Τουρκία – «SOS» του επιχειρηματικού κόσμου – Το μοντέλο Ερντογάν αποτυγχάνει

Μια ημέρα μετά τη βουτιά κατά πλέον του 8% που κατέγραψε το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης, και ενώ συνεχίζεται η κάθετη πτώση της λίρας, ο σουλτάνος φαίνεται ότι χάνει τη στήριξη και του επιχειρηματικού κόσμου.

Η Tusiad, η πανίσχυρη τουρκική επιχειρηματική ένωση, κάλεσε την κυβέρνηση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να εγκαταλείψει τις τρέχουσες οικονομικές πολιτικές της, τονίζοντρας ότι -όπως διαφαίνεται και από την πρόσφατη αναταραχή στην αγορά- το πειραματικό της μοντέλο είναι βέβαιο ότι θα αποτύχει.

Σε ανακοίνωση της η Tusiad, αναφέρει ότι οι συνεχιζόμενες μειώσεις των επιτοκίων από την κεντρική τράπεζα της Τουρκίας αποδυνάμωσαν τη λίρα και υποκίνησαν μια ισχυρή ζήτηση για σκληρό νόμισμα, αποσταθεροποιώντας ολόκληρη την οικονομία: «Η ανάγκη για επιστροφή στους γενικά αποδεκτούς κανόνες της επιστήμης της οικονομίας είναι προφανής», αναφέρει η ανακοίνωση, στην οποία -αξίζει να σημειωθεί- δεν αναφέρεται πουθενά το όνομα του Ερντογάν.

Μάλιστα, πολιτικοί αναλυτές αναφέρουν ότι ο τόνος και η φρασεολογία που επελέγη, υπογραμμίζουν σαφώς την πρόθεση της ένωσης να τραβήξουν την προσοχή του Ερντογάν χωρίς να γίνουν πολιτικός στόχος.

Προωθεί τους δικούς επιχειρηματίες

Τα μέλη της Tusiad έχουν χάσει μεγάλο μέρος της επιρροής τους υπό τον Ερντογάν, ο οποίος προωθεί μια νέα ομάδα πλούσιων επιχειρηματιών που υποστηρίζει το κυβερνών κόμμα, αλλά και τις οικονομικές θεωρίες του.

«Ως αποτέλεσμα της αστάθειας που βιώνουμε τον τελευταίο καιρό, είναι σαφές ότι οι στόχοι στο πλαίσιο αυτού του οικονομικού προγράμματος που επιχειρείται δεν θα επιτευχθούν», σημειώνεται.

«Μετά τα βήματα που έγιναν στο πλαίσιο των νέων οικονομικών πολιτικών, δημιουργήθηκε ένα περιβάλλον δυσπιστίας και αστάθειας», σημειώνει η TUSIAD, προσθέτοντας ότι το οικονομικό μοντέλο ενέχει τον κίνδυνο να προκαλέσει «πολύ μεγαλύτερα» προβλήματα στο μέλλον.

«Ακόμη και οι εξαγωγές, που αναμένεται να ωφεληθούν περισσότερο, έχουν πληγεί σε αυτό το περιβάλλον».

Η λίρα έχει χάσει περισσότερο από το ήμισυ της αξίας της έναντι του δολαρίου ΗΠΑ φέτος, με την πτώση να ενισχύεται μετά την αποκάλυψη ενός οικονομικού μοντέλου από τον Ερντογάν που βασίζεται σε χαμηλότερο κόστος δανεισμού και φθηνότερο νόμισμα.

Κλυδωνισμοί στο χρηματιστήριο

Μέσα στο κλίμα αυτό, το οποίο έχει φέρει τη λίρα σε κάθετη πτώση, το χρηματιστήριο της Τουρκίας διέκοψε τις συναλλαγές την Παρασκευή μετά την εξάπλωση της νομισματικής κρίσης στη χώρα, η οποία έπληξε αρχικά τα ομόλογα και στη συνέχεια επεκτάθηκε στις μετοχές.

Η Borsa Istanbul ανακοίνωσε προσωρινή διακοπή στη διαπραγμάτευση του κύριου δείκτη Bist 100, μετά την βουτιά κατά 5%. Μετά την επανέναρξη των συναλλαγών, ο δείκτης αναφοράς υποχωρούσε σε ποσοστό άνω του 8%.  Παράλληλα, η τουρκική λίρα υποχώρησε κατά επιπλέον 7% σε ένα νέο ιστορικό χαμηλό πάνω από 17 λίρες προς το δολάριο ΗΠΑ, μια μέρα αφότου η κεντρική τράπεζα μείωσε ξανά τα επιτόκια παρά τον ετήσιο πληθωρισμό που τρέχει με ποσοστό άνω του 20%.

Η αξία της λίρας έχει μειωθεί κατά το ήμισυ μέχρι στιγμής φέτος μετά από μια σειρά μειώσεων επιτοκίων, καθώς ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν —ο οποίος απορρίπτει την οικονομική ορθοδοξία ότι τα υψηλά επιτόκια χαλιναγωγούν τον πληθωρισμό— ασκεί όλο και πιο στενό έλεγχο στην κεντρική τράπεζα.

«Η κεντρική τράπεζα έχει χάσει εντελώς τον έλεγχο», δήλωσε ο Timothy Ash της BlueBay Asset Management.

Το χρηματιστήριο είπε επίσης ότι διέκοψε τις συναλλαγές repo σε τουρκικά ομόλογα. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου της Τουρκίας αυξήθηκε 0,3 ποσοστιαίες μονάδες την Παρασκευή στο 21,5%.

Το χρηματιστήριο της Τουρκίας έχει μέχρι στιγμής απομονωθεί σε μεγάλο βαθμό από το χάος που κατακλύζει το νόμισμα, με τους επενδυτές να στοιχηματίζουν ότι μια ασθενέστερη λίρα είναι καλή για τους εξαγωγείς της χώρας. Ακόμη και μετά τις απώλειες της Παρασκευής, το σημείο αναφοράς Bist 100 εξακολουθεί να είναι υψηλότερο κατά περισσότερο από 40 τοις εκατό φέτος σε όρους τοπικού νομίσματος. Σε όρους δολαρίου, έχει υποχωρήσει κατά 35%.

Ωστόσο, η ταχεία πτώση της λίρας είναι πιθανό να πυροδοτήσει φόβους για την οικονομική υγεία των εταιρειών που έχουν δανειστεί σε ξένο νόμισμα ή την πιθανότητα οι Τούρκοι καταθέτες να αρχίσουν να βγάζουν τα μετρητά τους από το τραπεζικό σύστημα, σύμφωνα με τον Ash.

«Οι κινήσεις στη λίρα είναι τόσο ακραίες. Ο κόσμος ανησυχεί ότι φτάνουμε σε επίπεδα όπου οι οφειλέτες θα έχουν προβλήματα», είπε.

Η κεντρική τράπεζα συνέχισε να παρεμβαίνει στις αγορές σε μια προσπάθεια να στηρίξει τη λίρα πουλώντας ξένο νόμισμα την Παρασκευή, με περαιτέρω ενδείξεις ότι η νομισματική της πολιτική εκνευρίζει τις τουρκικές επιχειρήσεις.