Το ράλι ρεκόρ του πληθωρισμού στην ευρωζώνη ανεβάζει τον πήχη για την ΕΚΤ

Το άλμα του πληθωρισμού στο 5% σε ετήσια βάση το Δεκέμβριο δημιουργεί αυξανόμενες προκλήσεις για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η ΕΚΤ αυτό το διάστημα επιδιώκει να καθησυχάσει τις αγορές και κυρίως χώρες του Βορρά όπως η Γερμανία πως οι τιμές θα επιστρέψουν μέχρι τα τέλη του 2022 σε πιο χαμηλά επίπεδα χωρίς να υπάρξει αύξηση στο κόστος δανεισμού.

Η νέα αύξηση του πληθωρισμού αποτέλεσε έκπληξη για πολλούς οικονομολόγους, οι οποίοι ανέμεναν κορύφωσή του τον Νοέμβριο. Όπως συνέβη και στις ΗΠΑ, οι τιμές καταναλωτή στην ευρωζώνη έχουν αυξηθεί ταχύτερα από ό,τι ανέμεναν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής τους τελευταίους μήνες, εγείροντας ερωτήματα σε επενδυτές, επιχειρήσεις και νοικοκυριά σχετικά με τις προβλέψεις της ΕΚΤ ότι ο υψηλός πληθωρισμός είναι πιθανό να είναι προσωρινός, όπως σχολίαζε η Wall Street Journal. Ήδη η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έχει δώσει σήμα ότι θα προχωρήσει σε τρεις τουλάχιστον αυξήσεις επιτοκίων φέτος με την πρώτη να αναμένεται τον Μάρτιο.

Η επίσημη θέση της ΕΚΤ παραμένει ότι ο πληθωρισμός είναι παροδικός και πως αναμένεται να υποχωρήσει αργότερα φέτος, αλλά στο εσωτερικό της κεντρικής τράπεζας φαίνεται ότι υπάρχουν δύο στρατόπεδα. Στην πρόσφατη συνάντηση των υπευθύνων χάραξης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας το Δεκέμβριο, ομάδα κεντρικών τραπεζιτών επεδίωξε μεγαλύτερη επίσημη αναγνώριση των κινδύνων πληθωρισμού, αλλά συνάντησε αντίσταση σε αυτό από τον επικεφαλής οικονομολόγο της τράπεζας Φίλιπ Λέιν σε μια «ασυνήθιστα έντονη συζήτηση» σύμφωνα με πηγές του Reuters.

Ακόμη και όταν η Λαγκάρντ επεδίωξε συναίνεση, τέσσερις υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΚΤ αντιτάχθηκαν στο πακέτο μέτρων της ΕΚΤ που μείωνε αλλά επέκτεινε τη νομισματική τόνωση. Ο Γενς Βάιντμαν της γερμανικής Μπούντεσμπανκ, ο Γκαστόν Ράινς από το Λουξεμβούργο και ο Ρόμπερτ Χόλτσμαν από την Αυστρία καταψήφισαν τα μέτρα, ενώ ο Βέλγος Πιερ Βουνς, ο οποίος δεν είχε δικαίωμα ψήφου, εξέφρασε επίσης την αντίθεσή του σύμφωνα με το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο.

Νέα παρέμβαση Λέιν

Σε νέες του δηλώσεις στο ιρλανδικό RTL ο Φίλιπ Λέιν από την πλευρά του εξέφρασε την πεποίθηση ότι ο πληθωρισμός θα μειωθεί αργότερα φέτος και ότι το τρέχον υψηλό ποσοστό είναι μέρος αυτού που αποκαλεί «πανδημικό κύκλο πληθωρισμού». Μιλώντας σε συνέντευξή του στο RTÉ News, ο Λέιν είπε ότι τα τρέχοντα υψηλά ποσοστά δεν πρέπει να ερμηνεύονται σε σχέση με ιστορικά πρότυπα, αλλά αποτελούν μέρος σε αυτόν τον «πανδημικό κύκλο πληθωρισμού», όπου έκτακτα γεγονότα σε μια περίοδο τριών ετών οδήγησαν τις τιμές να πέσουν πριν αυξηθούν ξανά απότομα. Ο Λέιν παραδέχτηκε, ωστόσο, ότι οι τιμές της ενέργειας αποτελούν «μείζον οικονομικό ζήτημα» για τη ζώνη του ευρώ κι ιδιαίτερα τα γεωπολιτικά ζητήματα που αφορούν τις εισαγωγές φυσικού αερίου. Επανέλαβε την επίσημη στάση της ΕΚΤ ότι είναι απίθανο να αυξηθούν τα επιτόκια φέτος. Ο Λέιν ανέφερε επίσης ότι το ποσοστό πληθωρισμού 5% στην ευρωζώνη τον Δεκέμβριο θα πρέπει να ερμηνευτεί στο πλαίσιο της πανδημίας.

Η θέση της Σνάμπελ

Νωρίτερα πάντως το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ Ιζαμπέλ Σνάμπελ είχε δώσει μια ακόμη διάσταση στο θέμα. Ανέφερε ότι οι πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι πιθανό να διατηρήσουν τις τιμές της ενέργειας υψηλότερες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και μπορεί να αναγκάσουν την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αποσύρει τη χαλαρή νομισματική πολιτική πιο γρήγορα από ό,τι είχε προγραμματιστεί. Η Σνάμπελ που είναι αρμόδια της ΕΚΤ για τις λειτουργίες της αγοράς, είπε ότι η σχεδιαζόμενη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα σε μια πιο πράσινη οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα «ενέχει μετρήσιμους αυξητικούς κινδύνους για την βασική μας προβολή του πληθωρισμού μεσοπρόθεσμα». Μετά την ανάκαμψη της οικονομίας από τον αντίκτυπο της πανδημίας, η απότομη άνοδος των τιμών της ενέργειας οδήγησε τον πληθωρισμό τον Δεκέμβριο σε υψηλό επίπεδο ρεκόρ για την ευρωζώνη. Προς το παρόν τουλάχιστον η ΕΚΤ έχει προβλέψει ότι οι τιμές της ενέργειας θα εξασθενήσουν και έχει δεσμευτεί να διατηρήσει την εξαιρετικά χαλαρή νομισματική πολιτική της για τουλάχιστον έναν ακόμη χρόνο.