Τζο Μπάιντεν – Ένας χρόνος στην προεδρία, ένας χρόνος απογοητεύσεις

To 2021 ξεκίνησε πολλά υποσχόμενο για τον Τζο Μπάιντεν. Όχι μόνο εκείνος εγκαταστάθηκε στον Λευκό Οίκο και το Δημοκρατικό Κόμμα ανέκτησε τον έλεγχο της Γερουσίας με αιφνιδιαστικές νίκες στις δύο έκτακτες εκλογές της Πολιτείας της Τζόρτζια, αλλά η προεδρία του συνέπεσε με την έναρξη των εμβολιασμών. Με τέτοιο ούριο άνεμο φαινόταν έτοιμος να χαράξει ένα τέλος στη διχαστική προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ.

Ομως το 2022 δεν ξεκίνησε με πολλές υποσχέσεις. Την Πέμπτη ο Τζο Μπάιντεν συμπληρώνει έναν χρόνο στην προεδρία των ΗΠΑ και οι οιωνοί δεν είναι καλοί. Η δημοτικότητά του στο 33% είναι η δεύτερη χαμηλότερη (έπειτα από εκείνη του Τραμπ) για οποιονδήποτε πρόεδρο της χώρας μετά την πρώτη χρονιά της θητείας του. Εκτός απροόπτου, οι Δημοκρατικοί πιθανότατα θα χάσουν τον έλεγχο του Κογκρέσου στις ενδιάμεσες εκλογές, οι οποίες θα διεξαχθούν το φθινόπωρο.

Το Δημοκρατικό Κόμμα φαίνεται διχασμένο, με αποτέλεσμα να μη δίνει σαφές ιδεολογικό στίγμα. Και ο Τραμπ πραγματοποιεί μια δυσοίωνη επιστροφή. Συνεχίζοντας να αμφισβητεί το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών του 2020, αφήνει διαρκώς να εννοηθεί ότι θα διεκδικήσει την προεδρία σε δύο χρόνια αναζωπυρώνοντας τον διχασμό στις ΗΠΑ.

Ο Μπάιντεν εισέρχεται στον δεύτερο χρόνο της θητείας του με δύο ανολοκλήρωτους στόχους: να θέσει τέρμα στον τραμπισμό και να ενώσει μια βαθιά πολωμένη χώρα. Νομοθετικά η κυβέρνηση δεν μπόρεσε να πετύχει πολλά από εκείνα που ήθελε. Εριξε το βάρος της στην έγκριση του νομοσχεδίου ύψους 3 τρισ. δολαρίων για την ανοικοδόμηση που περιελάμβανε ένα ευρύ φάσμα προτεραιοτήτων – από την καθαρή ενέργεια και την υποστήριξη των παιδιών έως φορολογικές ελαφρύνσεις για ιδιοκτήτες ακινήτων σε πολιτείες με υψηλή φορολογία. Κάποια από αυτά τα μέτρα είχαν καθυστερήσει πολύ.

Η Αμερική παραμένει η μόνη ανεπτυγμένη χώρα που αρνείται τη νόμιμη γονική άδεια και την αναρρωτική άδεια. Αντίθετα, η ελάφρυνση της κρατικής και τοπικής φορολογίας θεωρήθηκε υποστηρικτική για τα μεσαία στρώματα. Ομως τελικά το νομοσχέδιο δεν εγκρίθηκε και ο Μπάιντεν θα θεωρηθεί τυχερός εάν καταφέρει να περάσει μια πιο «λιτή» εκδοχή του φέτος.

Από την άλλη, το νομοσχέδιο για τη βελτίωση των υποδομών ύψους 1,2 τρισ. δολαρίων που εγκρίθηκε θα συμβάλει σημαντικά στον εκσυγχρονισμό των δρόμων, των λιμανιών, των αεροδρομίων και των τούνελ της Αμερικής. Αλλά είναι απίθανο να γίνει αισθητό στους πολίτες αρκετά γρήγορα ώστε να αλλάξει αυτό που μοιάζει με δυσοίωνες προοπτικές των Δημοκρατικών για τις ενδιάμεσες εκλογές του φθινοπώρου.

Οσον αφορά το πακέτο δημοσιονομικών κινήτρων, οι ειδικοί θεωρούν πως θα έπρεπε οι δαπάνες που προβλέπει το νομοσχέδιο των 1,9 τρισ. δολαρίων να ήταν καλύτερα στοχευμένες καθώς συνέβαλαν στον σημερινό αυξανόμενο πληθωρισμό. Αλλωστε αυτό είναι ένας λόγος για τον οποίο η Κεντρική Τράπεζα έδειξε ότι θα ενισχύσει τη νομισματική πολιτική φέτος, και όχι το 2023, όπως αναμενόταν αρχικά. Η κορύφωση της πανδημίας με την παραλλαγή Ομικρον σημαίνει, γράφει η «Wall Street Journal», ότι οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τώρα το φάσμα του αυξανόμενου πληθωρισμού και της πτώσης της ανάπτυξης που θα πλήξει ιδιαίτερα τη μεσαία τάξη.

Ο Μπάιντεν προτιμά να προτείνει λύσεις για θέματα της καθημερινότητας, αποφεύγοντας διχαστικά ζητήματα όπως οι αμβλώσεις και οι μεταρρυθμίσεις στην αστυνομία, σχολιάζει η «Washington Post». Και εμμένει σε αυτό που πίστευε σε όλη του την πολιτική καριέρα, ότι το να προσφέρει απλές συναισθηματικές εξηγήσεις θα προσελκύσει την κεντρώα πλειοψηφία της χώρας. Ομως δεν έχει καταφέρει να κινήσει τις ΗΠΑ προς τον βασικό στόχο που έθεσε διεκδικώντας την προεδρία. «Το να ενώσω τη χώρα αποδείχθηκε το πιο δύσκολο πράγμα», παραδέχθηκε τον περασμένο μήνα.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ακόμη και οι ισπανόφωνοι ψηφοφόροι – που στήριξαν σε σημαντικό βαθμό τον Μπάιντεν το 2020 – απομακρύνονται. «Εάν οι Δημοκρατικοί θέλουν να αποτρέψουν την επιστροφή του Τραμπ το 2024», γράφουν οι «Financial Times», «ο Μπάιντεν θα πρέπει να σκεφτεί πολύ και σκληρά για την εικόνα του κόμματος. Είναι ένα όχημα της ελίτ που θέλει να ξαναγράψει τα πολιτιστικά ήθη της Αμερικής; Ή αντιπροσωπεύει τη μεσαία τάξη όλων των φυλών και θρησκειών; Αυτό το δεύτερο υπαγορεύει η κοινή λογική. Αλλωστε είναι αυτό που έκανε ο Μπάιντεν πριν από δύο χρόνια. Πρέπει να επιστρέψει στο θέμα που λειτούργησε τόσο καλά το 2020 ενάντια στον Τραμπ».