Δέσμευση μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων από τα μόνιμα μέλη του ΣΑ του ΟΗΕ

Τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Βρετανία και Γαλλία) δεσμεύθηκαν σήμερα να «εμποδίσουν τη συνέχιση της διάδοσης» των πυρηνικών όπλων, με κοινή δήλωση την οποία εξέδωσαν πριν από διάσκεψη για να εξετασθεί η τήρηση της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών (TNP).

Πριν από τη 10η σύνοδο, κατά την οποία θα επανεξεταζόταν η Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων οι πέντε μεγάλες δυνάμεις (ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Βρετανία και Γαλλία ή P5), προσπάθησαν να καθησυχάσουν τον πλανήτη για την πιθανότητα μιας σύγκρουσης με κατακλυσμιαία αποτελέσματα. Η σύνοδος ήταν προγραμματισμένη για τον Ιανουάριο, όμως αναβλήθηκε λόγω της πανδημίας.

Ενώ συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις με το Ιράν, που κατηγορείται από τη Δύση ότι θέλει να αποκτήσει ατομική βόμβα, η P5 υπογραμμίζει ότι βούλησή της είναι να κάνουν πρόοδο σε ό,τι αφορά στον αφοπλισμό, «με τελικό στόχο έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα», όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της γαλλικής προεδρίας, η οποία συντονίζει τη δράση των πέντε χωρών.

Οι συνυπογράφουσες χώρες υπόσχονται ότι θα εντείνουν τα μέτρα τους ώστε «να εμποδίσουν την μη επιτρεπόμενη ή μη σκόπιμη χρήση πυρηνικών όπλων», συνεχίζει το κείμενο αυτό, που δημοσιοποιήθηκε μία εβδομάδα πριν ξεκινήσουν στη Γενεύη οι ρωσοαμερικανικές διαπραγματεύσεις για τις συνθήκες που αφορούν στους πυρηνικούς εξοπλισμούς αλλά και για την κατάσταση στα σύνορα της Ρωσίας με την Ουκρανία. Κυρίως, «δηλώνουμε ότι ένας πυρηνικός πόλεμος δεν μπορεί να κερδηθεί και δεν θα πρέπει να γίνει ποτέ», συνεχίζουν, τονίζοντας ότι τα πυρηνικά όπλα «όσο υπάρχουν, θα πρέπει να εξυπηρετούν αμυντικούς σκοπούς, της αποτροπής και της πρόληψης του πολέμου».

Αυτή η αντίληψη ότι κανείς δεν μπορεί να βγει νικητής από έναν πυρηνικό πόλεμο είχε διατυπωθεί στη Γενεύη το 1985 από τους ηγέτες της τότε Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρίγκαν. Όμως η P5 δεν την είχε διατυπώσει μέχρι τώρα, ανέφερε ο Μαρκ Φινό, ειδικός σε θέματα διάδοσης των πυρηνικών όπλων, στο Κέντρο Πολιτικής Ασφάλειας της Γενεύης (GCSP). «Δέχτηκαν να επαναλάβουν αυτό το δόγμα», όπως ζητούσαν πολλές χώρες και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, πρόσθεσε, εκφράζοντας έτσι «την πρόθεσή τους να πουν στον κόσμο ότι όλες οι ανησυχίες περί του κινδύνου ενός πυρηνικού πολέμου είναι αβάσιμες».

Ο ίδιος ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες είχε σημάνει τον συναγερμό τον Δεκέμβριο, με ένα άρθρο γνώμης. «Δεδομένου ότι περισσότερα από 13.000 πυρηνικά όπλα είναι αποθηκευμένα σε οπλοστάσια σε όλον τον κόσμο, πόσο μπορεί να κρατήσει η τύχη μας; Θα αρκούσε μια παρανόηση ή μια λανθασμένη εκτίμηση για να προκαλέσει όχι μόνο την οδύνη και τον θάνατο σε τρομακτική κλίμακα, αλλά και το τέλος της ζωής στη Γη», ανέφερε τότε ο Γκουτέρες.

Η NPT, στην οποία οι συμβαλλόμενες χώρες είναι 191, τέθηκε σε ισχύ το 1970 με στόχο να αποφευχθεί η διάδοση των πυρηνικών όπλων. Οι πέντε συνυπογράφουσες τη σημερινή ανακοίνωση είναι εκείνες που έχουν αναγνωριστεί από τη συνθήκη ως «πυρηνικές». Τρεις άλλες, που έχουν ή πιστεύεται ότι έχουν πυρηνικά (Ινδία, Πακιστάν και Ισραήλ) δεν την έχουν υπογράψει, ενώ η Βόρεια Κορέα την έχει καταγγείλει.

Η Μόσχα χαιρέτισε αυτήν τη διακήρυξη που, όπως ανέφερε το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, «θα συμβάλει στη μείωση των διεθνών εντάσεων». Το κείμενο αυτό «θα συνεισφέρει στην ενίσχυση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και στην αντικατάσταση του ανταγωνισμού μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων με τον συντονισμό και τη συνεργασία», μετέδωσε από την πλευρά του το επίσημο κινεζικό πρακτορείο Νέα Κίνα, επικαλούμενο τον υφυπουργό Εξωτερικών Μα Ζαοσού.

Η Διεθνής Εκστρατεία για την Κατάργηση των Πυρηνικών Όπλων, που το 2017 τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης, χαιρέτισε μια «θετική» διακήρυξη, επισημαίνοντας όμως ότι «ταυτόχρονα όλοι εκσυγχρονίζουν και ανανεώνουν τα όπλα τους», όπως είπε ο εκπρόσωπός της στη Γαλλία, ο Ζαν-Μαρί Κολέν.

Παραδόξως, η διακήρυξη υπενθυμίζει επίσης ότι οι υπογράφουσες χώρες δεν σκοπεύουν να αποκηρύξουν το οπλοστάσιό τους, επεσήμανε η Εμανουέλ Μετρ, του Ιδρύματος Στρατηγικών Μελετών (FRS). «Είναι μια πολιτική διακήρυξη, για να δείξουν ότι παρά τις διαφωνίες, τις εντάσεις, τον εκσυγχρονισμό των οπλοστασίων, υπάρχει ακόμη μια αίσθηση υπευθυνότητας της P5», πρόσθεσε.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