Υστερα από 20 χρόνια, οι Γάλλοι παύουν να μετατρέπουν τα ευρώ σε φράγκα

Eίναι μια εικοσαετία χρόνος ικανός για να συνειδητοποιήσει κανείς και να εμπεδώσει την αλλαγή της ισοτιμίας του νομίσματος με το οποίο συναλλάσσεται καθημερινά;

Πιθανότατα, αν πιστέψει κανείς το ρεπορτάζ της γαλλικής εφημερίδας «Le Figaro», σύμφωνα με το οποίο οι Γάλλοι εμφανίζονται αποφασισμένοι να διαγράψουν από τη μνήμη τους – και να βγάλουν από την καρδιά τους – το φράγκο και να αρχίσουν να υπολογίζουν την αξία των πραγμάτων σε ευρώ.

«Μέχρι την περασμένη χρονιά μετέτρεπα συχνά τα ψώνια μου σε φράγκα, κυρίως τα φρούτα και τα λαχανικά. Εφέτος θα πάψω να το κάνω, γύρισε η σελίδα. Με την Covid εξάλλου έχουμε άλλες σκοτούρες στο μυαλό μας», δήλωσε στην εφημερίδα η Φρανσουάζ, μια ογδοντάχρονη από τη βόρεια Γαλλία. Δεν είναι η μοναδική γαλλίδα που δυσκολεύεται να ξεχάσει το εθνικό νόμισμα της χώρας της. Το 51% των Γάλλων μετατρέπουν ακόμα την τιμή διαφόρων πραγμάτων από ευρώ σε φράγκα για να αντιληφθούν καλύτερα την αξία τους, σύμφωνα με έρευνα της YouGov για τη MoneyVox.

Δεν είναι, ωστόσο, παρά μόνο το 5% των ερωτηθέντων που δηλώνει ότι μετατρέπει συστηματικά σε φράγκα καθετί που αποτιμάται σε ευρώ. «Πρέπει να προχωρήσουμε μπροστά και να ζήσουμε στην εποχή μας», παραδέχεται εξάλλου και η Φρανσουάζ. Πολύ νεότερός της ο Φιλίπ, μόνο 56 ετών, δηλώνει ότι πού και πού μετατρέπει κι αυτός τα ευρώ σε φράγκα. «Μόνο όταν κάνω μια μεγάλη αγορά θέλω να διαπιστώσω την αξία της σε φράγκα. Τα πρώτα χρόνια μετά το 2002 μετέτρεπα όσα ευρώ έπιανα στα χέρια μου σε Ντεμπισί και σε Σεν-Εξιπερί», είπε χαρακτηριστικά αναφερόμενος στις μορφές του γάλλου συνθέτη και του συγγραφέα και θρυλικού αεροπόρου που κοσμούσαν τα χαρτονομίσματα των 20 και των 50 φράγκων αντίστοιχα.

«Δεν κερδίσαμε από την αλλαγή»

«Επί μια δεκαπενταετία σκεφτόμουν σε φράγκα. Κι αυτό επειδή είχα την αίσθηση ότι το κόστος της ζωής αυξάνεται διαρκώς. Σήμερα ξέρω πια ότι αυτό δεν είναι αλήθεια. Το ευρώ είναι ένα ισχυρό νόμισμα», δηλώνει ο Πιερ, ένας Παριζιάνος κοντά στα 60 χρόνια του.

«Ααα, εγώ έπαψα πια να αναρωτιέμαι και να το σκέφτομαι», δηλώνει η ογδοντάχρονη Ανιές που διαφωνεί με τον Πιερ. «Όταν ήρθε το ευρώ είχα στα κλειδιά μου ένα μπρελόκ-μετατροπέα. Και συστηματικά διαπίστωνα ότι δεν έγινε προς όφελός μας η αλλαγή του νομίσματος. Ο καταναλωτής δεν κέρδισε από την αλλαγή, αυτή είναι η αλήθεια. Όμως δεν βγαίνει τίποτα αν μεμψιμοιρούμε διαρκώς, το ευρώ είναι η νέα πραγματικότητα», εξήγησε η Ανιές.

