Τα «Erdoganomics» και η στροφή στην εξωτερική πολιτική

«Η κατσαρόλα ανατρέπει τις κυβερνήσεις» δήλωσε πρόσφατα ο βουλευτής του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), Μουράτ Μπαϊμπατούρ, υπενθυμίζοντας την ρήση του πρώην Πρωθυπουργού Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ. Η χειμαζόμενη τουρκική οικονομία και οι δυσκολίες επιβίωσης που αντιμετωπίζει καθημερινά μεγάλο τμήμα του τουρκικού πληθυσμού δημιουργούν ερωτήματα, τόσο για τη διάρκεια της κρίσης όσο και για επιπτώσεις της σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο.

Το ερώτημα «πού το πάει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν;» πλανάται στην Τουρκία αλλά και διεθνώς. Πού στοχεύει η συνέχιση της ανορθόδοξης (όπως την χαρακτηρίζει η πλειοψηφία των αναλυτών) οικονομικής πολιτικής στην γείτονα; «Η κυβέρνηση αναμένει εξομάλυνση της οικονομίας σε περίοδο έξι με εννιά μηνών. Η κύρια ιδέα είναι να έχουμε πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών αυξάνοντας τις εξαγωγές και μειώνοντας τις εισαγωγές εκμεταλλευόμενοι την αδύναμη λίρα» δηλώνει στο «Βήμα» ο Χασάν Οζερτέμ.

Ο πολιτικός αναλυτής με έδρα την Άγκυρα (και συγγραφέας του «Επιστροφή στην »παράδοση»: Η τουρκική μεταβαλλόμενη θέση από μια ομοσπονδιακή σε μια λύση δύο κρατών στο Κυπριακό» που δημοσιεύτηκε στο Γαλλικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων) εκτιμά ότι η βασική ιδέα των «Erdoganomics» σχετίζενται και με την τουριστική περίοδο προκειμένου «να προσελκύσουμε περισσότερους τουρίστες όντας ανταγωνιστικός τουριστικός προορισμός με χαμηλότερο κόστος». Ωστόσο, όπως παραδέχεται «μια τέτοια πολιτική έχει και τις δικές της αδυναμίες», καθώς οι εξαγωγές της Τουρκίας εξαρτώνται από τις εισαγωγές ενδιάμεσων αγαθών.

Εκλογές

Η οικονομική κρίση στην Τουρκία θεωρήθηκε ως μια καλή «αφορμή» για πρόωρη διεξαγωγή εκλογών, παρότι ότι ο κ. Ερντογάν διαβεβαιώνει ότι θα γίνουν στην ώρα τους (14 Ιουνίου 2023). Το σενάριο περί πρόωρων καλπών έχει αδυναμίες. Σύμφωνα με το ισχύον σύνταγμα δύο είναι οι τρόποι για να γίνουν νωρίτερα εκλογές: Είτε να το αποφασίσει ο τούρκος Πρόεδρος είτε να το αποφασίσει το κοινοβούλιο με την υποστήριξη 360 από τους 600 βουλευτές. Η κυβερνητική πλειοψηφία (AKP 286, MHP 48 έδρες) ακυρώνει το τελευταίο σενάριο εν τη γενέση του.

Σύμφωνα με τον Οζερτέμ η αντιπολίτευση δεν έχει κανένα μοχλό για να προκαλέσει εκλογές. «Βάσει ενός κανονικού χρονοδιαγράμματος, οι επόμενες εκλογές θα πρέπει να διεξαχθούν το 2023. Η πιο πιθανή χρονική στιγμή για πρόωρες εκλογές είναι κάπου γύρω στο φθινόπωρο του 2022» εξηγεί.

Εξωτερικά μέτωπα

Ταυτόχρονα, η Τουρκία προσπαθεί να κλείσει σημαντικά ανοιχτά μέτωπα στο εγγύς γεωστρατηγικό της περιβάλλον, επιδιώκοντας την ομαλοποίηση των σχέσεών της με χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Επιχειρεί η Άγκυρα μια μεγάλη «στροφή» στην εξωτερική της πολιτική;

«Εξετάζοντας αυτές τις νέες πρωτοβουλίες, μπορούμε να πούμε ότι πρόσφατα υπάρχει μια στροφή στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας. Ωστόσο, δεν πρόκειται για στροφή, αλλά για πρωτοβουλίες προσέγγισης που διαμορφώνονται από την Τουρκία και τους ομολόγους της με τη μεταβαλλόμενη δυναμική στην περιοχή» λέει ο Οζερτέμ.

Όσον αφορά στο Ισραήλ, ο αναλυτής εκτιμά ότι οι εσωτερικές ισορροπίες έχουν αλλάξει μετά την ήττα του Μπέντζαμιν Νετανιάχου. «Φαίνεται ότι υπάρχει νέα δυναμική που μεταμορφώνει τις ισορροπίες και στη Λιβύη και τη Συρία. Έτσι, οι περιφερειακοί παράγοντες παίρνουν ανάλογες θέσεις» προσθέτει. Σχετικά με τα ΗΑΕ και την πρόθεση τους να επενδύσουν έως 10 δις στην τουρκική οικονομία, τονίζει ότι οι σχέσεις Άγκυρας – Άμπου Ντάμπι έχουν για πρώτη φορά θετική τάση «μετά τον πάτο του 2016» αν και οι τελικές επενδυτικές αποφάσεις «δεν είναι ξεκάθαρες».