Μισθολογικό χάσμα ανδρών – γυναικών

Τις τελευταίες δεκαετίες στην Ευρώπη παρατηρείται σημαντική αύξηση της ένταξης των γυναικών στην αγορά εργασίας. Η άνοδος του μορφωτικού επιπέδου, η αλλαγή των κοινωνικών πεποιθήσεων, η αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης, και η ενσωμάτωση των μεταναστών στην αγορά έχουν συμβάλλει σημαντικά προς αυτή την κατεύθυνση. Ωστόσο, οι γυναίκες παρά την αυξημένη συμμετοχή τους στον εργασιακό στίβο δεν φαίνεται να αντιμετωπίζονται με τους ίδιους όρους, αφού το μισθολογικό χάσμα που τις χωρίζει από τους άνδρες ήταν και παραμένει υψηλό.

Οι ευρωπαίες εργαζόμενες το 2019 αμείβονταν 14,1% λιγότερο από τους άνδρες εργαζόμενους. Υπάρχουν όμως αρκετές διαφορές ανάμεσα στα ευρωπαϊκά κράτη. Στην Ιταλία, στη Ρουμανία, και στο Λουξεμβούργο, η εξίσωση των μισθολογικών απολαβών μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι σχεδόν πλήρης, με το μισθολογικό χάσμα να βρίσκεται κάτω από 5%. Αντίθετα η Εσθονία, η Λετονία και η Αυστρία βρίσκονται στο άλλο άκρο, παρουσιάζοντας διαφορές πάνω από 20%. Πρέπει να επισημανθεί ωστόσο πως ο δείκτης που παρουσιάζεται στο γράφημα είναι «μη προσαρμοσμένος», δηλαδή δεν λαμβάνει υπόψη τα ατομικά χαρακτηριστικά των εργαζομένων (ηλικία, μόρφωση, προϋπηρεσία κτλ.) που επηρεάζουν τις αμοιβές. Και πάλι όμως, το γράφημα προσφέρει μία γενική εικόνα για τις απολαβές ανδρών και γυναικών στην Ευρώπη.

Συγκριτικά με μία δεκαετία πριν, η Ευρώπη δε φαίνεται να έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο στην εξίσωση των απολαβών μεταξύ ανδρών και γυναικών. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος μειώθηκε μόλις κατά 1,7 ποσοστιαίες μονάδες από το 2010 (από 15,8% σε 14,1%). Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες παρατηρείται η ίδια οριακή μείωση στο μισθολογικό χάσμα μεταξύ 2010 και 2019, με μόνες εξαιρέσεις τις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ (Σλοβενία, Πολωνία, Κροατία, Λιθουανία, Λετονία) και τη Μάλτα, που παρουσιάζουν διόγκωση στις μισθολογικές διαφορές.

Η χώρα μας παρουσιάζει συγκριτικά χαμηλές διαφορές ανάμεσα στους μισθούς ανδρών και γυναικών. Οι ελληνίδες το 2018 αμείβονταν 10,4% λιγότερο από τους άνδρες εργαζόμενους, ποσοστό που μειώθηκε σημαντικά από το 2010 (15,8%). Η ικανοποίηση από τη σχετικά καλή επίδοση της Ελλάδας ως προς το μισθολογικό χάσμα ανδρών και γυναικών μετριάζεται ωστόσο από το γεγονός ότι η χώρα μας παρουσιάζει χαμηλότερο ποσοστό γυναικείας απασχόλησης από όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το θέμα αυτό θα μας απασχολήσει σε επόμενο σημείωμα.

*Ο Μάνος Ματσαγγάνης είναι Κύριος Ερευνητής, Επικεφαλής του Παρατηρητηρίου Ελληνικής & Ευρωπαϊκής Οικονομίας, Υπότροφος της Έδρας «Σταύρος Κωστόπουλος» Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ)

*Ο Γιώργος Μανάλης είναι Μεταδιδακτορικός Ερευνητής, Υπότροφος της Ερευνητικής Έδρας Α. Γ. Λεβέντη Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ)