Ε.Ε. – Σχέδιο για την πάταξη του οικονομικού εξαναγκασμού των κρατών μελών από τρίτες χώρες

Σχέδιο για την αντιμετώπιση της χρήσης “οικονομικού εξαναγκασμού” από τρίτες χώρες, οι οποίες προσπαθούν να ασκήσουν πιέσεις στα κράτη μέλη της Ε.Ε. ώστε τις ωθήσουν σε τροποποίηση των πολιτικών τους, παρουσίασε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το νέο εργαλείο φωτογραφίζει, χωρίς να κατονομάζει, τις ΗΠΑ και την Κίνα, οι οποίες στο πλαίσιο και της μεταξύ τους γεωπολιτικής διαμάχης έχουν εργαλειοποιήσει το εμπόριο και τις εμπορικές συναλλαγές με τα… σκάγια των πιέσεων τους να «πιάνουν» και την Ε.Ε.

«Σε ένα διάστημα αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων, το εμπόριο χρησιμοποιείται όλο και πιο συχνά ως όπλο με αποτέλεσμα η Ε.Ε. και τα κράτη μέλη της να γίνονται στόχος οικονομικού εξαναγκασμού. Χρειαζόμαστε λοιπόν τα κατάλληλα εργαλεία για να απαντήσουμε» τόνισε χαρακτηριστικά ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν και αρμόδιος για θέματα εμπορίου Βάλντις Ντομπρόφσκις. «Με την πρόταση αυτή στέλνουμε ένα σαφές μήνυμα πως η Ε.Ε. θα σταθεί ακλόνητη στην υπεράσπιση των συμφερόντων της και δεν θα διστάσει να απαντήσει, όταν απειλείται» ξεκαθάρισε, εξηγώντας πως αν και πρόθεση της Ε.Ε. θα είναι να αντιμετωπίζονται τέτοιους είδους φαινόμενα μέσω διαλόγου και διεθνούς συνεργασίας (εμπλέκοντας ενδεχομένως και έτερους διεθνούς εταίρους), πλέον θα υπάρχουν τα εργαλεία για τη δρομολόγηση συγκεκριμένων αντιμέτρων.

Δείτε εδώ το σχέδιο της Κομισιόν κατά του οικονομικού εξαναγκασμού

Πώς θα λειτουργεί 

Πραγματικά, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση της Κομισιόν, στόχος του Anti-Coercion Instrument (ACI) είναι να αποθαρρύνονται οι τρίτες χώρες από το να περιορίζουν ή να απειλούν να περιορίσουν το εμπόριο ή τις επενδύσεις, ώστε να επιφέρουν αλλαγή πολιτικής στην Ε.Ε, σε τομείς όπως η κλιματική αλλαγή, η φορολογία ή η ασφάλεια των τροφίμων. Η πράξη κατά των μέτρων εξαναγκασμού έχει σχεδιαστεί με σκοπό την αποκλιμάκωση και την παύση συγκεκριμένων μέτρων εξαναγκασμού, μέσω του διαλόγου ως πρώτο βήμα.

Τυχόν αντίμετρα που λαμβάνει η Ε.Ε. θα εφαρμόζονται μόνον ως έσχατη λύση, όταν δεν υπάρχει άλλος τρόπος αντιμετώπισης του οικονομικού εκφοβισμού, ο οποίος μπορεί να λάβει πολλές μορφές. Οι μορφές αυτές ποικίλλουν, από χώρες που χρησιμοποιούν πρακτικές ρητού εξαναγκασμού και εργαλεία εμπορικής άμυνας κατά της Ε.Ε., έως επιλεκτικούς συνοριακούς ελέγχους ή ελέγχους ασφάλειας των τροφίμων σε εμπορεύματα από συγκεκριμένη χώρα-μέλος, έως μποϊκοτάζ εμπορευμάτων συγκεκριμένης καταγωγής. Στόχος είναι να διαφυλαχθεί το νόμιμο δικαίωμα της Ε.Ε. και των κρατών μελών να προβαίνουν σε επιλογές και αποφάσεις πολιτικής, καθώς και να προλαμβάνονται σοβαρές παρεμβάσεις στην κυριαρχία τους.

Μ’ αυτήν τη νέα πράξη, η Ε.Ε. θα είναι σε θέση να αντιδρά με δομημένο και ομοιόμορφο τρόπο σε περιπτώσεις οικονομικού εξαναγκασμού. Η ύπαρξη ειδικού νομοθετικού πλαισίου εξασφαλίζει προβλεψιμότητα και διαφάνεια· υπογραμμίζει την προσήλωση της Ευρώπης σε μια προσέγγιση βασισμένη σε κανόνες, και σε διεθνές επίπεδο.

Τέλος στον οικονομικό εκφοβισμό 

Η ΕΕ θα συνεργαστεί άμεσα με το κράτος μέλος που δέχεται την πίεση, ώστε να σταματήσουν φαινόμενα οικονομικού εκβιασμού του από τρίτες χώρες. Εάν ο οικονομικός εκφοβισμός δεν παύσει αμέσως, η νέα πράξη που διαμορφώνεται θα επιτρέψει στην Ευρώπη να αντιδράει στο εξής γρήγορα και αποτελεσματικά, παρέχοντας μια εξατομικευμένη και αναλογική αντίδραση σε κάθε κατάσταση. Η αντίδραση αυτή μπορεί να ξεκινά από την επιβολή δασμών και τον περιορισμό των εισαγωγών από την εν λόγω τρίτη χώρα, αλλά και τον περιορισμό των υπηρεσιών ή των επενδύσεων και να φτάνει έως και σε μέτρα για τον περιορισμό της πρόσβασης της συγκεκριμένης χώρας στην εσωτερική αγορά της Ε.Ε.

Το σχέδιο της Κομισιόν ήρθε σε συνέχεια αιτημάτων που δέχτηκε από πολλά κράτη μέλη, όπως και από την Ευρωβουλή, η οποία θα κληθεί τώρα να συζητήσει και να εγκρίνει τις προτάσεις, οι οποίες θα πρέπει να λάβουν το πράσινο φως και από το ευρωπαϊκό συμβούλιο.