Τεταρτίδες – Απόψε η πρώτη βροχή από «πεφταστέρια» του 2022

Το νέο αστρονομικό έτος ξεκινά, όπως κάθε χρονιά, με μια βροχή διαττόντων αστέρων, τις Τεταρτίδες (Quadrantids), που φέτος θα κορυφωθούν στην Ελλάδα και στο υπόλοιπο βόρειο ημισφαίριο νωρίς το βράδυ της Δευτέρας 3 Ιανουαρίου, περίπου στις 22:40 ώρα Ελλάδας.

Οι φετινές Τεταρτίδες μπορεί να αποδειχθούν ακόμη και η καλύτερη βροχή διαττόντων του φετινού έτους, σύμφωνα με τη βρετανική Βασιλική Αστρονομική Εταιρεία, δεδομένου ότι οι συνθήκες φέτος θα είναι ιδανικές για παρατήρηση, καθώς στις 2 Ιανουαρίου θα υπάρχει Νέα Σελήνη, άρα ο νυχτερινός ουρανός θα είναι σκοτεινός, ενώ η επόμενη πανσέληνος – η πρώτη του 2022- θα συμβεί το βράδυ της Δευτέρας 17 Ιανουαρίου.

Μάλιστα λίγο μετά την κορύφωση των Τεταρτιδών, το πρωί της Τρίτης 4 Ιανουαρίου, στις 08:52 ώρα Ελλάδας, η Γη θα βρεθεί στο περιήλιο της, δηλαδή στο κοντινότερο σημείο της τροχιάς της από τον Ήλιο.

Έως 50 μετέωρα την ώρα

Οι Τεταρτίδες είναι καλύτερα ορατές στα πιο βόρεια γεωγραφικά πλάτη, ιδίως σε κατεύθυνση βορειοανατολική στον ουρανό. Εμφανίζουν στο αποκορύφωμά τους έως 50 μετέωρα την ώρα, που εισέρχονται στην ατμόσφαιρα της Γης με ταχύτητα άνω των 40 χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο, ενώ έχουν αναφερθεί έως και 120 μετέωρα κάποιες χρονιές. Είναι μια βροχή διαττόντων που θεωρείται καλύτερη του μέσου όρου, αν και είναι λιγότερη γνωστή από άλλες όπως των Λεοντιδών, των Ωριωνιδών και των Διδυμίδων, καθώς τα μετέωρά της είναι πιο αχνά, αλλά συχνά φωτίζουν τον ουρανό με ασυνήθιστα γιγάντιες «ουρές».

Πώς έχουν πάρει οι Τεταρτίδες το όνομά τους

Η συγκεκριμένη βροχή από «πεφταστέρια» έχει πάρει το όνομά της από έναν αχνό αστερισμό (Quadrans Muralis ή Επιτοίχιος Τετράς – ήταν ένα αρχαίο αστρονομικό εργαλείο πριν την εφεύρεση του τηλεσκοπίου), τον οποίο είχε ανακαλύψει ο Γάλλος αστρονόμος Ζερόμ Λαλάντ το 1795, αλλά δεν υπάρχει πια.

Σήμερα η πηγή προέλευσης των μετεώρων φαίνεται να είναι ο αστερισμός του Βοώτη, στον οποίο η Επιτοίχιος Τετράς ενσωματώθηκε το 1922, όταν η Διεθνής Αστρονομική Ένωση προσδιόρισε τους 88 αστερισμούς που υπάρχουν σήμερα.

Οι αστρονόμοι δεν είναι ακόμη σίγουροι ποιος ήταν ο διερχόμενος κομήτης, ο οποίος άφησε πίσω του την ουρά σκόνης και σωματιδίων, που μετατρέπονται σε μετέωρα κάθε φορά που η Γη διασταυρώνεται με την τροχιά τους.

Είναι πιθανό να πρόκειται για τον αστεροειδή «2003 ΕΗ1» διαμέτρου περίπου δύο χιλιομέτρων, που αποτελεί απομεινάρι ενός πρώην κομήτη, του C/1490 Y1. Ο αστεροειδής επίσημα ανακαλύφθηκε το 2003, αλλά τον μητρικό κομήτη είχαν παρατηρήσει πρώτοι οι Κινέζοι, Ιάπωνες και Κορεάτες αστρονόμοι ήδη από το 15ο αιώνα. Οι πρώτες παρατηρήσεις των διαττόντων Τεταρτιδών στην Ευρώπη έγιναν από το Αστεροσκοπείο των Βρυξελλών το 1825.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