Γιατί οι ταξιδιωτικές απαγορεύσεις είναι συνήθως ο λάθος τρόπος για τον περιορισμό της Όμικρον

Στις 31 Δεκεμβρίου 2019, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ενημερώθηκε για ένα σύμπλεγμα κρουσμάτων πνευμονίας σε μια κινεζική πόλη που ονομάζεται Γουχάν. Τις επόμενες εβδομάδες και μήνες πρώτα οι πόλεις, μετά οι χώρες και, τελικά, ολόκληρος ο πλανήτης έκλεισαν. Η ανθρωπότητα έχει μάθει πολλά για τον κορωνοϊό τα τελευταία δύο χρόνια. Οι μάσκες, η κοινωνική απόσταση και, κυρίως, τα εμβόλια έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά στον περιορισμό της εξάπλωσής του. Ωστόσο, ένα μάθημα δεν έχει αφομοιωθεί: οι μακροχρόνιοι ταξιδιωτικοί περιορισμοί είναι ως επί το πλείστον μάταιοι.

Τον Νοέμβριο, όταν η Νότια Αφρική ανακοίνωσε την ανακάλυψη μιας ταχέως διαδεδομένης νέας παραλλαγής, της Όμικρον, η πρώτη απάντηση πολλών χωρών ήταν η απαγόρευση εισόδου ή η επιβολή καραντίνας σε ξενοδοχεία για ταξιδιώτες από τη νότια Αφρική. Κάποιοι, όπως η Ιαπωνία και το Ισραήλ, έκλεισαν τα σύνορά τους σε όλους τους ξένους. Ομως, κράτη που βρίσκονταν στη διαδικασία επαναλειτουργίας, όπως η Σιγκαπούρη, η Νότια Κορέα και η Ταϊλάνδη, άλλαξαν γρήγορα γνώμη. Τα εμπόδια στα ταξίδια ορθώθηκαν και πάλι ακόμη και εντός της υποτιθέμενης χωρίς σύνορα ζώνης Σένγκεν της Ευρώπης.

Οι ταχέως επιβαλλόμενοι ταξιδιωτικοί περιορισμοί έχουν νόημα στα αρχικά στάδια μιας επιδημίας, όταν οι λοιμώξεις μιας παραλλαγής είναι λίγες και τα συστήματα ελέγχου και ανίχνευσης εξακολουθούν να είναι σε θέση να ιχνηλατούν την πορεία της μετάδοσης. Όταν τα εισαγόμενα κρούσματα αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 10% των μολύνσεων, οι απαγορεύσεις μπορεί να έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην ανάπτυξη της επιδημίας. Μπορούν έτσι να κερδίσουν χρόνο ώστε να μάθουν για μια νέα παραλλαγή, να προετοιμάσουν νοσοκομεία ή να κάνουν εμβόλια.

Ωστόσο οι ταξιδιωτικές απαγορεύσεις συνεχίζονται παρόλο που, από τη στιγμή που ένας ιός ή μια παραλλαγή κυκλοφορεί ελεύθερα σε μια χώρα, είναι σε μεγάλο βαθμό άσκοπες. Όταν η Γαλλία απαγόρευσε τα μη απαραίτητα ταξίδια από τη Βρετανία στις 16 Δεκεμβρίου, ελπίζοντας να κρατήσει έξω την Όμικρον, κατέγραφε ήδη κατά μέσο όρο 50.000 κρούσματα καθημερινά, 10% υψηλότερα από την κορύφωσή της κατά τη διάρκεια του κύματος Δέλτα νωρίτερα μέσα στο έτος. Οποιεσδήποτε εισαγόμενες λοιμώξεις θα είχαν, μέχρι εκείνο το σημείο, ελάχιστη διαφορά στην επιβάρυνση που προκαλεί η ασθένεια – σίγουρα όχι αρκετή για να δικαιολογήσει την οικονομική και κοινωνική αναστάτωση που προκαλείται από την ταξιδιωτική απαγόρευση.

