«Παγκόσμια Πύλη» – Το επενδυτικό σχέδιο των 300 δισ. ευρώ που ενισχύει τον ρόλο της ΕΕ στον κόσμο

Παρουσιάστηκε σήμερα Τετάρτη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον ύπατο εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας η «Παγκόσμια Πύλη».

Πρόκειται για τη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για την προώθηση έξυπνων, καθαρών και ασφαλών δεσμών στους τομείς της ψηφιακής τεχνολογίας, της ενέργειας και των μεταφορών και την ενίσχυση των συστημάτων υγείας, εκπαίδευσης και έρευνας σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η στρατηγική αυτή προάγει βιώσιμες και αξιόπιστες συνδέσεις στην υπηρεσία των ανθρώπων και του πλανήτη, με στόχο την αντιμετώπιση των πλέον πιεστικών παγκόσμιων προκλήσεων, από την κλιματική αλλαγή και την προστασία του περιβάλλοντος έως τη βελτίωση της υγειονομικής ασφάλειας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού.

Η «Παγκόσμια Πύλη» έχει στόχο να κινητοποιήσει έως και 300 δισεκατομμύρια ευρώ σε επενδύσεις την περίοδο μεταξύ 2021 και 2027, προκειμένου να στηρίξει τη διαρκή ανάκαμψη σε παγκόσμιο επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των εταίρων και τα συμφέροντα της ίδιας της ΕΕ.

Απάντηση στον νέο «Δρόμο του Μεταξιού»;

Μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνο οι που υποστηρίζουν ότι πρόκειται ουσιαστικά για μια απάντηση της Ευρώπης στην επεκτατική πολιτική του Πεκίνου: Εδώ και περίπου δέκα χρόνια, η Κίνα αξιοποιώντας τα τεράστια συναλλαγματικά αποθέματα που διαθέτει, χρηματοδοτεί την υλοποίηση του νέου «Δρόμου του Μεταξιού».

«Η νόσος COVID-19 έδειξε πόσο διασυνδεδεμένος είναι ο κόσμος στον οποίο ζούμε. Στο πλαίσιο της παγκόσμιας ανάκαμψης, θέλουμε να σχεδιάσουμε εκ νέου τον τρόπο με τον οποίο συνδέουμε τον κόσμο για να οικοδομήσουμε ένα καλύτερο μέλλον» σχολίασε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και πρόσθεσε: «Το ευρωπαϊκό μοντέλο αφορά τις επενδύσεις τόσο σε υλικές όσο και σε άυλες υποδομές, τις βιώσιμες επενδύσεις στους τομείς της ψηφιακής τεχνολογίας, του κλίματος και της ενέργειας, των μεταφορών, της υγείας, της εκπαίδευσης και της έρευνας, καθώς και τη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος που εγγυάται ισότιμους όρους ανταγωνισμού».

Διαβάστε επίσης: «Παγκόσμια Πύλη», η απάντηση της ΕΕ στον «Δρόμο του Μεταξιού»

Σύμφωνα με την κ. φον ντερ Λάιεν θα υποστηριχθούν έξυπνες επενδύσεις σε ποιοτικές υποδομές, «με σεβασμό των ύψιστων κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτύπων και σύμφωνα με τις δημοκρατικές αξίες της ΕΕ και τους διεθνείς κανόνες και πρότυπα».

Ο ύπατος εκπρόσωπος / αντιπρόεδρος κ.Τζουζέπ Μπορέλ από την πλευρά υπογράμμισε ότι οι συνδέσεις σε βασικούς τομείς συμβάλλουν στη δημιουργία κοινοτήτων κοινού ενδιαφέροντος και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αλυσίδων εφοδιασμού μας.

«Μια ισχυρότερη Ευρώπη στον κόσμο σημαίνει αποφασιστική συνεργασία με τους εταίρους μας, η οποία θα εδράζεται σταθερά στις βασικές αρχές μας. Με τη στρατηγική για την παγκόσμια πύλη επαναβεβαιώνουμε το όραμά μας για την ενίσχυση ενός δικτύου συνδέσεων, το οποίο πρέπει να βασίζεται σε διεθνώς αποδεκτά πρότυπα, κανόνες και κανονισμούς ώστε να παρέχονται ισότιμοι όροι ανταγωνισμού», επεσήμανε.

