Η επίθεση της Κίνας στη Λιθουανία δοκιμάζει την ενότητα της ΕΕ

Την ώρα που το ενδιαφέρον είναι στραμμένο προς τη Μόσχα και το Κίεβο, καθώς «τα τύμπανα του πολέμου χτυπούν δυνατά» όπως είπε υψηλόβαθμος Αμερικανός διπλωμάτης, η Ευρώπη φαίνεται να δέχεται μία ακόμη επίθεση. Στόχος, αυτή τη φορά, είναι η Λιθουανία και δράστης ένας άλλος συνήθης ύποπτος – η Κίνα.

Σύμφωνα με το Politico, μάλιστα, οι ενέργειες του Πεκίνου συνιστούν μια ακόμη δοκιμασία για την ενότητα των «27», καθώς και μια πρόκληση για τη Γαλλία και τον Εμανουέλ Μακρόν, που ασκούν την εξάμηνη προεδρία της ΕΕ από την 1^η Ιανουαρίου. «Οι στοχευμένες δράσεις κατά της Λιθουανίας συνεχίζουν να μας ανησυχούν», δήλωσε αυτή την εβδομάδα ο Μακρόν.

Το ζητούμενο για το Βίλνιους, βεβαίως, δεν είναι η ανησυχία των εταίρων τους και της προεδρίας, αλλά η ουσιαστική και ενεργητική στήριξη της μικρής βαλτικής χώρας, που προφανώς δεν είναι σε θέση να τα βάλει μόνη της με τον «κινεζικό δράκο». Γι’ αυτό και το θέμα θα είναι από αυτά που κυριαρχούν κατά τη σημερινή συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στη Βρέστη.

«Κόκκινο πανί» η Ταϊβάν

Ποιο είναι, όμως, το «αδίκημα» στο οποίο υπέπεσε η Λιθουανία, προκαλώντας την οργή της ηγεσίας της Κίνας; Και πώς αντέδρασε αυτή;

Η αντιπαράθεση φαίνεται πως ξεκίνησε τον Μάιο του 2021, όταν η κυβέρνηση του Βίλνιους αποφάσισε να αποσύρει τη χώρα από την ομάδα των «17+1» που έχει συγκροτηθεί με πρωτοβουλία του Πεκίνου, με στόχο την εμβάθυνση των σχέσεών του με τις χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης.

Εξελίχθηκε δε σε ανοιχτή σύγκρουση όταν η Λιθουανία προχώρησε στη σύναψη διπλωματικών σχέσεων με την Ταϊβάν, η οποία είναι γνωστό ότι αποτελεί «κόκκινο πανί» για τους Κινέζους – με τη λιθουανική κυβέρνηση να προχωρά στην ανάκληση του συνόλου των διπλωματών της από το Πεκίνο.

Οικονομικός εκβιασμός

Η συνέχεια γράφτηκε με την επιβολή ενός οικονομικού εμπάργκο, που έχει «στριμώξει» την Λιθουανία και την απειλεί με οικονομικό στραγγαλισμό. Κι αυτό όχι μόνο ή κυρίως επειδή διακόπτει τις διμερείς εμπορικές σχέσεις, αλλά διότι αποκλείει ουσιαστικά από την κινεζική αγορά όλα τα προϊόντα από κράτη-μέλη της ΕΕ (όπως τη Γερμανία και τη Γαλλία) στην παραγωγή των οποίων εμπλέκονται προμηθευτές από τη Λιθουανία.

Μέχρι στιγμής, είναι γεγονός ότι η ΕΕ δεν έχει ανταποκριθεί ουσιαστικά στα επιτακτικά αιτήματα του Βίλνιους για βοήθεια. Περιορίζεται δε στην προετοιμασία μιας προσφυγής στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου από την Κομισιόν, η οποία αναμένεται να κατατεθεί σύντομα – χωρίς, ωστόσο, να αρκεί για να προσφέρει τη στήριξη που χρειάζεται άμεσα το κράτος-μέλος.

Δεν είναι τυχαίο, μάλιστα, ότι αυτή την εβδομάδα έσπευσε προς βοήθεια της Λιθουανίας η Ταϊβάν, ανταποδίδοντας ουσιαστικά τη «χάρη»: Όπως ανακοίνωσε μέλος της κυβέρνησης της Ταϊπέι, αυτή θα χορηγηθεί καταρχήν μέσω ενός fund ύψους ενός δισ. δολαρίων, που θα χρηματοδοτήσει επενδύσεις στη χώρα της Βαλτικής.

Το δίλημμα της ΕΕ

Είναι φανερό, ωστόσο, ότι η πρόκληση για την ΕΕ παραμένει, καθώς οι κινήσεις του Πεκίνου είναι κυρίως πολιτικές. Έχουν δε στόχο να στείλουν ένα σαφές μήνυμα προς όλους τους Ευρωπαίους ότι όχι απλώς δεν θα γίνει ανεκτή καμία κίνηση άμεσης ή έμμεσης αναγνώρισης της Ταϊβάν, αλλά ότι κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε γενικευμένο εμπορικό και οικονομικό πόλεμο.

Έχουν, άραγε, τη δυνατότητα και την πρόθεση να απαντήσουν με εξίσου πολιτικό και αποφασιστικό τρόπο οι Ευρωπαίοι, σηκώνοντας το γάντι; Ή, αντιθέτως, θα προσπαθήσουν να «συνετίσουν» τη Λιθουανία, με το επιχείρημα πως η ΕΕ δεν αναγνωρίζει επισήμως την Ταϊβάν, ευθυγραμμιζόμενη και με τις ΗΠΑ;

Σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ, Βερολίνο και Παρίσι διαμηνύουν ότι οι Κινέζοι «το πήγαν πολύ μακριά» αυτή τη φορά και θα υποστούν τις συνέπειες. Μένει, βεβαίως, να αποδειχθεί τι ακριβώς έχουν στο μυαλό τους, πέρα από μια «ισχυρή δήλωση».