Πρωθυπουργός «υπό προθεσμία» είναι πλέον ο Μπόρις Τζόνσον

Την περασμένη Τρίτη, κατά την ψηφοφορία που διεξήχθη στη Βουλή των Κοινοτήτων για τα νέα περιοριστικά μέτρα κατά της Covid που εισηγούνταν η κυβέρνηση, 99 βουλευτές των Συντηρητικών προχώρησαν σε ανοιχτή ανταρσία κατά του Μπόρις Τζόνσον και της ηγεσίας του κόμματος. Το δε «πακέτο», πέρασε μόνο χάρη στη βοήθεια και τις ψήφους των Εργατικών.

Η αιτιολογία την οποία πρόβαλαν οι «αντάρτες» για τη στάση τους δεν έχει να κάνει μόνο με τη διαφωνία τους για τα συγκεκριμένα μέτρα και τους επιπλέον περιορισμούς. Προκύπτει και από την οργή τους για την υποκρισία του Τζόνσον, ο οποίος πρόσφατα αποκαλύφθηκε ότι συμμετείχε σε ένα είδος πάρτι που οργανώθηκε στην Ντάουνινγκ Στριτ 10 λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 2020, όταν ολόκληρη η Βρετανία βρισκόταν σε καθεστώς σκληρού lockdown.

Το κάστρο που έπεσε

Δύο ημέρες αργότερα, στις επαναληπτικές εκλογές που έγιναν την Πέμπτη για την έδρα της περιφέρειας του Βόρειου Σράπσαϊρ, ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου και οι Τόρις υπέστησαν άλλη μια ήττα, αυτή τη φορά από την υποψήφια των Φιλελευθέρων (η οποία, βεβαίως, είχε ευρύτερη στήριξη): Έχασαν ένα από τα προπύργιά τους, κάτι που έχει συμβεί μόλις άλλες δύο φορές στη διάρκεια των τελευταίων 190 ετών.

Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους, όπως τους εκθέτει στο Twitter ο Τζιμ Πίκαρντ των Financial Times, κάνοντας λόγο για «σεισμικό αποτέλεσμα»: Το 2019, ο Όουεν Πάτερσον (ο οποίος αναγκάστηκε σε παραίτηση αφήνοντας κενή την έδρα) είχε επικρατήσει με 35.444 ψήφους έναντι μόλις 5.643 της Έλεν Μόργκαν. Την Πέμπτη, όμως, η Μόργκαν πήρε 17.957 ψήφους, ενώ ο υποψήφιος των Συντηρητικών 12.032…

Μετά από αυτά, στο φόντο και των αλλεπάλληλων σκανδάλων που έχουν αποκαλυφθεί σε βάρος του Τζόνσον, αρκετοί βουλευτές και στελέχη του κόμματος, όπως επίσης ΜΜΕ και αναλυτές, θεωρούν ότι ουσιαστικά είναι ένας πρωθυπουργός υπό προθεσμία.

Ακατάλληλος και ανίκανος

«Ο πρωθυπουργός θα βρεθεί τώρα αντιμέτωπος με περισσότερες ερωτήσεις εκ μέρους των Τόρις όσον αφορά στην ικανότητά του να ηγηθεί», υποστηρίζουν οι FT. Ένας παλαίμαχος βουλευτής του κόμματος δε, ο σερ Ρότζερ Γκέιλ, ισχυρίστηκε πως αρκεί ένα ακόμη χτύπημα ώστε ο ίδιος και η κυβέρνηση να καταρρεύσουν.

Ιδού τι γράφει, ανάμεσα στα άλλα, και το κεντρικό άρθρο στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού The Economist, επιχειρώντας να ερμηνεύσει τα διαδοχικά «χαστούκια»: «Ο Βρετανός πρωθυπουργός αντιμετωπίζει μια διπλή κρίση. Αφενός, από την εντεινόμενη αίσθηση πως ο χαρακτήρας του τον καθιστά ακατάλληλο να κατέχει την ύψιστη θέση στη χώρα. Αφετέρου, από τον φόβο πως η κυβέρνησή του θα αποδειχθεί ανίκανη να υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις για τις οποίες έχει δεσμευτεί».

Όπως σημειώνει το περιοδικό στη συνέχεια, αυτή η δεύτερη πλευρά είναι πιθανότατα και η πιο σημαντική. «Η υπόσχεση του κ. Τζόνσον στις εκλογές του 2019 ήταν ότι, μετά το Brexit, η χώρα δεν θα ήταν πλέον διχασμένη και γεμάτη ανισότητες. Η ισχύς και η ευημερία θα διαχέονταν από την μητροπολιτική ελίτ προς τις περιοχές που έχουν μείνει πίσω και θα αναβαθμίζονταν. Επρόκειτο για έναν ριζικά νέο τύπο Συντηρητισμού, λαϊκού αλλά όχι λαϊκιστικού», γράφουν.

Πίεση από όλες τις πλευρές

Διαπιστώνουν, παράλληλα, ότι οι ελπίδες έχουν διαψευστεί, για πολλούς λόγους: Τα «απόνερα» του Brexit εξακολουθούν να απειλούν, ειδικά τη Βόρειο Ιρλανδία. Η υπόθεση της ανεξαρτησίας της Σκοτίας παραμένει ζωντανή. Η πανδημία, μέσω και της παραλλαγής «Όμικρον» επιμένει να εκθέτει την κυβέρνηση. Και ο Τζόνσον αποδεικνύεται λιγότερο ικανός και φερέγγυος σε σχέση με ό,τι είχε δείξει αρχικά και είχαν πιστέψει οι ψηφοφόροι του.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως υπενθυμίζει ο Guardian, η περιφέρεια του Βορείου Σράπσαϊρ που έχασε ο Τζόνσον είχε ένα ακόμη χαρακτηριστικό: Στήριξε φανατικά και με ευρεία πλειοψηφία την έξοδο από την ΕΕ, δίνοντας βάση στις υποσχέσεις του ηγέτη των Τόρις, ο οποίος είχε διαδεχθεί την «αποτυχημένη» Τερέζα Μέι. Όπως έκαναν, επίσης, εκατοντάδες χιλιάδες πρώην ψηφοφόροι των Εργατικών, που αισθάνονταν προδομένοι από τη στάση του δικού τους κόμματος.

Πλέον, τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Οι Εργατικοί προηγούνται στις δημοσκοπήσεις, διευρύνοντας τη διαφορά. «Το πάρτι τελείωσε», πανηγυρίζει ο ηγέτης των Φιλελευθέρων, Εντ Ντάβεϊ. Ο δε Τζόνσον αμφισβητείται έντονα στο εσωτερικό του κόμματος, όπου ορισμένοι αναμένουν και την κατάλληλη στιγμή για να πάρουν ρεβάνς. Όπως η Μέι.

Δεν τελείωσε ακόμη, αλλά…

Βεβαίως, είναι ακόμη νωρίς για να ισχυριστεί κανείς ότι όλα έχουν κριθεί και το μέλλον του Τζόνσον έχει καθοριστεί. Άλλωστε, η προσπάθεια να συγκεντρωθεί το 15% των υπογραφών των βουλευτών του κόμματος που απαιτείται για να υποβληθεί πρόταση μορφής δεν έχει ευοδωθεί.

Ωστόσο, ο ίδιος δεν βρίσκεται πλέον στη θέση του «οδηγού», ούτε εντυπωσιάζει τα πλήθη με τον δυναμισμό και την ιδιοσυγκρασία του.