![Επενδύσεις και παραγωγικό μοντέλο στην Ελλάδα](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2021/12/ελιαμεπNEW.png)
Παρατηρώντας κανείς την εξέλιξη και τα συστατικά των εγχώριων επενδύσεων από το 1995 έως σήμερα, λαμβάνει μια εικόνα του παραγωγικού μοντέλου της χώρας, της ανθεκτικότητάς του, καθώς και της δυνατότητας του να ανακάμψει ύστερα από ισχυρή ύφεση. Η μελέτη της πορείας των επενδύσεων καθιστά ευδιάκριτες τις φάσεις της ελληνικής οικονομίας την τελευταία εικοσαετία, και υποδεικνύει την πορεία που πρέπει να ακολουθηθεί στο μέλλον.
Σύμφωνα με το γράφημα, η Ελλάδα γνώρισε ισχυρή φάση ανάπτυξης (1997-2007), με τον ακαθάριστο σχηματισμό πάγιου κεφαλαίου να τριπλασιάζεται μέσα σε μία δεκαετία, από 20 δισ. ευρώ το 1997 σε 60 δισ. το 2007 (σε σταθερές τιμές 2015). Με το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, οι επενδύσεις προμηνύουν την ύφεση της οικονομίας. Ενδεικτικό του τι επέρχεται είναι πως το 2010, για πρώτη φορά από το 1995, οι αποσβέσεις κεφαλαίου ξεπερνούν τις επενδύσεις καταδεικνύοντας την αντιστροφή των επενδυτικών κινήτρων και τη δημιουργία ενός επενδυτικού κενού (αρνητική διαφορά επενδύσεων – αποσβέσεων) το οποίο επιμένει μέχρι και σήμερα. Μέσα σε 7 χρόνια, (2007-2014), οι εγχώριες επενδύσεις καταφέρνουν να χάσουν το κερδισμένο έδαφος των προηγούμενων 15 χρόνων πέφτοντας ξανά στο αρχικό επίπεδο των 20 δισ. Από εκεί και πέρα, οι επενδύσεις συρρικνώνονται, φτάνοντας το 10,1% του ΑΕΠ το 2019 (έναντι 22.2% στην ΕΕ).
Το γεγονός πως από το 2017 μέχρι και το ξέσπασμα της πανδημικής κρίσης οι επενδύσεις αδυνατούν να ακολουθήσουν την αναιμική, έστω, αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης υποδεικνύει την προβληματική σύσταση και φύση τους διαχρονικά. Κοιτώντας πίσω, κατά τη φάση ανάπτυξης έως το 2007, οι κατασκευές (δημόσια έργα και κατοικίες) συγκέντρωναν τη μερίδα του λέοντος, αφήνοντας τις παραγωγικές επενδύσεις (σε μηχανολογικό και μεταφορικό εξοπλισμό) σε δεύτερο πλάνο. Με το πέρας της δεκαετούς οικονομικής κρίσης, με τα δημόσια έργα σε στασιμότητα και τα νοικοκυριά αποδυναμωμένα, το επενδυτικό κενό εμποδίζει την ελληνική οικονομία να διαμορφώσει την απαραίτητη παραγωγική βάση που θα οδηγήσει στην ανάκαμψη.
Η ισχνή παραγωγική δομή γεννά ερωτήματα σχετικά με τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα του παραγωγικού μοντέλου της χώρας. Η ευκαιρία για την επανεκκίνηση των δημόσιων επενδύσεων και τη μερική κάλυψη του επενδυτικού κενού δίνεται από τον ευρωπαϊκό Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Οι στόχοι του για πράσινη μετάβαση και ψηφιακό μετασχηματισμό μπορούν να δώσουν την απαραίτητη ώθηση στις αλλαγές που απαιτεί το ελληνικό παραγωγικό μοντέλο.
Σε πρώτο επίπεδο, η πράσινη μετάβαση θα τροφοδοτήσει μεγάλα δημόσια έργα για την ηλεκτροδότηση των νησιών, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων, ενώ ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα διευκολύνει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην καθημερινή λειτουργία τους και στις συναλλαγές τους με το κράτος, παρακινώντας την ιδιωτική πρωτοβουλία να αναπτυχθεί και να προχωρήσει σε μικρές αλλά πολλές παραγωγικές επενδύσεις.
Σε δεύτερο επίπεδο, το σχέδιο θα επιτρέψει στο παραγωγικό μοντέλο να ξεφύγει από τις κατασκευές και να επεκταθεί σε επενδύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Οι πόροι των ευρωπαϊκών ταμείων δεν θα αλλάξουν από μόνοι τους την οικονομία της χώρας, ούτε θα διορθώσουν παραγωγικές στρεβλώσεις δεκαετιών. Ωστόσο μπορούν να ανοίξουν το δρόμο για ένα νέο βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης με μακροχρόνιο ορίζοντα.
