Ουκρανία: «Χοντραίνει» το γεωπολιτικό παιχνίδι μεταξύ Δύσης και Ρωσίας

Από το «ψυχροπολεμικό» κλίμα, όλα δείχνουν ότι έχουμε ήδη περάσει στο «πολεμικό» αναφορικά με τις σχέσεις Ρωσίας – Δύσης, με αφορμή το ζήτημα της Ουκρανίας.

Η πιθανότητα ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, την οποία η Μόσχα αρνείται μετά βδελυγμίας και ο Τζο Μπάιντεν εκτιμά ότι θα συμβεί, κάνει τα «τύμπανα» του πολέμου να ηχούν, έστω και υπόκωφα.

Οι δύο πλευρές κάνουν κυκλωτικές κινήσεις πάνω στο χάρτη της Ευρώπης, με το ΝΑΤΟ να αρνείται τους όρους του Βλαντίμιρ Πούτιν για επαναφορά στις «σφαίρες επιρροής» και τη Μόσχα να επιδιώκει να περιορίσει τη Βορειοατλαντική Συμμαχία, απομακρύνοντάς την από τα… πόδια της, δηλαδή από την περαιτέρω επέκταση της Δύσης προς ανατολάς.

Ήδη, οι κινήσεις ορισμένων χωρών, που μόνο οι βαθείς γνώστες της γεωπολιτικής θα μπορούσαν να προβλέψουν, αποδεικνύουν την κλιμάκωση της έντασης στην περιοχή.

Στρατό και τεθωρακισμένα κατά της Ρωσίας βγάζει στη Βαλτική η Σουηδία

Ποιος θα περίμενε, για παράδειγμα, από χώρες της Σκανδιναβίας, όπως η Σουηδία, που δεν έχει συμμετάσχει σε πόλεμο εδώ και δύο… αιώνες, να στέλνουν στρατό και τεθωρακισμένα στη Βαλτική;

Και όμως, η Στοκχόλμη αποφάσισε στις 15 Ιανουαρίου να αναπτύξει τεθωρακισμένα και δεκάδες ένοπλους στρατιώτες στους δρόμους του Βίσμπι, μιας παραθαλάσσιας πόλης στο νησί Γκότλαντ της Βαλτικής – μια ασυνήθιστη ενέργεια, που αποφασίστηκε λόγω της αυξημένης «ρωσικής δραστηριότητας» στην περιοχή.

Περίπου 10 τεθωρακισμένα και δεκάδες ένοπλοι στρατιώτες εθεάθησαν να περιπολούν στους δρόμους του Βίσμπι.

Σύμφωνα με τις σουηδικές ένοπλες δυνάμεις, η ανάπτυξη στρατού αποφασίστηκε αφού τρία ρωσικά αποβατικά σκάφη διέπλευσαν την περασμένη εβδομάδα τη Βαλτική, διασχίζοντας τη Μεγάλη Ζώνη της Δανίας, εν μέσω του τεταμένου κλίματος στις σχέσεις Ρωσίας – ΝΑΤΟ.

«Οι ένοπλες δυνάμεις λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσουν την εδαφική ακεραιότητα της Σουηδίας και να καταδείξουν την ικανότητά μας να προστατεύουμε τη Σουηδία και τα σουηδικά συμφέροντα», ανέφερε ο υπουργός Άμυνας, Πέτερ Χούλτκβιστ, σε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έστειλε στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Η Νορβηγία, η Δανία και η Ισλανδία, που είναι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, συνεργάζονται στενά σε ό,τι αφορά την περιφερειακή ασφάλεια με την Σουηδία και τη Φινλανδία, χώρες-εταίρους του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, που όμως δεν είναι μέλη του. Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, η Σουηδία είχε μειώσει τις στρατιωτικές δαπάνες της, αλλά ενίσχυσε τις αμυντικές ικανότητές της μετά το 2014, όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία.

Μάλιστα, η Σουηδία επανέφερε το 2017 την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία και άνοιξε ξανά ένα στρατόπεδο στο νησί Γκότλαντ, τον Ιανουάριο του 2018.

