Εκατομμύρια παιδιά όμηροι της κόντρας Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών για τον πληθωρισμό

Ο πληθωρισμός τρώει τα εισοδήματα των φτωχών και των εργαζομένων με σχέση εξαρτημένης εργασίας, καθώς οι πλουσιότεροι και κυρίως όσοι παράγουν ή εμπορεύονται αγαθά ή όσοι «πωλούν» υπηρεσίες, έχουν τη δυνατότητα να μετακυλίσουν τα αυξημένα κόστη στην κατανάλωση. Την πραγματικότητα αυτή, που πεισματικά αρνείται ο Ερντογάν, αναλύουν οι επιστήμονες ονομαστών Πανεπιστημίων των Ηνωμένων Πολιτειών. Προειδοποιώντας, βέβαια, ότι εν καιρώ πανδημικών οικονομικών αβεβαιοτήτων οι κοινωνικές επιπτώσεις του πληθωρισμού είναι ακόμα πιο αλγεινές.

«Η πανδημία του κορωνοϊού εισήγαγε μια νέα εποχή πληθωρισμικής ανισότητας κατά την οποία τα φτωχά νοικοκυριά νιώθουν ασφυκτικότερες τις πιέσεις των ανατιμήσεων», προειδοποιούν οι οικονομολόγοι. Και εξηγούν ότι αυτό συμβαίνει επειδή αναγκάζονται να διαθέσουν περισσότερο μέρος από το εκ προοιμίου ανεπαρκές εισόδημά τους για να αγοράσουν τρόφιμα, που ακρίβυναν κατά 6,4% από την αρχή του 2021, ή καύσιμα οι τιμές των οποίων εκτινάχθηκαν κατά 58% υψηλότερα.

Το κοινωνικό αυτό πρόβλημα έχει βέβαια την πολιτική λύση του. Κι αυτή είναι η παράταση του προγράμματος αρωγής των ασθενέστερων οικονομικά οικονομικών τάξεων από την κυβέρνηση Μπάιντεν – σ’ αυτήν απευθύνονται ουσιαστικά οι ειδικοί, για να προειδοποιήσουν για την ανάγκη παράτασης του προγράμματος που λήγει ενώ τόσο η πανδημία (υπό τη μορφή της παραλλαγής Όμικρον) όσο και οι επιπτώσεις της στην αμερικανική κοινωνία επιμένουν.

Ποιος πληρώνει την κρίση;

«Τα νοικοκυριά καλούνται τις μέρες αυτές να κάνουν δύσκολες επιλογές. Να διαλέξουν, για παράδειγμα, αν θα πρέπει να γεμίσουν το αυτοκίνητό τους με βενζίνη, να πληρώσουν τον παιδικό σταθμό ή να ετοιμάσουν ένα πλούσιο γιορτινό τραπέζι», δήλωσε στο CNBC ο Κρις Ουάιμερ του Κέντρου για τη Φτώχεια και την Κοινωνική Πολιτική του Πανεπιστημίου Κολούμπια.

Πρόσφατη ανάλυση του Penn Wharton Budget Model έδειξε ότι το 2021 στις ΗΠΑ τα χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος νοικοκυριά ξόδεψαν περίπου 7% περισσότερα χρήματα για αποκτήσουν τα ίδια αγαθά που είχαν αγοράσει το 2020 ή το 2019. Η επιπλέον αυτή δαπάνη υπολογίζεται στα 3.500 δολάρια για το μέσο νοικοκυριό. Τα πλούσια νοικοκυριά αύξησαν μόνο κατά 6% τις δαπάνες τους.

Οι εισοδηματικές διαφορές οξύνονται κατά τη διάρκεια των πληθωριστικών κύκλων, σημειώνει ο Κεντ Σμέτερς που διευθύνει το μοντέλο Penn Wharton. Αλλά από τη δεκαετία του 1980, την τελευταία φορά δηλαδή που παρατηρήθηκε τόσο δυναμική αύξηση των τιμών, τα πλούσια νοικοκυριά προσανατόλισαν περισσότερο τις δαπάνες τους από την αγορά αγαθών στην αγορά υπηρεσιών.

Διαβάστε επίσης: Νορβηγικό fund – Παρατεταμένη αδυναμία των αγορών και πληθωρισμός σκιάζουν τον ορίζοντα

Για παράδειγμα το 2020 το φαγητό αντιπροσώπευε το 12,7% του οικογενειακού προϋπολογισμού για το 5% των πλέον εύρωστων οικονομικά νοικοκυριών, ενώ για το 20% των πιο φτωχών το αντίστοιχο ποσοστό έφθανε στο 16%. «Η πανδημία εκτίναξε το κόστος των εμπορευμάτων εκείνων που καταναλώνουν περισσότερο τα φτωχά νοικοκυριά», σημειώνει ο καθηγητής.

Έρευνα που διενήργησε στην αρχή της πανδημίας ο οικονομολόγος της Οικονομικής Σχολής του Χάρβαρντ, Αλμπέρτο Καβάγιο, βασιζόμενος σε στοιχεία αγορών από τις πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες των Αμερικανών έδειξε ότι οι χαμηλού εισοδήματος καταναλωτές βίωσαν σχεδόν διπλάσιες αυξήσεις στις τιμές αγαθών και υπηρεσιών συγκριτικά με τους υψηλού εισοδήματος.