Σοφία Τσαρούχα
Οικονομική Αναλύτρια
Γιώργος Μανάλης
Μεταδιδακτορικός Ερευνητής,
Υπότροφος της Ερευνητικής Έδρας Α. Γ. Λεβέντη
Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ)
Μάνος Ματσαγγάνης
Κύριος Ερευνητής
Επικεφαλής του Παρατηρητηρίου Ελληνικής & Ευρωπαϊκής Οικονομίας
Υπότροφος της Έδρας «Σταύρος Κωστόπουλος»
Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ)
![ot.gr](/wp-content/themes/whsk_otgr/common/imgs/fav.ico/favicon-32x32.png)
![ot.gr](/wp-content/themes/whsk_otgr/common/imgs/fav.ico/favicon-32x32.png)
Latest News
![Τηλεργασία: Από τον έλεγχο στην εμπιστοσύνη](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/07/tilergasia-2-600x358.jpg)
Τηλεργασία: Από τον έλεγχο στην εμπιστοσύνη
Ο σχεδιασμός και εφαρμογή σχετικών με την τηλεργασία πολιτικών ανθρώπινου δυναμικού είναι απολύτως απαραίτητες ενέργειες για την αντιμετώπιση των νέων συνθηκών και προσδοκιών των εργαζομένων
![Γιατί δεν πέφτουν οι τιμές;](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/04/akriveia-plithorism-times-600x352.jpg)
Γιατί δεν πέφτουν οι τιμές;
Η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων φαίνεται από τις επιδόσεις της Ελλάδας στους κρίσιμους δείκτες που δημοσίευσε πολύ πρόσφατα η Eurostat
![Τράπεζες, επενδυτικές υπηρεσίες και καθήκον διαφώτισης πελατών](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/04/ot_banking37-1024x600-1-600x352.png)
Τράπεζες, επενδυτικές υπηρεσίες και καθήκον διαφώτισης πελατών
H τράπεζα οφείλει να παρέχει συμβουλές προσαρμοσμένες στο προφίλ του πελάτη
![Οι μεγάλες προκλήσεις για την οικονομία της Κίνας](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/02/Kina-sangkai-600x399.jpg)
Οι μεγάλες προκλήσεις για την οικονομία της Κίνας
Η εμπειρία δείχνει ότι η κινεζική ηγεσία τείνει να δίνει υπερβολικές υποσχέσεις
![Πώς θα προσδιοριστεί το ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα των ατομικών επιχειρήσεων (Γ’ Μέρος)](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/05/ot_greek_epixeir-1024x600-2-600x352.png)
Πώς θα προσδιοριστεί το ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα των ατομικών επιχειρήσεων
Τι θα πρέπει να γνωρίζετε
![Habemum papam στην τεχνητή νοημοσύνη: Tι σημαίνει για τη χώρα μας](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/05/1509353852964_texniti_noimosini-H793-768x446-1-600x348.jpg)
Habemum papam στην τεχνητή νοημοσύνη: Tι σημαίνει για τη χώρα μας
Τι σημαίνει για την Ελλάδα η Πράξη για την Τεχνητή Νοημοσύνη που ενέκρινε το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ
![Δημοσιονομικά προβλήματα ενόψει](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/FranceFlagStatue-600x400.jpg)
Δημοσιονομικά προβλήματα ενόψει
Οι καιροί είναι δύσκολοι, τα συναισθήματα είναι έντονα – και η Γαλλία δεν έχει παράδοση στη δημιουργία συνασπισμών μεταξύ κομμάτων με πολύ διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις
![Ρύθμιση χρεών στο δημόσιο – Οδηγίες για την υποβολή της αίτησης](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/02/xrei_dimosio-600x337.jpg)
Πώς να ρυθμίσετε τα χρέη στο Δημόσιο - Οι δόσεις και η αίτηση
Σε πόσες δόσεις μπορώ να πληρώσω – Συμπλήρωση της αίτησης – υπεύθυνης δήλωσης
![Εργατικό δυναμικό, απασχόληση και ποιότητα της εργασίας στην Ελλάδα](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/06/ergasia-ergazomenos-600x300.jpg)
Εργατικό δυναμικό, απασχόληση και ποιότητα της εργασίας στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό στην Ελλάδα είναι 75,4%
![Εξαήμερη απασχόληση με τον νόμο 5053/2023 – Ποιους αφορά](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/05/ergasia-grafei-1-768x431-1-600x337.jpg)
Εξαήμερη απασχόληση με τον νόμο 5053/2023 – Ποιους αφορά
Σε ποιες περιπτώσεις είναι νόμιμη η 6ήμερα εργασία