρίλιο η Ένωση κατά της Διαφθοράς Sherpa, η κοινωνικότητα «Ηθική στην Επωνυμία», το Ινστιτούτο Ουιγούρων της Ευρώπης και μια ακτιβίστρια της φυλής που διέφυγε από την επαρχία Σιντζιάνγκ στη Δύση.  

 Η δικαστική προσφυγή εδράζεται σε αναφορά που δημοσιεύθηκε το Μάρτιο του 2020 από την αυστραλιανή Μη Κυβερνητική Οργάνωση ΑSPI (Australian Strategic Policy Institute). Σύμφωνα με την αναφορά, οι φίρμες που συγκροτούν το γαλλικό όμιλο ετοίμων ενδυμάτων Uniqlo France, ο επίσης γαλλικός όμιλος SMCP που ελέγχει επωνυμίες όπως η Sandro, η Maje και η de Fursac, η ισπανική Inditex που ελέγχει τη Zara, την Bershka, τη Massimo Duti και άλλες επωνυμίες, καθώς και η αμερικανική εταιρεία σπορ υποδημάτων Skechers, διαθέτουν στην αγορά προϊόντα που έχουν κατασκευαστεί εν συνόλω ή εν μέρει σε εργοστάσια στα οποία Ουιγούροι υπόκεινται σε συνθήκες καταναγκαστικής εργασίας.  

Business ethics 

Τα ζητήματα επιχειρηματικής ηθικής και εταιρικής κοινωνικής ευθύνης έρχονται όλο και συχνότερα στο προσκήνιο, καθώς τις τελευταίες δεκαετίες μεγάλοι όμιλοι της Δύσης μεταφέρουν κατά κόρον την παραγωγή τους στην Κίνα και σε άλλες χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας για να εκμεταλλευθούν το φθηνό εργατικό δυναμικό και να μειώσουν το λειτουργικό τους κόστος. Είναι παγκοίνως γνωστό ότι η νομοθεσία των χωρών αυτών δεν διασφαλίζει αξιοπρεπείς συνθήκες απασχόλησης και δεν προστατεύει ούτε την ασφάλεια των εργαζομένων αλλά ούτε και το περιβάλλον από τις διάφορες επιχειρηματικές δραστηριότητες. 

«Λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις της έτοιμης μόδας στο περιβάλλον και τις υποψίες περί καταναγκαστικής εργασίας των Ουιγούρων, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι το συγκεκριμένο επιχειρηματικό σχέδιο της Zara αντιβαίνει στα κριτήρια της βιώσιμης ανάπτυξης», δήλωσε η Σαντρίν Ζακοτό, υπεύθυνη για θέματα εμπορίου στη Δημαρχία του Μπορντώ. Η εκλεγμένη δημοτική σύμβουλος πρόσθεσε ότι εναπόκειται πλέον στη Zara να εφεσιβάλει την απόφαση της Επιτροπής, «ώστε να εξηγήσει και να αποδείξει ότι η επιχείρηση σέβεται τα κριτήρια της βιώσιμης ανάπτυξης».  

Γερμανία και Βέλγιο 

Το άγος της καταναγκαστικής εργασίας και εν γένει της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ουιγούρων από το καθεστώς του Πεκίνου και η ανοχή που επιδεικνύουν στην κατάσταση αυτή δυτικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Κίνα έχει αναδειχθεί σε πολλές χώρες της Δύσης, όπως είναι οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Βρετανία, η Ολλανδία, το Βέλγιο και η Γερμανία. Μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο το Ευρωπαϊκό Κέντρο για τα Συνταγματικά και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (ECCHR), μια ΜΚΟ που εδρεύει στο Βερολίνο, έβαλε στο στόχαστρο πολλές γερμανικές επιχειρήσεις, μεταξύ των οποίων τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ Lidl και Aldi και τους οίκους μόδας Hugo Boss και C&A, θεωρώντας ότι εκμεταλλεύονται την καταναγκαστική εργασία μελών της μουσουλμανικής μειονότητας των Ουιγούρων στην Κίνα.  

Τον Ιούνιο το βελγικό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο οι αρχές του Πεκίνου καταγγέλλονται για επιχείρηση γενοκτονίας κατά των Ουιγούρων και άλλων τουρκόφωνων μειονοτήτων της επαρχίας Σιντζιάνγκ, υιοθετώντας ουσιαστικά τις θέσεις της Ουάσιγκτον που κατηγορεί την Κίνα για εθνοκαθάρσεις στην ευρύτερη περιοχή. Η κινεζική κυβέρνηση απείλησε με υποβάθμιση των διμερών σχέσεων με το Βέλγιο.