Ανατολική Μεσόγειος – Ξαναπιάνουν δουλειά τα γεωτρύπανα – Η Ελλάδα και το γεωπολιτικό πόκερ

Ανοίγει ξανά, μετά την παύση εξαιτίας της πανδημίας, ο χορός… των ερευνών στα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Γεωτρύπανα πετρελαϊκών κολοσσών είναι έτοιμα να πιάσουν και πάλι δουλειά. Συμφωνίες μεταξύ των τεσσάρων συμμάχων Ελλάδας, Ισραήλ, Κύπρου και Αιγύπτου υπογράφονται και επενδυτικά σχέδια ξεδιπλώνονται για εξαγωγές των ποσοτήτων που ανακαλύπτονται προς Ευρώπη είτε με αγωγούς είτε με πλοία μεταφοράς LNG.

Κινήσεις που ανεβάζουν τον πυρετό στη γεωπολιτική σκακιέρα της ευρύτερης περιοχής και αποκτούν ιδιαίτερη σημασία εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη αλλά και της απόπειρας της Τουρκίας μέσω προκλήσεων να υφαρπάξει μερίδιο της πίτας του ορυκτού πλούτου.

Κύπρος

Η Κύπρος είναι η πρώτη που ανοίγει τον χορό με την επανεκκίνηση του ερευνητικού προγράμματος στην ΑΟΖ. Η Ελλάδα παρακολουθεί τις εξελίξεις ελπίζοντας στην εκκίνηση των ερευνών στις ελπιδοφόρες θαλάσσιες παραχωρήσεις δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, ενώ πρόσφατα υπέγραψε και μνημόνιο συνεργασίας με την Αίγυπτο για την κατασκευή αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου που θα συνδέει τις δύο χώρες αλλά και για την προμήθεια ποσοτήτων LNG από τα κοιτάσματα του αφρικανικού κράτους.

Σε δύο από τα θαλάσσια «οικόπεδα» της κυπριακής ΑΟΖ το ερευνητικό πρόγραμμα των πετρελαϊκών ομίλων μπαίνει ξανά μπροστά.

Η κοινοπραξία των ExxonMobil – Qatar Petroleum έχει προγραμματίσει μέχρι τις 22 Ιανουαρίου επιβεβαιωτική γεώτρηση στο «οικόπεδο 10» όπου το 2019 είχε ανακαλύψει το κοίτασμα «Γλαύκος» με εκτιμώμενα δυνητικά αποθέματα φυσικού αερίου 5 έως 8 τρισ. κυβικά πόδια.

Επίσης, με τις δύο εταιρείες, πριν από περίπου 10 μέρες, η υπουργός Ενέργειας της Κύπρου Νατάσα Πηλείδου υπέγραψε και συμφωνία για την παραχώρηση σε αυτές και του θαλάσσιου οικοπέδου 5.

Στις αρχές του νέου έτους, μέσα στο πρώτο εξάμηνο, η κοινοπραξία των Eni – TotalEnergies αναμένεται επίσης να κάνει γεώτρηση στο «οικόπεδο 6» όπου το 2018 είχε ανακαλύψει το κοίτασμα «Καλυψώ». Οι εκτιμήσεις των Ιταλών και των Γάλλων μιλούν για δυνητικά αποθέματα της τάξεως των 4 έως 6 τρισ. κυβικών ποδιών.

Στον χορό της αξιοποίησης των κοιτασμάτων της Κύπρου μπαίνει και η Αίγυπτος με τους δύο τερματικούς σταθμούς LNG που διαθέτει, Ιντκου και Δαμέτα. Η κυπριακή πλευρά και η παραχωρησιούχος Chevron συζητούν με το Κάιρο για την εξαγωγή των ποσοτήτων αερίου του κοιτάσματος φυσικού αερίου στους δύο τερματικούς σταθμούς της Αιγύπτου. Το αέριο με τη μορφή LNG θα εξάγεται στην Ευρώπη.

Οι εξελίξεις στην Κύπρο και κυρίως η πιθανότητα επιβεβαίωσης των ποσοτήτων φυσικού αερίου στην ΑΟΖ μετά τις γεωτρήσεις δεν αποκλείεται να αλλάξει το παιχνίδι στη ΝΑ Μεσόγειο. Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι τώρα δεσπόζουσα θέση στα κοιτάσματα φυσικού αερίου της περιοχής έχουν η Αίγυπτος με το κοίτασμα «Ζορ» της Eni το οποίο δίνει 30 τρισ. κυβικά πόδια και το Ισραήλ με τα «Λεβιάθαν» και «Ταμάρ» συνολικής δυναμικότητας 29 τρισ. κυβικών ποδιών.

Στην ευρύτερη περιοχή δυναμικά παίζει και η ελληνική εταιρεία Energean με τα κοιτάσματα φυσικού αερίου, η οποία αναμένεται να ξεκινήσει την παραγωγή από τα κοιτάσματα στο Ισραήλ Καρίς και Τανίν προς το δεύτερο εξάμηνο του 2022.

Κρήτη

Στον χορό της αξιοποίησης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου είχε μπει την περασμένη δεκαετία και η Ελλάδα.

H διοίκηση της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) τους τελευταίους μήνες επιδιώκει να αναζωπυρώσει το επενδυτικό ενδιαφέρον για την έρευνα των ελληνικών κοιτασμάτων.

Τα θαλάσσια οικόπεδα της Κρήτης φέρονται να έχουν υψηλές πιθανότητες εντοπισμού πλούσιων κοιτασμάτων.

Στις παραχωρήσεις «Δυτικά» και «Νοτιοδυτικά» της Κρήτης η κοινοπραξία των TotalEnergies – ExxonMobil – ΕΛΠΕ έχουν το περιθώριο για την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του ερευνητικού τους προγράμματος μέχρι τον Οκτώβριο του 2022. Αυτό σύμφωνα με πληροφορίες περιλαμβάνει τις σεισμικές έρευνες, δηλαδή το «σκανάρισμα» του θαλάσσιου υπεδάφους με ειδικό σκάφος προκειμένου να οριοθετηθούν πιθανοί στόχοι για γεώτρηση.

Εκτιμήσεις της ΕΔΕΥ μιλούν για την ύπαρξη στόχων με δυνητικά αποθέματα φυσικού αερίου στην ελληνική επικράτεια, και κυρίως στην Κρήτη, που μπορούν να δώσουν σε βάθος ετών αξία 250 δισ. ευρώ. Ειδικοί της πετρελαϊκής αγοράς, με βάση αυτούς τους υπολογισμούς εκτιμούν πως αν και ποτέ εντοπιστούν τέτοια κοιτάσματα τότε θα μιλάμε για ανακαλύψεις μεγέθους αντίστοιχες με αυτές του Ζορ της Αιγύπτου (30 τρισ. κυβικά πόδια).

Αλλες πηγές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο η κοινοπραξία TotalEnergies – ExxonMobil – ΕΛΠΕ, να ζητήσει παράταση στο πρώτο εξάμηνο του 2022 για τη διενέργεια των σεισμικών ερευνών. Δηλαδή να πάνε προς το τέλος του 2022 με αρχές του 2023, με δεδομένο το ότι οι σεισμικές έρευνες διεξάγονται μόνο κατά τη χειμερινή περίοδο και όχι τη θερινή και τουριστική σεζόν.