Αγωνία για τον Ιανουάριο

Το 2019 κοινή μελέτη ερευνητών του Κολούμπια και του London School of Economics κατέληξε στην εκτίμηση ότι περίπου 3 εκατομμύρια περισσότεροι Αμερικανοί θα χαρακτηρίζονταν ως φτωχοί αν τα εισοδήματά τους δεν σταθμίζονταν με τον πληθωρισμό. Οι ειδικοί τώρα φοβούνται ότι στις αρχές του 2022 η αύξηση της φτώχειας θα είναι πολύ μεγαλύτερη αν το διστακτικό Κογκρέσο δεν εγκρίνει το νέο «κοινωνικό πακέτο» υπό την επωνυμία Build Back Better του Τζο Μπάιντεν.

Εκείνο που ανησυχεί περισσότερο τους επιστήμονες είναι ο τερματισμός των μηνιαίων πιστώσεων φόρων για τα παιδιά που λαμβάνουν οι πιο ευάλωτες οικογένειες (300 δολάρια για κάθε παιδί κάτω των 6 ετών και 250 δολάρια για τα μεγαλύτερα).

Οι καθηγητές του Κολούμπια υπολόγισαν ότι το επίδομα αυτό κράτησε σχεδόν 4 εκατομμύρια παιδιά στις ΗΠΑ μακριά από τη φτώχεια. Στις 15 Δεκεμβρίου οι δικαιούχοι έλαβαν το τελευταίο βοήθημα. «Όλοι ανησυχούμε για το τι πρόκειται να γίνει τον Ιανουάριο», δήλωσε στο CNBC ο Κρις Ουάιμερ.

Οι Ρεπουμπλικανοί, πάντως, φοβούνται γαι το αντίθετο. Φοβούνται ότι η συνέχιση των κοινωνικών βοηθημάτων θα αυξήσει το διαθέσιμο εισόδημα και τις καταναλωτικές δαπάνες και έτσι θα διαιωνίζονται οι πληθωριστικές πιέσεις.

Διαβάστε επίσης: Ομόλογα ΗΠΑ- Μικρή υποχώρηση των αποδόσεων

«Υπάρχουν κάποιες προβλέψεις στο νομοσχέδιο αυτό που ίσως οδηγήσουν σε μια δικομματική συμφωνία μόλις υποχωρήσει ο πληθωρισμός. Τώρα όμως, υπό τις παρούσες συνθήκες, δεν είναι η ώρα για να προσθέσουμε κάθε επιπλέον επιβαρυντική δαπάνη στον προϋπολογισμό, δεν είναι η ώρα να αυξήσουμε το βάρος στην κυβέρνηση και να δημιουργήσουμε νέο πληθωρισμό», δήλωσε ο γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκρέιαμ από τη Νότια Καρολίνα.

Η εργαλειοποίηση των παιδιών

Το κοινοβουλευτικό αδιέξοδο πάντως δεν δημιουργήθηκε από τους Ρεπουμπλικανούς βουλευτές και γερουσιαστές, που τουλάχιστον μέχρι τη διεξαγωγή των ενδιάμεσων εκλογών αποτελούν τη μειοψηφία στις ΗΠΑ, αλλά από ένα και μόνο γερουσιαστή των Δημοκρατικών. Τον Τζόε Μαντσίν από τη Δυτική Βιρτζίνια, που συμμερίζεται τις ενστάσεις των Ρεπουμπλικανών συναδέλφων του για τη συνέχιση του βοηθήματος για τα παιδιά – συμμερίζεται εξάλλου ο συγκεκριμένος γερουσιαστής και πολλές απόψεις που είναι πλειοψηφικές στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, όπως είναι η απαγόρευση των αμβλώσεων και η ελευθερία της οπλοκατοχής.

Το ζήτημα είναι εν προκειμένω ότι δίχως την ψήφο του Μαντσίν οι Δημοκρατικοί δεν «περνούν» το Build Back Better από τη Γερουσία. Ο Σάμουελ Χάμοντ, αρμόδιος για θέματα φτώχειας και κοινωνικής πολιτικής διευθυντής του Niskanen Center, εξήγησε ότι η σημερινή δεν είναι μια κρίση έλλειψης πόρων, αλλά μια κρίση στην οποία όλοι ζητούν περισσότερα από αυτά που υπό τις παρούσες συνθήκες μπορεί να παράσχει η αγορά – λόγω των γνωστών προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα.

Ως εκ τούτου, «αν θέλουμε να διατηρήσουμε έναν ισχυρό ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης πρέπει ίσως να ανεχθούμε μια αύξηση του πληθωρισμού και κυρίως των τιμών των εμπορευμάτων, διότι πρόκειται για μια παροδική συνέπεια της μεταπανδημικής αύξησης των καταναλωτικών δαπανών και των επενδύσεων», σημείωσε ο αμερικανός οικονομολόγος. Και εν πάση περιπτώσει, η εργαλειοποίηση των παιδιών ίσως να μην είναι η πλέον ενδεδειγμένη μέθοδος για την αποκατάσταση της τάξης στην αγορά και στις τιμές, θα πρόσθετε κανείς.