Ελάχιστη φορολόγηση πολυεθνικών – Τι θα συζητηθεί την Τρίτη

Στις 18 Ιανουαρίου αναμένεται η συνεδρίαση του Συμβουλίου Οικονομικών και Δημοσιονομικών Θεμάτων της Ευρωπαϊκή Ένωσης.

Μεταξύ άλλων οι υπουργοί θα εξετάσουν τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) αλλά και την οδηγία για την ελάχιστη φορολόγηση των πολυεθνικών εταιρειών.

Αυτό αποτελεί και μια εκ των προτεραιοτήτων της γαλλικής προεδρίας, όπως διεφάνη και κατά την κοινή συνέντευξη τύπου που παραχώρησαν την Παρασκευή η επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν.

Η κ. φον ντερ Λάιεν αναφέρθηκε ιδιαίτερα στην πρόταση που κατέθεσε η Επιτροπή πριν από τρεις εβδομάδες σχετικά με τη φορολόγηση των πολυεθνικών: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι από τις πρώτες που εφάρμοσε αυτή την ιστορική μεταρρύθμιση για τον ελάχιστο φορολογικό συντελεστή, όπως συμφωνήθηκε από τον ΟΟΣΑ και την G20. Ελπίζω ότι θα καταλήξουμε γρήγορα σε συμφωνία κατά τη διάρκεια της γαλλικής Προεδρίας, διότι αυτή η μεταρρύθμιση είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί η δίκαιη παγκόσμια ανάπτυξη».

Στις 22 Δεκεμβρίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε οδηγία για τη διασφάλιση ελάχιστου πραγματικού φορολογικού συντελεστή για τις παγκόσμιες δραστηριότητες των μεγάλων πολυεθνικών ομίλων.

Η πρόταση ανταποκρίνεται στη δέσμευση της ΕΕ να προχωρήσει ταχύτατα και να είναι ανάμεσα στους πρώτους που θα εφαρμόσουν την πρόσφατη ιστορική παγκόσμια συμφωνία φορολογικής μεταρρύθμισης , η οποία έχει ως στόχο να φέρει δικαιοσύνη, διαφάνεια και σταθερότητα στο διεθνές πλαίσιο φορολογίας των εταιρειών.

Η πρόταση ακολουθεί στενά τη διεθνή συμφωνία και καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο θα εφαρμοστούν στην πράξη εντός της ΕΕ οι αρχές του πραγματικού φορολογικού συντελεστή 15 % — που συμφωνήθηκαν από 137 χώρες. Περιλαμβάνει ένα κοινό σύνολο κανόνων για τον υπολογισμό αυτού του πραγματικού φορολογικού συντελεστή, ώστε να εφαρμόζεται σωστά και
με συνέπεια σε ολόκληρη την ΕΕ.

Οι προτεινόμενοι κανόνες θα ισχύουν για κάθε μεγάλο όμιλο, εγχώριο και διεθνή, με μητρική ή θυγατρική εταιρεία εγκατεστημένη σε κράτος μέλος της ΕΕ. Εάν ο ελάχιστος πραγματικός συντελεστής δεν επιβάλλεται από τη χώρα στην οποία εδρεύει μια εταιρεία με χαμηλή φορολογία, υπάρχουν διατάξεις σύμφωνα με τις οποίες το κράτος μέλος της μητρικής εταιρείας
εφαρμόζει συμπληρωματικό φόρο. Η πρόταση διασφαλίζει επίσης την αποτελεσματική φορολόγηση σε περιπτώσεις που η μητρική εταιρεία βρίσκεται εκτός της ΕΕ, σε χώρα με χαμηλή φορολογία η οποία δεν εφαρμόζει ισοδύναμους κανόνες.

Οι εξαιρέσεις στον κανόνα

Σύμφωνα με την παγκόσμια συμφωνία, η πρόταση προβλέπει επίσης ορισμένες εξαιρέσεις. Για να μειωθεί ο αντίκτυπος σε ομίλους που ασκούν πραγματική οικονομική δραστηριότητα, οι εταιρείες θα μπορούν να εξαιρούν ποσό εισοδήματος ίσο με το 5 % της αξίας των ενσώματων περιουσιακών στοιχείων και με το 5 % της μισθοδοσίας.

Οι κανόνες παρέχουν επίσης τη δυνατότητα εξαίρεσης ελάχιστων ποσών κέρδους, ώστε να μειωθεί ο φόρτος συμμόρφωσης σε καταστάσεις χαμηλού κινδύνου. Αυτό σημαίνει ότι, όταν τα μέσα κέρδη και έσοδα ενός πολυεθνικού ομίλου σε μια περιοχή δικαιοδοσίας είναι χαμηλότερα από ορισμένα ελάχιστα όρια, τότε το εισόδημα αυτό δεν λαμβάνεται υπόψη στον υπολογισμό του
συντελεστή.

Ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, δήλωσε: «H Ευρώπη ευθυγραμμίζεται ταχύτατα με την συμφωνία μεγάλης εμβέλειας του ΟΟΣΑ και αναλαμβάνει πλήρως τον ρόλο της στη δημιουργία ενός δικαιότερου παγκόσμιου συστήματος φορολογίας των εταιρειών. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία σε
μια περίοδο κατά την οποία πρέπει να αυξήσουμε τη δημόσια χρηματοδότηση για δίκαιη βιώσιμη ανάπτυξη και επενδύσεις και να καλύψουμε επίσης τις ανάγκες δημόσιας χρηματοδότησης — τόσο για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας όσο και για την προώθηση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης. Η ενσωμάτωση της συμφωνίας του
ΟΟΣΑ περί ελάχιστης πραγματικής φορολόγησης στο δίκαιο της ΕΕ θα είναι ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής, ενώ παράλληλα θα αποφευχθεί ο ανθυγιεινός φορολογικός «ανταγωνισμός προς τα κάτω» μεταξύ των χωρών. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα προόδου για το θεματολόγιό μας για δίκαιη φορολόγηση.»

Ο επίτροπος Οικονομίας, κ. Πάολο Τζεντιλόνι, δήλωσε: «Φέτος τον Οκτώβριο, 137 χώρες υποστήριξαν μια ιστορική πολυμερή συμφωνία για τον μετασχηματισμό της παγκόσμιας φορολογίας των εταιρειών, αντιμετωπίζοντας μακροχρόνιες αδικίες και, παράλληλα, διατηρώντας την ανταγωνιστικότητα. Μόλις δύο μήνες αργότερα, κάνουμε το πρώτο βήμα για να τερματίσουμε τον φορολογικό ανταγωνισμό προς τα κάτω, που ζημιώνει την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις οικονομίες της. Η οδηγία που προτείνουμε θα διασφαλίσει ότι ο νέος ελάχιστος πραγματικός φορολογικός
συντελεστής 15 % για τις μεγάλες εταιρείες θα εφαρμοστεί κατά τρόπο πλήρως συμβατό με το δίκαιο της ΕΕ. Θα ακολουθήσει μια δεύτερη οδηγία το επόμενο καλοκαίρι για την εφαρμογή του άλλου πυλώνα της συμφωνίας, σχετικά με την ανακατανομή των φορολογικών δικαιωμάτων, μόλις υπογραφεί η σχετική πολυμερής σύμβαση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάστηκε
σκληρά για να διευκολύνει αυτή τη συμφωνία και είμαι υπερήφανος που βρισκόμαστε σήμερα στην πρώτη γραμμή για την παγκόσμια εφαρμογή της.»

Ιστορικό

Η ελάχιστη φορολόγηση των εταιρειών είναι ένας από τους δύο άξονες εργασίας της παγκόσμιας συμφωνίας — ο άλλος είναι η μερική ανακατανομή των φορολογικών δικαιωμάτων (πυλώνας 1). Βάσει αυτού, θα προσαρμοστούν οι διεθνείς κανόνες σχετικά με τον τρόπο επιμερισμού της φορολογίας των εταιρικών κερδών των μεγαλύτερων και πλέον κερδοφόρων πολυεθνικών
εταιρειών μεταξύ των χωρών, ώστε να αντικατοπτρίζεται η μεταβαλλόμενη φύση των επιχειρηματικών μοντέλων και η ικανότητα των εταιρειών να δραστηριοποιούνται χωρίς φυσική παρουσία. Η Επιτροπή θα υποβάλει επίσης το 2022 πρόταση για την ανακατανομή των φορολογικών δικαιωμάτων, μόλις συμφωνηθούν οι τεχνικές πτυχές της πολυμερούς
σύμβασης.

Επόμενα βήματα

Το θεματολόγιο της Επιτροπής για τη φορολογία είναι συμπληρωματικό, αλλά ευρύτερο από τα στοιχεία που καλύπτει η συμφωνία του ΟΟΣΑ. Έως το τέλος του 2023, θα δημοσιεύσουμε επίσης νέο πλαίσιο για τη φορολογία των επιχειρήσεων στην ΕΕ, το οποίο θα μειώσει τον διοικητικό φόρτο για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε όλα τα κράτη μέλη, θα άρει τα φορολογικά εμπόδια και θα δημιουργήσει ένα περιβάλλον πιο φιλικό προς τις επιχειρήσεις στην ενιαία αγορά.