Αναμέτρηση με το παρελθόν

Το κακό με τις προβλέψεις είναι ότι συνήθως πέφτουν έξω. Το καλό για όσους τις αποτολμούν ότι ξεχνιούνται γρήγορα. Όπως για παράδειγμα η περίφημη «προφητεία» του Τζόζεφ Στίγκλιτς στο κατώφλι του μακρινού 2011, ότι το ευρώ θα οδηγούσε σύντομα στη διάλυση της Ευρωζώνης. Το ενιαίο νόμισμα συμπληρώνει πλέον αισίως 20 χρόνια ζωής, η πρόβλεψη του νομπελίστα καθηγητή σχεδόν ξεχάστηκε.

Ανάλογα παραδείγματα υπάρχουν πολλά. Και όλα πιστοποιούν μια μεγάλη αλήθεια: Παρά την πρόοδο της επιστήμης, το μέλλον παραμένει άδηλο. Το απέδειξε περίτρανα ο μαύρος κύκνος της πανδημίας που βρήκε την ανθρωπότητα απροετοίμαστη, ανέτρεψε τα πάντα και ως άλλη Λερναία Υδρα εξακολουθεί να γεννάει εστίες αβεβαιότητας.

Παρά τις απανωτές αποτυχίες και το μάταιο του εγχειρήματος (μεγάλα έγκυρα έντυπα έχουν αρχίσει να παραδέχονται πλέον ανοιχτά τις εσφαλμένες προγνώσεις τους) συνεχίζουμε να υποκύπτουμε στον ίδιο πειρασμό, υπακούοντας σε μια μεγάλη ανθρώπινη ανάγκη: Nα τιθασεύσoυμε το άγνωστο.

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και το «παραδοσιακό» ερώτημα για το εάν μια χρονιά θα είναι καλύτερη από την προηγούμενη. Η απάντηση, όπως και στα περισσότερα, είναι θέμα οπτικής. Αν επιλέγεις να βλέπεις το ποτήρι μισογεμάτο ή μισοάδειο.  Για τη χώρα μας θα είναι μισογεμάτο υπό την προϋπόθεση ότι θα αντεπεξέλθει επιτυχώς στις νέες προκλήσεις, όπως είναι η αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης και του πλήθους των επενδυτικών πόρων που μας προσφέρονται, αλλά και ότι θα κλείσει τους λογαριασμούς της με το «χθες».

Η διατήρηση υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, η εμπέδωση της επενδυτικής εμπιστοσύνης, η μείωση των ανισοτήτων και η διατήρηση της κοινωνικής συνοχής μπορούν να διασφαλιστούν μόνο μέσα από τη θεραπεία χρόνιων παθογενειών που εξακολουθούν να υπονομεύουν την ανάκαμψη και οι οποίες, αν και έχουν υπεραναλυθεί, δεν έχουν θεραπευθεί:  Η γραφειοκρατία, οι καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης, η χαμηλή ανταγωνιστικότητα, τα ράβε – ξήλωνε στην Παιδεία, οι αδυναμίες της δημόσιας διοίκησης, η ανούσια πολιτική πόλωση, είναι μερικές από αυτές.

Εξίσου σημαντική και διαχρονική πληγή, που δεν έχει αναδειχθεί στον βαθμό που θα έπρεπε, έχει να κάνει με την εφαρμογή των νόμων. Οι νόμοι ψηφίζονται αλλά δεν εφαρμόζονται. Όμως η ψήφιση και μόνο δεν αρκεί. Χρειάζεται η βούληση αλλά και η ικανότητα εφαρμογής τους. Διαφορετικά υποσκάπτεται η εμπιστοσύνη του πολίτη προς το κράτος δικαίου και τη Δημοκρατία.  Πολλά από τα μέτρα που υιοθετούνται εφαρμόζονται για λίγο και αποσπασματικά, όσο τα φώτα της δημοσιότητας είναι στραμμένα πάνω τους, και στη συνέχεια μένουν στα χαρτιά.  Το πιστοποιεί η καθημερινή εμπειρία, το επιβεβαιώνουν και οι έρευνες.  Σύμφωνα με στοιχεία του ΚΕΦΙΜ,  μόλις το 35% των εξουσιοδοτήσεων για έκδοση Υπουργικών Αποφάσεων ενεργοποιήθηκε εντός έξι μηνών από τη δημοσίευση του νόμου.

Στο κρίσιμο αυτό σταυροδρόμι, καλό είναι να λείπουν η μεμψιμοιρία και ο πεσιμισμός αλλά και οι πανηγυρισμοί για πράγματα αυτονόητα που ισχύουν εδώ και χρόνια σε προηγμένες κοινωνίες. Για να μπορέσουμε να γίνουμε ανταγωνιστικοί απαιτείται τρέξιμο, όχι αυτονόητα βήματα.

Παρά τις μεγάλες αβεβαιότητες, το σίγουρο είναι ότι ζούμε σε εξόχως ενδιαφέροντες καιρούς, τη σημασία και τις επιπτώσεις των οποίων ενδεχομένως να μην είμαστε ακόμη σε θέση να συνειδητοποιήσουμε.

Ο Οικονομικός Ταχυδρόμος θα είναι εδώ για να ενημερώνει, να επισημαίνει, να αξιολογεί και να προειδοποιεί.

Καλή και δημιουργική χρονιά.