Ένας λόγος για τον οποίο οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί τείνουν να μην έχουν συνεχιζόμενα οφέλη είναι ότι οι περισσότεροι από αυτούς είναι διάτρητοι. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι χώρες επιτρέπουν σε πολίτες, κατοίκους, τις οικογένειές τους, διπλωμάτες, μεγάλους επιχειρηματίες ή κάποιο συνδυασμό αυτών να διασχίζουν τα σύνορα. Οι χώρες που επιβάλλουν επιτυχημένες μακροπρόθεσμες ταξιδιωτικές απαγορεύσεις, όπως έκαναν η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία, πρέπει να το κάνουν με τεράστιο κόστος όχι μόνο για τις παγκόσμιες σχέσεις τους αλλά και για τους πολίτες τους. Για μεγάλο διάστημα του 2021, οι Αυστραλοί πάλευαν να επιστρέψουν στη χώρα τους και έπρεπε να πληρώσουν υπέρογκα ποσά για πτήσεις και ξενοδοχεία καραντίνας για να το κάνουν. Για να κρατηθεί έξω η Covid-19, τέτοια μέτρα πρέπει να ενισχυθούν με δρακόντειους περιορισμούς και στο σπίτι. Δεν επιτρεπόταν στους Αυστραλούς να περάσουν τα κρατικά σύνορα το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα των τελευταίων δύο χρόνων. Η πόλη της Μελβούρνης έμεινε αποκλεισμένη για 262 ημέρες το 2021.

Τέτοιες πολιτικές μπορούν να σώσουν ζωές. Ωστόσο λίγες δημοκρατίες είναι πρόθυμες να τις ανεχθούν για πολύ καιρό. Πράγματι, η μόνη χώρα που εξακολουθεί να ακολουθεί αυστηρή πολιτική μηδενικού κορωνοϊού είναι η Κίνα, η οποία λαμβάνει ολοένα και πιο απεγνωσμένα μέτρα για να περιορίσει τα πρόσφατα κρούσματα του ιού. Στην Xi’an, μια πόλη περίπου 13 εκατομμυρίων, όπου οι ημερήσιες μολύνσεις αυξήθηκαν από το μηδέν σε πάνω από 100 τον Δεκέμβριο, οι αρχές επέβαλαν άγριο lockdown, κάνουν επανειλημμένα τεστ στον πληθυσμό και έθεσαν βιαίως περίπου 30.000 ανθρώπους σε καραντίνα σε ξενοδοχεία. Τέτοιες μέθοδοι είναι δημοφιλείς στην Κίνα, όπου οι πολίτες πιστώνουν στους αυστηρούς κυβερνήτες τους ότι τους διατήρησαν ασφαλείς. Αλλά δεν είναι ξεκάθαρο εάν η πολιτική της Κίνας για μηδενικό Covid είναι βιώσιμη, δεδομένης της υψηλής μεταδοτικότητας της Όμικρον, ούτε πώς η Κίνα θα προχωρήσει τελικά πέρα ​​από αυτήν την πολιτική για να ζήσει με την ασθένεια.

Για τον υπόλοιπο κόσμο, η καλύτερη προσέγγιση είναι οι κυβερνήσεις να προωθήσουν τις πιο οικονομικά αποδοτικές πολιτικές, ιδιαίτερα τα εμβόλια και οι ενισχυτικές δόσεις, ενώ αντιστέκονται στην παρόρμηση να απαγορεύσουν δραστηριότητες απλώς και μόνο για να δημιουργήσουν την ψευδαίσθηση της αποφασιστικότητας. Η Βρετανία και η Αμερική έχουν επιδείξει θαυμαστή κοινή λογική τον τελευταίο καιρό. Και οι δύο χώρες αφαίρεσαν τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς στις χώρες της Νότιας Αφρικής, όταν ήταν σαφές ότι η παραλλαγή κυκλοφορούσε στο εσωτερικό. Η Αμερική συντόμευσε το χρονικό διάστημα κατά το οποίο πρέπει να ληφθεί ένα αρνητικό τεστ Covid πριν κανείς ταξιδέψει. Η Βρετανία ζήτησε από τους εισερχόμενους ταξιδιώτες να κάνουν τεστ εντός δύο ημερών από την άφιξη και να απομονωθούν μέχρι να λάβουν αρνητικό αποτέλεσμα. Ακόμη και τότε, τέτοια μέτρα θα πρέπει να στοχεύουν στο να είναι αναλογικά και να προκαλούν τις ελάχιστες αναταραχές.