Γιατί η πανδημία μπορεί να μην αυξήσει την ανισότητα

Project Syndicate

Κατά τη διάρκεια της οξείας φάσης της πανδημίας COVID-19 την άνοιξη του 2020, όταν ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού ήταν κλειδωμένο στο σπίτι, η οικονομία έπεσε σε βαθιά ύφεση που έπληξε ιδιαίτερα τους ανειδίκευτους και τις μειονότητες. Οι πρώτες ενδείξεις, ως εκ τούτου, ήταν ότι οι συνέπειες από την πανδημία θα επιδείνωναν την ανισότητα. Αλλά τα δύο επόμενα χρόνια έδωσαν σημάδια ότι αυτό δεν ισχύει απαραίτητα.

Στις ΗΠΑ υπάρχει τώρα λιγότερο διαθέσιμο εργατικό δυναμικό από πριν, εξαιτίας αυτού που οι αμερικανοί σχολιαστές ονόμασαν «Μεγάλη Παραίτηση», η οποία μείωσε ουσιαστικά το εργατικό δυναμικό ή μάλλον το μερίδιο του ενήλικου πληθυσμού που είναι πρόθυμο να εργαστεί στα προηγούμενα επίπεδα μισθών.

Οι επιχειρήσεις πρέπει να προσφέρουν υψηλότερους μισθούς για να προσελκύσουν τους εργαζομένους που χρειάζονται για να αυξήσουν την παραγωγή. Στην Ευρώπη, οι αγορές εργασίας είναι λιγότερο δυναμικές, αλλά οι παραιτήσεις αυξάνονται στις περισσότερες χώρες-μέλη της ΕΕ, παρόλο που παραμένουν σημαντικοί θύλακοι ανεργίας. Και η μεγαλύτερη ανάγκη για εργαζομένους είναι πιθανό να συνεχιστεί για κάποιο χρονικό διάστημα. Η πανδημία έχει επιταχύνει τις προϋπάρχουσες τάσεις που μακροπρόθεσμα ενδέχεται να μειώσουν τη ζήτηση ειδικότερα για εργαζομένους χαμηλής ειδίκευσης, αλλά βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα πιθανότατα θα έχουν τα αντίθετα αποτελέσματα. Για παράδειγμα, οι ηλεκτρονικές αγορές, που παλαιότερα ήταν περιθωριακές στα περισσότερα μέρη της Ευρώπης, τώρα κερδίζουν γρήγορα δημοτικότητα παντού.

Ως αποτέλεσμα, πολλά από τα αγαθά που βάζαμε προηγουμένως σε πραγματικά καροτσάκια αγορών, τα γεμίζαμε σε σακούλες και μεταφέραμε στο σπίτι, τώρα συλλέγονται, συσκευάζονται, μεταφέρονται και παραδίδονται από άλλους, οι οποίοι πρέπει να πληρωθούν για τον χρόνο και τον κόπο τους. Οι περισσότεροι από αυτούς τους νέους ρόλους είναι χαμηλής ειδίκευσης και ενδέχεται να εκτελεστούν στο μακρινό μέλλον από ρομπότ, αυτοοδηγούμενα φορτηγά παράδοσης ή drones. Αλλά επειδή η τελική παράδοση απαιτεί ακόμα ανθρώπους προς το παρόν, οι προοπτικές εργασίας για τους ανειδίκευτους φαίνονται πολύ καλύτερες από πριν. Ομοίως, πριν από μερικά χρόνια, ορισμένοι ειδικοί προέβλεπαν έναν κόσμο όπου τα ρομπότ θα έκαναν μεγάλο μέρος της δουλειάς.

Οι οδηγοί φορτηγών, για παράδειγμα, υποτίθεται ότι θα έμεναν άνεργοι από αυτοοδηγούμενα οχήματα. Αλλά σήμερα, η έλλειψη οδηγών είναι ένας από τους παράγοντες που επιβραδύνουν την ανάκαμψη του βιομηχανικού τομέα από την πανδημία. Από οικονομική σκοπιά, λοιπόν, η κρίση του COVID-19 μέχρι στιγμής έχει εξελιχθεί πολύ καλύτερα από ό,τι φοβόμασταν για τα πιο ευάλωτα στρώματα της κοινωνίας. Οι αρχικές απώλειες θέσεων εργασίας και κερδών μετριάστηκαν από τη γενναιόδωρη κρατική στήριξη και η δυναμική ανάκαμψη οδηγεί σε πολύ βελτιωμένες προοπτικές απασχόλησης για πολλούς. Καθώς η πανδημία μπαίνει στον τρίτο χρόνο της, αυτό τουλάχιστον θα πρέπει να παρέχει κάποιους λόγους για αισιοδοξία.

Ο Daniel Gross είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Centre for European Policy Studies.