Κερδοσκοπικές στρογγυλοποιήσεις

Η Ανιές δεν είναι η μόνη που έχει την αίσθηση ότι με το ευρώ ακρίβυναν όλα. Οκτώ στους δέκα συμπατριώτες της πιστεύουν το ίδιο, σύμφωνα με την έρευνα της YouGov. Πρόκειται, όμως, για μια εντύπωση αντικειμενικά εσφαλμένη, που οφείλεται στις στρογγυλοποιήσεις πολλών αγαθών μικρής αξίας που καθημερινά αγοράζουν οι καταναλωτές.

Σύμφωνα με υπολογισμούς της επίσημης στατιστικής υπηρεσίας της Γαλλίας Insee, από το 2002 που ξεκίνησε η «φυσική» κυκλοφορία του ευρώ έως το 2016 οι τιμές των καταναλωτικών αγαθών αυξάνονταν κατά 1,4% ετησίως κατά μέσον όρο. Αυξάνονταν με σαφώς χαμηλότερο ρυθμό από 2,1% ετησίως που αυξάνονταν την περίοδο 1986-2001.

«Την αίσθηση της ακρίβειας την έχουμε επειδή είναι πιο περίπλοκο για μας τους Γάλλους να διαιρέσουμε ένα ευρώ δια 6,56 φράγκα, που ήταν η ισοτιμία με την οποία αλλάξαμε το νόμισμά μας, από το να διαιρέσεις το ευρώ δια του δύο, όπως έκαναν οι Γερμανοί», παρατήρησε η εξηντάχρονη Αντρέ. Όντως, η ισοτιμία μετατροπής του γερμανικού μάρκου σε ευρώ ήταν 1,95 μάρκα ανά ευρώ. Και είναι γνωστό ότι όσο μεγαλύτερη αξία είχε έναντι του ευρώ το εθνικό νόμισμα που αντικαταστάθηκε το 2002 και μετά, τόσο πιο δύσκολο ήταν για τους καταναλωτές να κάνουν την μετατροπή – και τόσο ευκολότερο για τους επιτήδειους ήταν να κερδοσκοπούν στρογγυλοποιώντας, δήθεν για ευκολία, τις τιμές στο νέο νόμισμα.

Παλιά φράγκα, παλιά μυαλά

«Σήμερα έχω ξεχάσει τελείως πόση είναι αξία ενός ευρώ σε φράγκα», δηλώνει στο ρεπορτάζ του «Figaro» η πενηντάχρονη Ελίζ, αν και όταν της ζητείται να περιγράψει την εποχή που συναλλασσόταν με φράγκα συνδέει, όπως και άλλοι συμπατριώτες της, την εποχή του εθνικού νομίσματος με έννοιες όπως η «κυριαρχία» και η «ανεξαρτησία» της Γαλλίας.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, το βέβαιο είναι ότι χρειάζεται να περάσει τουλάχιστον μια γενιά (αν υποθέσουμε ότι οι γενιές αλλάζουν κάθε 20 χρόνια) για να πάψουν συγκεκριμένα οι Γάλλοι να είναι προσκολλημένοι στο παλιό τους νόμισμα. Πιθανότατα μάλιστα τα 20 χρόνια να είναι και λίγα.

Ο υπογράφων θυμάται καλά ότι στα μέσα της δεκαετίας του 1980 πάμπολλοι 40άρηδες και 50άρηδες Γάλλοι (όχι μόνο ηλικιωμένοι δηλαδή) όταν ήθελαν να τονίσουν την αξία ενός σπουδαίου αντικειμένου ή μιας ακριβής αγοράς που έκαναν, τη μετέτρεπαν με έμφαση σε… «παλιά φράγκα» (francs anciens). Μνημόνευαν, δηλαδή, την ισοτιμία του νομίσματος κατά την Τέταρτη Γαλλική Δημοκρατία, προτού «κόψει» δύο μηδενικά από το φράγκο ο Σαρλ Ντε Γκολ το Δεκέμβριο του 1958.