Το «ατύχημα»

Κάποια στιγμή έρχεται για όλους η ώρα της αποσωλήνωσης… Ως εκ τούτου, δεν πρόσθεσε κάτι περισσότερο από όσα ήδη γνωρίζαμε η χθεσινή διαρροή του Bloomberg για τον επικείμενο αποκλεισμό της Ελλάδας από το συμβατικό πρόγραμμα ενίσχυσης των ομολόγων, όταν λήξει στα τέλη Μαρτίου το έκτακτο πρόγραμμα της πανδημίας. Εβαλε απλά λίγο περισσότερη πίεση, για την επίτευξη του εθνικού στόχου, της επιστροφής του ελληνικού αξιόχρεου στην επενδυτική βαθμίδα. Μια εκκρεμότητα που θα είχε ήδη επιτευχθεί, εάν αντί της υπερφορολόγησης και της απραξίας, η τελευταία μνημονιακή κυβέρνηση, αυτή του ΣΥΡΙΖΑ, έδειχνε μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την ανάπτυξη και τις πραγματικές μεταρρυθμίσεις. Αν την είχαμε λύσει, μόλις τελείωνε το έκτακτο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θα μεταπηδούσαμε αυτόματα στο τακτικό. Θα συνεχίζαμε δηλαδή να απολαμβάνουμε εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έθεσε ως θέμα προτεραιότητας την αναβάθμιση της χώρας, το πέτυχε σε έναν βαθμό, μέσα από τις μεταρρυθμίσεις που προχώρησε, τις επενδύσεις, την ανάπτυξη. Ωστόσο η πανδημία και τα προβλήματα που προκάλεσε ανέστειλε πολλές από τις προγραμματισμένες αναβαθμίσεις των οίκων. Η Ελλάδα κέρδισε έδαφος, αλλά απέχει ακόμα δύο βαθμίδες από την κατηγορία του αξιόχρεου.

Την επόμενη Πέμπτη, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα λάβει κατά πάσα πιθανότητα τις αποφάσεις της. Ολοι γνωρίζουν ότι υπό την πίεση του αυξανόμενου πληθωρισμού, η απόφαση να μη δοθεί παράταση στο πρόγραμμα που αφορά την Ελλάδα έχει περισσότερες πιθανότητες από την παράταση. Το συγκεκριμένο έκτακτο καθεστώς η Ελλάδα το έχει εκμεταλλευτεί στο έπακρο. Περίπου 35 δισ. ευρώ νέων εκδόσεων κυρίων κρατικών ομολόγων και κάποιες εκδόσεις εντόκων γραμματίων έχουν αγοραστεί από την ΕΚΤ στο πλαίσιο του προγράμματος, μειώνοντας κατά πολύ το κόστος δανεισμού της χώρας.

Στην ΕΚΤ ψάχνουν να βρουν νομικά τον τρόπο να μη μείνει ακάλυπτη η Ελλάδα και αφήνουν να εννοηθεί ότι δεν θα μείνει. Σε πρώτη φάση εξετάζεται η λύση των επανεπενδύσεων των ομολόγων του PEPP (έτσι λέγεται το έκτακτο πρόγραμμα). Η λύση αυτή ωστόσο από μόνη της αφήνει εκτεθειμένες τις νέες ελληνικές εκδόσεις ομολόγων. Οι προτάσεις περί αναστολής εκδόσεων νέων ομολόγων μέχρι να επιτευχθεί η επενδυτική βαθμίδα είναι αστείες και να λέγονται. Η όποια λύση, ωστόσο, δεν μπορεί να παραγνωρίζει ότι εάν δεν υπήρχε η πανδημία η Ελλάδα πιθανότατα θα είχε ήδη πετύχει την αναβάθμισή της. Σε κάθε περίπτωση, ό,τι και να αποφασιστεί η Ελλάδα θα πρέπει να κινηθεί με αποφασιστικότητα στον δρόμο που αυτή μπορεί να ελέγξει.

Η ισχυρή ανάπτυξη του 2021 και η αναμενόμενη καλή επίδοση και το 2022, σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες όπως η μείωση των κόκκινων δανείων των τραπεζών, θεωρείται ότι θα επιβραβευτεί τουλάχιστον με μία βαθμίδα από όλους τους οίκους αξιολόγησης.

Η δεύτερη και πιο κρίσιμη ωστόσο βαθμίδα, ίσως να είναι πιο πολύπλοκο να επιτευχθεί. Ειδικά εάν ισχύει ότι περιλαμβάνει ως προϋπόθεση και την εξάλειψη του πολιτικού κινδύνου. Είναι η κατάσταση που σηκώνουν τα χέρια ψηλά οι οικονομολόγοι και πιάνουν δουλειά οι πολιτικοί. Μπορεί να διάγουμε ένα περιβάλλον πρωτοφανούς πολιτικής σταθερότητας, ωστόσο το πολιτικό «ατύχημα» στα «μάτια των ξένων» βρίσκεται μπροστά μας. Βλέπετε ο εκλογικός νόμος ΣΥΡΙΖΑ, των επόμενων εκλογών, αρχίζει να τιμολογείται αυτή την περίοδο ως πιθανό πρόβλημα – και – για την οικονομία…