Η ΕΕ έχει αποτελέσει επί μακρόν αξιόπιστο εταίρο για την υλοποίηση βιώσιμων και υψηλής ποιότητας έργων, τα οποία ανταποκρίνονται στις ανάγκες των χωρών εταίρων μας, διασφαλίζουν μακροπρόθεσμα οφέλη για τις τοπικές κοινότητες και υπηρετούν τα στρατηγικά συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τομείς δράσης

Η παγκόσμια πύλη αφορά την αύξηση των επενδύσεων που προωθούν τις δημοκρατικές αξίες και υψηλά πρότυπα, τη χρηστή διακυβέρνηση και τη διαφάνεια, τις ισότιμες εταιρικές σχέσεις καθώς και τις πράσινες, καθαρές και ασφαλείς υποδομές και θα λειτουργήσουν καταλυτικά για τις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα.

Μέσω της προσέγγισης «Ομάδα Ευρώπη», η παγκόσμια πύλη θα φέρει σε επαφή την ΕΕ, τα κράτη μέλη και τα χρηματοπιστωτικά και αναπτυξιακά ιδρύματά τους, συμπεριλαμβανομένων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ), και θα επιδιώξει να κινητοποιήσει τον ιδιωτικό τομέα προκειμένου να μοχλεύσει επενδύσεις για να επιτύχει μετασχηματιστικό αντίκτυπο. Οι αντιπροσωπείες της ΕΕ σε ολόκληρο τον κόσμο, σε συνεργασία με την «Ομάδα Ευρώπη» σε τοπικό επίπεδο, θα διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στον προσδιορισμό και τον συντονισμό των έργων της παγκόσμιας πύλης στις χώρες εταίρους.

Νέα χρηματοδοτικά εργαλεία

Η παγκόσμια πύλη βασίζεται στα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027. Ο Μηχανισμός Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας – Η Ευρώπη στον κόσμο (NDICI-Global Europe), ο Μηχανισμός Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ ΙII), καθώς και τα προγράμματα Interreg και InvestEU και το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ «Ορίζων Ευρώπη» επιτρέπουν όλα στην ΕΕ να μοχλεύσει δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις σε τομείς προτεραιότητας, συμπεριλαμβανομένης της συνδεσιμότητας.

Ειδικότερα, το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη+ (ΕΤΒΑ+), το χρηματοδοτικό σκέλος του μηχανισμού NDICI-Global Europe, θα διαθέσει έως και 135 δισ. ευρώ για εγγυημένες επενδύσεις σε σχέδια υποδομών για την περίοδο μεταξύ 2021 και 2027, ενώ έως 18 δισ. ευρώ θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση επιχορηγήσεων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και τα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά και αναπτυξιακά ιδρύματα θα διαθέσουν έως και 145 δισ. ευρώ για προγραμματισμένες επενδύσεις.

Πιστώσεις

Εκτός από την αύξηση των χρηματοδοτικών εργαλείων της, η ΕΕ διερευνά τη δυνατότητα δημιουργίας μιας ευρωπαϊκής διευκόλυνσης εξαγωγικών πιστώσεων για να συμπληρώσει τις υφιστάμενες ρυθμίσεις εξαγωγικών πιστώσεων σε επίπεδο κρατών μελών και να αυξήσει τη συνολική παρέμβαση της ΕΕ στον τομέα αυτό.

Η διευκόλυνση αυτή θα συμβάλει στη διασφάλιση περισσότερο ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις της ΕΕ σε αγορές τρίτων χωρών, στις οποίες είναι όλο και περισσότερο αναγκασμένες να ανταγωνίζονται με ξένους ανταγωνιστές που λαμβάνουν μεγάλη στήριξη από τις κυβερνήσεις τους, διευκολύνοντας έτσι τη συμμετοχή των εν λόγω επιχειρήσεων σε έργα υποδομών.

