Η ανάκαμψη της Ιταλίας του Ντράγκι σε κίνδυνο

Project Syndicate

Καθώς η Ιταλία προσπαθεί να ελέγξει τις αυξανόμενες λοιμώξεις από τον Covid-19 – συμπεριλαμβανομένων και προσπαθειών υποχρεωτικού εμβολιασμού για οποιονδήποτε άνω των 50 ετών – εμφανίζονται ρωγμές στον ευρύ κυβερνητικό συνασπισμό με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι. Μια κρίσιμη δοκιμασία θα έρθει την επόμενη εβδομάδα, όταν τα 630 μέλη του ιταλικού Κοινοβουλίου, 321 γερουσιαστές και 58 περιφερειακοί εκπρόσωποι θα εκλέξουν νέο πρόεδρο.

Πολλά ονόματα έχουν αναφερθεί, συμπεριλαμβανομένου του πρώην πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο οποίος φαίνεται να έχει την υποστήριξη του κεντροδεξιού μπλοκ, παρά τη μακρά ιστορία σκανδάλων και την καταδίκη για φορολογική απάτη. Ενας άλλος κορυφαίος υποψήφιος είναι ο ίδιος ο Ντράγκι, ο οποίος έχει χτίσει μια ισχυρή φήμη ως ικανότατος ηγέτης.

Μετά από δύο δεκαετίες στασιμότητας, οι οικονομικές προοπτικές της Ιταλίας είναι λαμπερές. Μετά τη συρρίκνωση κατά σχεδόν 9% το 2020, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά περισσότερο από 6% το 2021, σε μεγάλο βαθμό λόγω της επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής της κυβέρνησης, που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης επόμενης γενιάς της ΕΕ με 750 δισεκατομμύρια ευρώ.

Οι φορείς χάραξης πολιτικής της χώρας θα πρέπει να δημιουργήσουν έναν ενάρετο κύκλο μακροπρόθεσμης ανάπτυξης και επενδύσεων. Η σταθερότητα που υπάρχει αυτή τη στιγμή μπορεί να αποδοθεί σε μεγάλο βαθμό στον Ντράγκι. Ωστόσο, ο Ντράγκι μπορεί να παραμείνει πρωθυπουργός μόνο μέχρι τις γενικές εκλογές τον Μάρτιο του 2023, πράγμα που σημαίνει ότι έχει περίπου ένα χρόνο για να θέσει τα θεμέλια για πολλά έργα του σχεδίου ανάκαμψης. Επιπλέον, ο ευρύς κυβερνητικός συνασπισμός του Ντράγκι μπορεί να μην παραμείνει αποτελεσματικός – ή ακόμα και άθικτος – μετά τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές.

Οποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών, θα μπορέσει ο Ντράγκι να δημιουργήσει έναν πιο συμπαγή συνασπισμό ικανό να εφαρμόσει το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης; Θα συνέχιζε η Ευρώπη να βλέπει την Ιταλία ως αξιόπιστο εταίρο εάν ο Μπερλουσκόνι γινόταν πρόεδρος ή εάν οι πρόωρες εκλογές παρήγαγαν μια ευρωσκεπτικιστική εθνικιστική κυβέρνηση; Μπορεί η Ιταλία να αποτρέψει μια νέα πολιτική – και, εν τέλει, οικονομική – κρίση;

Αυτά είναι μερικά από τα πιθανά σενάρια που αντιμετωπίζουν τώρα η Ιταλία και η Ευρώπη. Μερικά είναι χαμηλής πιθανότητας, αλλά η πιθανότητα να υλοποιηθούν δεν είναι μηδενική. Η ΕΕ έδωσε στην Ιταλία μια μοναδική ευκαιρία για επαναφορά της οικονομίας της. Ομως, η ακόμη αδύναμη πολιτική κατάσταση της χώρας δεν καθιστά σαφές ότι η κυβέρνηση θα καταφέρει να την εκμεταλλευτεί.

Η Paola Subacchi είναι καθηγήτρια διεθνών οικονομικών στο Queen Mary Global Policy Institute του University of London