Η ΕΕ ανοίγει «Παγκόσμια Πύλη» για να φρενάρει την Κίνα

Η πρόταση της Κομισιόν αποτελεί μια «πραγματική εναλλακτική» απέναντι στην Κίνα. Αυτό ισχυρίστηκε χθες η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παρουσιάζοντας το επενδυτικό σχέδιο της Ευρώπης, το οποίο φιλοδοξεί να αποτελέσει το αντίβαρο και το αντίπαλο δέος στον νέο «Δρόμο του Μεταξιού» της Κίνας.

Ενα σχέδιο το οποίο φέρει την ονομασία «Παγκόσμια Πύλη» (Global Gateway) και συνοδεύεται από «κουμπαρά» ο οποίος περιέχει 300 δισ. ευρώ, τα οποία προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από τον τρέχοντα επταετή προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης και αναμένεται να διατεθούν σταδιακά μέχρι το 2027.

«Η ΕΕ θα προσφέρει τη χρηματοδότησή της υπό δίκαιους και ευνοϊκούς όρους, έτσι ώστε να περιορίσει τον κίνδυνο αδυναμίας πληρωμής του χρέους», αναφέρει επίσης η σχετική ανακοίνωση, με το βλέμμα στραμμένο προς τις φτωχές και αναπτυσσόμενες χώρες. Αυτές οι οποίες, τα επόμενα χρόνια, θα γίνουν το πεδίο ενός εκτεταμένου και έντονου ανταγωνισμού ανάμεσα στη Δύση – κυρίως τις Ηνωμένες Πολιτείες και την ΕΕ – και την Κίνα.

Υπενθυμίζεται ότι το συγκεκριμένο σχέδιο δεν αποτέλεσε κεραυνό εν αιθρία. Η σχετική συζήτηση στις Βρυξέλλες, άλλωστε, έχει ξεκινήσει εδώ και πολλούς μήνες, ενώ η αρχική πρόταση που περιελάμβανε επενδύσεις ύψους 40 δισ. ευρώ θεωρήθηκε ανεπαρκής.

Η αναθεώρηση, μάλιστα, επιταχύνθηκε και το ποσό πολλαπλασιάστηκε μετά την πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής της G7 και την ευρωαμερικανική Διάσκεψη Κορυφής με την παρουσία του Τζο Μπάιντεν, που πραγματοποιήθηκαν τον περασμένο Ιούνιο.

«Στρατηγικός ανταγωνιστής». Σε εκείνο τον γύρο των συνομιλιών, όπως είναι γνωστό, επαναβεβαιώθηκε ότι η Κίνα αποτελεί «στρατηγικό ανταγωνιστή» και απειλή για τα συμφέροντα της Δύσης και πρέπει να αντιμετωπιστεί αναλόγως.

Γι’ αυτό και οι συμμετέχοντες στην G7 αποφάσισαν να προωθήσουν την πρωτοβουλία με ονομασία «Ξαναχτίζουμε έναν Καλύτερο Κόσμο» (Build Back a Better World), στο πλαίσιο της οποίας ουσιαστικά εντάσσεται και η πρόταση της ΕΕ.

Η αλήθεια είναι ότι μέχρι σήμερα, το Πεκίνο έχει καταφέρει να πάρει το πάνω χέρι. Σε αυτό δε συνέβαλε αποφασιστικά η φιλόδοξη αναβίωση του θρυλικού «Δρόμου του Μεταξιού» στον 21ο αιώνα, στην οποία έδωσε σάρκα και οστά ο Σι Τζινπίνγκ (με την ονομασία Belt and Roar Initiative) το 2013, δηλαδή έναν χρόνο μετά την ανάδειξή του σε απόλυτο άρχοντα της αναδυόμενης υπερδύναμης.

Χρησιμοποιώντας εντέχνως αυτό το εργαλείο και καταφέρνοντας να «πιάσουν στον ύπνο» τη Δύση – η οποία προσπαθούσε ακόμη να ξεπεράσει το σοκ από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-09 – έχει επενδύσει πολλές εκατοντάδες δισ. δολάρια σε δεκάδες χώρες, οι οποίες τα είχαν αδήριτη ανάγκη, καθώς οι υποδομές τους ήταν από απαρχαιωμένες έως ανύπαρκτες.

Δίνοντας προτεραιότητα, όχι τυχαία, στην Αφρική, τα Βαλκάνια και τη συνολικά Νότια Ευρώπη (σχετικές συμφωνίες έχουν συναφθεί ακόμη και με την Ιταλία και την Ελλάδα), τη Λατινική Αμερική και άλλες υποβαθμισμένες περιοχές.

Κινεζικό προβάδισμα

Αν και το ακριβές ποσό δεν είναι γνωστό και δεν μπορεί εύκολα να υπολογιστεί, εκτιμάται ότι πλησιάζει ή και ξεπερνά το ένα τρισ., διασφαλίζοντας στην Κίνα σημαντικά ανταλλάγματα και διεύρυνση της σφαίρας επιρροής της. Και μάλιστα, τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται – κυρίως, την ανησυχία της Δύσης ότι χάνει το έδαφος κάτω από τα πόδια της.

Πρέπει να σημειωθεί, πάντως, ότι εκτός από την αντιμετώπιση του κινεζικού «δράκου», το σχέδιο εξυπηρετεί και έναν παράλληλο στόχο: να ανοίξει νέες αγορές για το κεφάλαιο και τις επιχειρήσεις της Ευρώπης, προτάσσοντας τα ισχυρά τους ατού.

Κυρίως δε την «πράσινη ανάπτυξη», στην οποία μάλιστα προσδίδεται και μια… ηθική διάσταση, με ρητή αναφορά σε απαγόρευση αθέμιτων πρακτικών, όπως η παιδική και η καταναγκαστική εργασία.

«Η Παγκόσμια Πύλη έχει το δυναμικό να μετατρέψει την ΕΕ σε έναν ισχυρό γεωπολιτικό παίκτη», σχολίασε χαρακτηριστικά μιλώντας στη «Handelsblatt» ο μόνιμος πρέσβης της Γερμανίας στην ΕΕ, Μίκαελ Κλάους, ο οποίος έχει θητεύσει στην ίδια θέση και στο Πεκίνο, από το 2013 έως το 2018. «Στόχος δεν είναι μόνο να προβληθούν οι ευρωπαϊκές αξίες, αλλά και να ενισχυθεί οικονομικά η Ευρώπη», είπε στη γερμανική εφημερίδα και υψηλόβαθμο στέλεχος της Κομισιόν.

Αρκετοί, πάντως, ανάμεσά τους και εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου, εμφανίζονται επιφυλακτικοί, φοβούμενοι μήπως τα κεφάλαια πέσουν στο κενό και δεν πιάσουν τόπο.

«Η στρατηγική της ΕΕ πρέπει να θέσει προτεραιότητα και να επικεντρωθεί σε αυτά που έχουν πιο ζωτική σημασία, αντί να προσπαθεί να κάνει τα πάντα την ίδια στιγμή», αναφέρει ανακοίνωση της BusinessEurope, μιας «ομπρέλας» κάτω από την οποία βρίσκονται 40 εθνικές ενώσεις και ομοσπονδίες της Ευρώπης. Ζητώντας, προφανώς, εγγυήσεις που αφορούν κυρίως την κερδοφορία τους και όχι την επίτευξη πολιτικών στόχων.