Ενδιάμεση έκθεση ΤτΕ – Επιτάχυνση του πληθωρισμού το 2022 – Ποιοι παράγοντες την πυροδοτούν

Με ελαφρώς θετικό ρυθμό αναμένεται να κινηθεί ο εναρμονισμένος πληθωρισμός το 2021, με τον πυρήνα του πληθωρισμού να διατηρείται για ακόμη μια χρονιά σε αρνητικό έδαφος, ωστόσο αναμένεται επιτάχυνση του πληθωρισμού για 2022, προβλέπουν οι αναλυτές της Τράπεζας της Ελλάδας στην ενδιάμεση έκθεση για τη νομισματική πολιτική 2021.

Δείτε-εδώ-την-έκθεση-της-ΤτΕ

Αντιπληθωριστικά επιδρά, όπως επισημαίνεται, η παράταση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στις υπηρεσίες μεταφορών, σε συγκεκριμένες υπηρεσίες εστίασης και σε συγκεκριμένα διατροφικά είδη μέχρι και τον Ιούνιο του 2022.

Αντιθέτως, η διεθνής συγκυρία ωθεί τις τιμές των ενεργειακών αγαθών, των ειδών διατροφής και διαφόρων καταναλωτικών αγαθών προς τα πάνω, μέσω των προβλημάτων των εφοδιαστικών αλυσίδων, των μεγάλων καθυστερήσεων και των ελλείψεων, καθώς η αυξημένη ζήτηση λόγω επανεκκίνησης των οικονομιών δεν ικανοποιείται εγκαίρως από την περιορισμένη προσφορά.

Οι σημαντικές αυξήσεις στο κόστος μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και οι καθυστερήσεις τροφοδοτούν και ενισχύουν τις πληθωριστικές πιέσεις, τονίζεται στην έκθεση.

Πληθωριστικές πιέσεις από το πρώτο πεντάμηνο του 2021

Ο πληθωρισμός, όπως μετρείται από τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), υποχώρησε στο -1,3% το 2020, ενώ ο πυρήνας του πληθωρισμού (ΕνΔΤΚ εξαιρουμένων των μη επεξεργασμένων ειδών διατροφής και της ενέργειας) κατέγραψε -1,0% .

Η καταγραφή αρνητικών ετήσιων ρυθμών στον γενικό πληθωρισμό αποδίδεται στην κατάρρευση της ζήτησης και αποτυπώθηκε έντονα στις συνιστώσες της ενέργειας και των υπηρεσιών.

Κατά το πρώτο πεντάμηνο του τρέχοντος έτους, η επίδραση από τον εξάμηνο περιορισμό της οικονομικής δραστηριότητας (Νοέμβριος 2020-Απρίλιος 2021) διατήρησε το γενικό πληθωρισμό σε έντονα αρνητικά επίπεδα. Στο διάστημα αυτό εμφανίστηκαν ωστόσο πληθωριστικές πιέσεις, κυρίως λόγω της διατάραξης των διεθνών εφοδιαστικών αλυσίδων και των προβλημάτων που ανεφύησαν στο διεθνές εμπόριο, οι οποίες παρέμειναν και κατά το υπόλοιπο του έτους.

Το σταδιακό άνοιγμα της οικονομίας από το Μάιο του 2021 και η ικανοποιητική καλοκαιρινή τουριστική περίοδος, σε συνδυασμό με ανοδικές, από τον Ιούνιο και μετά, επιδράσεις βάσης, ώθησαν το γενικό πληθωρισμό σε θετικό έδαφος.

Η χώρα μας κατέγραψε χαμηλότερους ρυθμούς πληθωρισμού σε σύγκριση με άλλες χώρες της ευρωζώνης κατά τους δέκα πρώτους μήνες του έτους. Από το Νοέμβριο όμως σημειώνεται κίνηση σύγκλισης του πληθωρισμού της Ελλάδος προς το μέσο όρο της ζώνης του ευρώ, καθώς αυξητικές τάσεις παρατηρούνται σχεδόν σε όλες τις συνιστώσες του εναρμονισμένου πληθωρισμού.

Καταλύτης η ενέργεια

Έντονες πληθωριστικές πιέσεις καταγράφονται σχεδόν καθ’ όλο το 2021 από την ενεργειακή συνιστώσα, λόγω της δυναμικής ανοδικής πορείας των διεθνών τιμών του πετρελαίου, αλλά και ισχυρών ανοδικών επιδράσεων βάσης.

Οι ετήσιοι ρυθμοί μεταβολής των τιμών της ενέργειας επανήλθαν σε θετικό έδαφος από το Μάρτιο του 2021. Συμβολή στην ανοδική πορεία της ενεργειακής συνιστώσας έχουν και οι τιμές του φυσικού αερίου, μέσω των σημαντικών αυξήσεων που καταγράφει ο εγχώριος υποδείκτης.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στο διάστημα Μαρτίου-Νοεμβρίου 2021 ο μέσος ρυθμός μεταβολής των τιμών των ενεργειακών αγαθών διαμορφώθηκε στο 15,1%, με τα καύσιμα αυτοκινήτου να κινούνται με μέσο ρυθμό 17,8%, το πετρέλαιο θέρμανσης 28,9% και το φυσικό αέριο 78,2%.

Θα πρέπει όμως να αναφερθεί ότι κατά το τελευταίο διαθέσιμο δίμηνο (Οκτώβριος-Νοέμβριος 2021) σημαντικότατη υπήρξε και η συμβολή των αυξήσεων του ηλεκτρισμού, που έχει την υψηλότερη στάθμιση σε σύγκριση με τους υπόλοιπους ενεργειακούς υποδείκτες.

Τρόφιμα

Από τον Ιούνιο του 2021 και μετά, αυξητικά συμβάλλουν και οι τιμές των τροφίμων, με τα ευμετάβλητα μη επεξεργασμένα είδη διατροφής να καταγράφουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις. Η έντονα ανοδική πορεία των μη επεξεργασμένων τροφίμων οφείλεται κυρίως στα νωπά λαχανικά και στα νωπά κρέατα και ψάρια. Επιπλέον, από τον Ιούλιο του 2021 συμβάλλουν αυξητικά και τα επεξεργασμένα τρόφιμα. Από αυτά ξεχωρίζουν τα έλαια και λίπη, τα δημητριακά και άλλα είδη όπως ο καφές, το τσάι, το κακάο, τα μεταλλικά νερά, η ζάχαρη, οι σοκολάτες, διάφορες σάλτσες και καρυκεύματα και οι παιδικές τροφές.

Υπηρεσίες – Μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά

Οι δύο βασικές συνιστώσες του πυρήνα του πληθωρισμού και του γενικού πληθωρισμού, οι υπηρεσίες και τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά, παρέμειναν κατά τους οκτώ πρώτους μήνες του 2021 σε αποπληθωρισμό, συνεχίζοντας την πορεία που ακολουθούσαν από τα μέσα του 2020. Ωστόσο, οι αρνητικοί ρυθμοί τους αποκλιμακώθηκαν σταδιακά και επέστρεψαν σε θετικό έδαφος το Σεπτέμβριο. Σ’ αυτό συνέβαλαν η επιτυχημένη τουριστική περίοδος αλλά και οι πληθωριστικές πιέσεις στις τιμές των εισαγόμενων ενδιάμεσων αγαθών.