ΕΚΤ – Γιατί δεν ακολουθεί τον δρόμο της Fed

Η νέα άνοδος του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη το Δεκέμβριο επανέφερε στο προσκήνιο τη συζήτηση για τις στρατηγικές επιλογές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σε ένα διάστημα που έτερες διεθνείς κεντρικές τράπεζες έχουν ήδη στείλει σήμα για σύσφιγξη της νομισματικής τους πολιτικής.

Η ίδια η Κριστίν Λαγκάρντ ρωτήθηκε ανοιχτά για το ζήτημα σε συνέντευξη που παραχώρησε σήμερα στο γαλλικό ραδιοφωνικό σταθμό France Inter απορρίπτοντας εκ νέου κατηγορηματικά την πιθανότητα αλλαγή πλεύσης από την ΕΚΤ.

«Ο κύκλος της οικονομικής ανάκαμψης στις ΗΠΑ είναι πολύ μπροστά σε σχέση με αυτόν της Ευρώπης. Οπότε έχουμε κάθε λόγο να μην δράσουμε τόσο γρήγορα και δυναμικά όπως θα περίμενε κανείς από την Fed» τόνισε χαρακτηριστικά, κλείνοντας με σαφήνεια κάθε συζήτηση περί… αντιγραφής της τακτικής της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας από την ευρωπαϊκή.

Διαφορετικές περιπτώσεις

Η συνεχής άνοδος του πληθωρισμού βέβαια αναπόφευκτα κρατά ζωντανές τις πιέσεις που δέχεται το συμβούλιο, όπως φάνηκε και σήμερα με τα νέα στοιχεία για την αύξηση του πληθωρισμού στο 5% από το 4,9% τον Νοέμβριο. Το πλέον πιθανό δε, είναι πως ο δείκτης θα αυξηθεί περαιτέρω πριν αρχίσει να υποχωρεί αργότερα φέτος, μια εκτίμηση που επανέλαβε και η κυρία Λαγκάρντ επιμένοντας πως οι πληθωριστικές πιέσεις θα καταλαγιάσουν «σταδιακά μέσα στη χρονιά». Όμως, το μέγα ερώτημα που ανησυχεί τις αγορές είναι μήπως η ΕΚΤ κάνει λάθος στις εκτιμήσεις της, όπως ήδη έκανε η Fed απέναντι στον επίμονα υψηλό πληθωρισμό με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να ανακρούσει πρύμναν επιταχύνοντας το tapering και στέλνοντας σήμα για ταχύτερη αύξηση των επιτοκίων, ίσως και από την άνοιξη.

Βεβαίως, και η ίδια η ΕΚΤ το Δεκέμβριο υποστήριξε πως είναι «πολύ πιθανό» να προχωρήσει στην πρώτη αύξηση των ευρωεπιτοκίων, κάποια στιγμή, μέσα στην τρέχουσα χρονιά. Όμως, είναι σαφές πως για την ώρα δεν θεωρεί πως θα πρέπει να βιαστεί, άλλωστε για το λόγο αυτό ξεκαθάρισε πως οι αγορές ομολόγων θα συνεχιστούν για το μεγαλύτερο μέρος του 2022.

Σε κάθε περίπτωση με το τοπίο να είναι μεν ρευστό, αλλά να χαρακτηρίζεται από μια σαφή διόγκωση των πληθωριστικών πιέσεων με φόντο την διατήρηση των υψηλών τιμών των commodities, την ενίσχυση της ζήτησης και των μεγάλων προβλημάτων στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, διεθνείς αναλυτές στις εκτιμήσεις τους ποντάρουν πλέον σε δύο μετριοπαθείς αυξήσεις των ευρωπαϊκών επιτοκίων μέχρι τα τέλη της χρονιάς. Προεξοφλούν δηλαδή ουσιαστικά μια αλλαγή στο guidance της Τράπεζας μέσα στους επόμενους μήνες.

Καμπανάκι από τα ομόλογα 

Οι εξελίξεις στο μέτωπο της αγοράς ομολόγων δείχνουν ήδη προς την κατεύθυνση αυτή, αν λάβουμε υπόψη πως η απόδοση του 10ετούς γερμανικού ομολόγου, που ουσιαστικά συνιστά σημείο αναφοράς για το κόστος δανεισμού σε όλη την Ευρωζώνη, κατάφερε χθες να περάσει για πρώτη φορά από το Μάιο του 2019 σε θετικό έδαφος. Οι δε, τάσεις στην ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων ήταν σαφείς εδώ και εβδομάδες, με αποτέλεσμα οι επενδυτές να μην αιφνιδιαστούν.

Η ίδια η κυρία Λαγκάρντ στις δηλώσεις της υποστήριξε πως η άνοδος των αποδόσεων των ευρωπαϊκών ομολόγων μαρτυρά την πεποίθηση των αγορών «πως τα ζωτικά σημεία της ευρωπαϊκής οικονομίας ανακάμπτουν». Κατά μία έννοια δεν έχει άδικο καθώς πράγματι η ευρωπαϊκή οικονομία βρίσκεται σε μια σταθερή τροχιά ανάκαμψης, με τους νέους τριγμούς που έφερε η Όμικρον να εκτιμάται πως θα είναι περιορισμένοι και βραχύβιοι, όμως μαζί ανεβαίνει και ο πληθωρισμός!

Για παράδειγμα στη Γερμανία, την ατμομηχανή της Ευρωζώνης, ο δείκτης «έπιασε» ρεκόρ τριάντα ετών στο 5,7% και μπορεί ο νέος επικεφαλής της Budesbank, Γιοάχιμ Νάγκελ, να μοιάζει πιο μετριοπαθής –τουλάχιστον στα… χαρτιά- σε σχέση με τον προκάτοχο του Γενς Βάιντμαν, όμως δεν θα μπορεί να αγνοήσει τα δεδομένα που πιέζουν την εγχώρια γερμανική αγορά ούτε τα προειδοποιητικά… καμπανάκια που εκδίδουν τα σκληροπυρηνικά οικονομικά ινστιτούτα της χώρας.

Επικριτικές φωνές 

Μόλις προ ημερών τρεις έγκριτοι Γερμανοί οικονομολόγοι, ο Γιούργκεν Σταρκ, ο Τόμας Μάγιερ και ο Γκούντερ Σναμπλ σε άρθρο τους στο Project Syndicate κατέκριναν δριμύτατα την ΕΚΤ πως έχει θέσει σε κίνδυνο την αξιοπιστία της, αλλά και την ανεξαρτησία της, επηρεαζόμενη από πολιτικές πιέσεις, πως με το πρόγραμμα ομολόγων προκάλεσε αλλοιώσεις στις αγορές ομολόγων, αλλά και πως πλέον δίχως αντίμετρα από το μέτωπο της νομισματικής πολιτικής, ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να καλπάζει τερματίζοντας μια εποχή σταθερότητας των τιμών.

Η ίδια η Κριστίν Λαγκάρντ για την ώρα κλείνει τα αυτιά στις επισημάνσεις αυτές θέλοντας να προστατέψει τα πιο ευάλωτα κράτη μέλη από μια διακοπή της επεκτατικής πολιτικής της Τράπεζας. Ωστόσο, ήδη οι εξελίξεις στις αγορές ομολόγων επηρεάζουν το ευρύτερο κλίμα δημιουργούν αναπόφευκτα προβλήματα και στις πιο ευάλωτες και υπερχρεωμένες χώρες.