Υπεύθυνη Διακυβέρνηση και Χρηματοοικονομικές Επιδόσεις

Στο παρελθόν, ο μοναδικός στόχος της επιχείρησης ήταν το κέρδος και, για ορισμένα στελέχη (ευτυχώς σε περιορισμένο αριθμό), με οποιοδήποτε κόστος, χωρίς το παραμικρό αντάλλαγμα για παράπλευρες ζημιές (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, βασικές αρχές χρηματοοικονομικού μάνατζμεντ, Εκδ. Κλειδάριθμος, 2013).

Πριν από αρκετές δεκαετίες επιχειρήσεις όπως Amoco, Exxon μπορούσαν να προκαλέσουν περιβαλλοντικές και ανθρώπινες καταστροφές χωρίς να ανησυχούν για το μέλλον τους ή ακόμη για την πορεία της μετοχής τους.

Πιο πρόσφατα, η Volkswagen με τους ψευδείς υπολογισμούς της για τις ρυπογόνες εκπομπές, έφτασε να συμπληρώσει τη μακρά λίστα των λαθών διακυβέρνησης στο όνομα του βραχυπρόθεσμου κέρδους.

Προς μια νέα διακυβέρνηση

Μια νέα εποχή αρχίζει. Οι επενδυτές – ειδικά η νέα γενιά, αναζητούν πλέον επιχειρήσεις με πραγματική υπεύθυνη διακυβέρνηση. Θέλουν μια υπεραξία που δεν αποβαίνει σε βάρος του περιβάλλοντος, ούτε της κοινωνίας – και ει δυνατόν, συμβάλλουν στην ανάπτυξη μιας δραστηριότητας με θετικό αποτύπωμα.

Η υπεύθυνη διακυβέρνηση έχει επίσης γίνει βασικός παράγοντας της ανταγωνιστικότητας.

Πώς αναγνωρίζεται αυτό το είδος της επιχείρησης;

Συχνά είναι αυτές που έχουν κυρίαρχο μέτοχο, συνήθως πάνω από το 15% των μετοχών ή των δικαιωμάτων ψήφου – είτε μια οικογένεια, είτε ένας επιχειρηματίας ή ένας ακτιβιστής μέτοχος.

Οι επιχειρήσεις που είναι προικισμένες με ένα τόσο σταθερό και δυναμικό μέτοχο προσφέρουν διαρθρωτικά και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

1.   Έναν μακροπρόθεσμο προσανατολισμό, που εξηγείται από την πίεση του μετόχου να αναπτύξει τα περιουσιακά του στοιχεία με την πάροδο του χρόνου, ιδίως για να τα μεταβιβάσει στους απογόνους του.

2.   Εστίαση στις κύριες δραστηριότητες, επειδή ο κύριος μέτοχος αρνείται την υπερβολική διαφοροποίηση. Επίσης, ευθυγράμμιση των συμφερόντων του εν λόγω μετόχου με τη διοίκηση.

3.   Τέλος, τέτοιες επιχειρήσεις έχουν καλύτερες βαθμολογίες στην ανάλυση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεών τους (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, Μ. Δούμπος, Μ. Εσκαντάρ, συγκριτική χρηματοοικονομική αξιολόγηση των επιχειρήσεων με βάση το τρίπτυχο ESG, Οικονομικός Ταχυδρόμος, 06/07/2021, Κ. Ζοπουνίδης, Μ. Εσκαντάρ, πρακτικές ESG και χρηματοοικονομική απόδοση: υπάρχει αλήθεια; Οικονομικός Ταχυδρόμος, 10/08/2021).

Χρηματοοικονομικές επιδόσεις

Αυτά τα πλεονεκτήματα επιτρέπουν στις επιχειρήσεις με βάση αυτό το είδος διακυβέρνησης να επιτύχουν καλύτερη αποδοτικότητα. Οι μετοχές τους ξεπερνούν τις αντίστοιχες τους στο χρηματιστήριο μακροπρόθεσμα, αλλά ενέχουν επίσης και μικρότερους κινδύνους (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, Μ. Εσκαντάρ, κοινωνικά υπεύθυνη επένδυση: μέθοδοι και κριτήρια ESG, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2022). Η επιχείρηση που επιδιώκει την επιτυχία στον 21ο αιώνα πρέπει να υιοθετήσει υπεύθυνη διακυβέρνηση, ένα νέο διοικητικό πρότυπο για τη δεκαετία μας.

* Καθηγητής Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης, Ακαδημαϊκός, Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών & Χρηματοοικονομικών, Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων, Επίτιμος Δρ. ΑΠΘ, Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France

* Υποψήφια Δρ. Μαριάννα Εσκαντάρ, Mέλος του Εργαστηρίου Financial Engineering, Πολυτεχνείο Κρήτης