Η ΕΕ θα προσφέρει όχι μόνο σταθερούς χρηματοδοτικούς όρους για τους εταίρους, παρέχοντας επιχορηγήσεις, ευνοϊκά δάνεια και εγγυήσεις από τον προϋπολογισμό για τη μείωση των κινδύνων επενδύσεων και τη βελτίωση της βιωσιμότητας του χρέους, ―αλλά και θα προωθεί τα ύψιστα περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα και πρότυπα στρατηγικής διαχείρισης.

Η ΕΕ θα προσφέρει τεχνική βοήθεια στους εταίρους για την ενίσχυση της ικανότητάς τους να καταρτίζουν αξιόπιστα σχέδια, διασφαλίζοντας την οικονομική αποδοτικότητα των υποδομών.

Παγκόσμιο χάσμα επενδύσεων

Η παγκόσμια πύλη θα επενδύσει στη διεθνή σταθερότητα και συνεργασία και θα δείξει τον τρόπο με τον οποίο οι δημοκρατικές αξίες παρέχουν ασφάλεια και δίκαιη μεταχείριση στους επενδυτές, βιωσιμότητα στους εταίρους και μακροπρόθεσμα οφέλη στους ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο.

Αυτή είναι η συμβολή της Ευρώπης στη μείωση του παγκόσμιου χάσματος επενδύσεων, κάτι που απαιτεί συντονισμένη προσπάθεια σύμφωνα με τη δέσμευση που ανέλαβαν τον Ιούνιο του 2021 οι ηγέτες της G7 να δρομολογήσουν μια υψηλού επιπέδου και διαφανή εταιρική σχέση υποδομών με γνώμονα τις αξίες για την κάλυψη των παγκόσμιων αναγκών για ανάπτυξη υποδομών.

Διεθνείς συνεργασίες

Η ΕΕ δεσμεύεται να συνεργαστεί με εταίρους που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις για την προώθηση επενδύσεων βιώσιμης συνδεσιμότητας. Η παγκόσμια πύλη και η πρωτοβουλία των ΗΠΑ «Build Back Better World» θα αλληλοενισχύονται. Η δέσμευση για συνεργασία επιβεβαιώθηκε εκ νέου στην COP26, τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή του 2021, όπου η ΕΕ και οι Ηνωμένες Πολιτείες παρουσίασαν εταίρους που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις για να εκφράσουν την κοινή τους δέσμευση για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης μέσω της ανάπτυξης υποδομών που είναι καθαρές, ανθεκτικές και συμβατές με ένα μέλλον μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών.

Η στρατηγική του 2018

Η παγκόσμια πύλη βασίζεται στα επιτεύγματα της στρατηγικής του 2018 για τη συνδεσιμότητα ΕΕ-Ασίας, στις πρόσφατα συναφθείσες εταιρικές σχέσεις συνδεσιμότητας με την Ιαπωνία και την Ινδία, καθώς και στα οικονομικά σχέδια για τα Δυτικά Βαλκάνια, την Ανατολική Εταιρική Σχέση και τη Νότια Γειτονία. Ευθυγραμμίζεται πλήρως με το θεματολόγιο των Ηνωμένων Εθνών για το 2030 και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) και τη συμφωνία του Παρισιού.

Επόμενα βήματα

Τα έργα της παγκόσμιας πύλης θα αναπτυχθούν και θα υλοποιηθούν μέσω πρωτοβουλιών της «Ομάδας Ευρώπη» . Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τα κράτη μέλη και τα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα συνεργαστούν με τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τις κυβερνήσεις, την κοινωνία των πολιτών και τον ιδιωτικό τομέα στις χώρες εταίρους.

Υπό τη γενική καθοδήγηση της προέδρου της Επιτροπής, ο ύπατος εκπρόσωπος / αντιπρόεδρος της Επιτροπής και οι επίτροποι που είναι αρμόδιοι για τις διεθνείς εταιρικές σχέσεις και για τη γειτονία και διεύρυνση θα προωθήσουν την εφαρμογή της παγκόσμιας πύλης και θα προάγουν τον συντονισμό μεταξύ όλων των συντελεστών.