Οι χώρες της Βαλτικής στέλνουν πυραύλους στην Ουκρανία

Λίγες μέρες μετά, η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία, μέλη του ΝΑΤΟ, ανακοίνωσαν ότι θα στείλουν στην Ουκρανία αμερικανικούς αντιαρματικούς και αντιαεροπορικούς πυραύλους, σύμφωνα με την κοινή ανακοίνωση που εξέδωσαν τα υπουργεία Άμυνας των τριών χωρών της Βαλτικής.

«Η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία και οι σύμμαχοί τους εργάζονται χωρίς καθυστέρηση από κοινού για να παραδώσουν τη βοήθεια ασφαλείας στην Ουκρανία», αναφέρεται στην ανακοίνωση αυτή.

Η Εσθονία θα στείλει στην Ουκρανία αντιαρματικούς πυραύλους Javelin και οι άλλες δύο χώρες θα παραδώσουν αντιαεροπορικούς πυραύλους Stinger.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έδωσε το «πράσινο φως» στις χώρες της Βαλτικής να στείλουν οπλικά συστήματα αμερικανικής κατασκευής στην Ουκρανία, ανέφεραν την Τετάρτη τρεις πηγές που είχαν γνώση της απόφασης αυτής.

Η Βρετανία προειδοποιεί τη Ρωσία να υποχωρήσει «πριν κάνει ένα τεράστιο λάθος»

Μία μέρα νωρίτερα, η Βρετανίδα υπουργός Εξωτερικών, Λις Τρας, κάλεσε τη Ρωσία «να συγκρατηθεί και να υποχωρήσει από την Ουκρανία προτού κάνει «ένα τεράστιο στρατηγικό λάθος».

«Μαζί με τους συμμάχους μας θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε την Ουκρανία και να καλούμε την Ρωσία να αποκλιμακώσει την κατάσταση και να δεσμευθεί σε εποικοδομητικές συνομιλίες», τόνισε η Τρας από το Σίδνεϊ της Αυστραλίας.

«Το Κρεμλίνο δεν έχει μάθει τα μαθήματα της Ιστορίας», πρόσθεσε. «Μια εισβολή δεν θα οδηγήσει παρά σε μια φοβερά περίπλοκη κατάσταση και σε απώλειες ανθρώπινων ζωών, όπως γνωρίζουμε από τον πόλεμο των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν και τη σύγκρουση στην Τσετσενία», προειδοποίησε η Βρετανίδα.

Η Ρωσία οικοδομεί στενότερες σχέσεις με το Ιράν

Σε μία από τις πιο απειλητικές περιόδους για την ειρήνη στην Ευρώπη, οι αντίπαλοι της Δύσης έρχονται πιο κοντά.

Καθισμένος απέναντι από τον Ρώσο πρόεδρο, Βλάντιμιρ Πούτιν, ο πρόεδρος του Ιράν, Εμπραχίμ Ραϊσί, υπενθύμισε την Τετάρτη στον ομόλογό του ότι η Τεχεράνη «αντιστέκεται στις ΗΠΑ» εδώ και 40 χρόνια.

Και τώρα που η Ρωσία βουλιάζει στη δική της κόντρα με τις ΗΠΑ, ο Ραϊσί είπε στον Πούτιν ότι έχει έρθει η στιγμή να αφαιρέσουν «την εξουσία από τους Αμερικανούς με αυξημένη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών μας».

Το γεωπολιτικό παιχνίδι του Κρεμλίνου, αναφέρουν στην ανάλυσή τους οι Times της Νέας Υόρκης, έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για την Ουάσινγκτον. Ο Ραϊσί, ο σκληροπυρηνικός ηγέτης του Ιράν, επισκέφθηκε τη Μόσχα για δύο μέρες με στόχο να διαφημίσει τους στενότερους δεσμούς που αναπτύσσονται μεταξύ των δύο χωρών, παρότι είχαν δει συχνά τα συμφέροντά τους να συγκρούονται και τις σχέσεις τους να περνούν από 40 κύματα, οι οποίες, όμως, όπως και η Κίνα, εντέλει βρίσκουν μπροστά τους όλο και συχνότερα τον ίδιο αντίπαλο: τις ΗΠΑ.

Τι έχουν να κερδίσουν Ρωσία και Ιράν

Για τον Πούτιν, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε διαμάχη με τις ΗΠΑ για τις σφαίρες επιρροής και αντιμετωπίζει τον κίνδυνο σκληρών κυρώσεων, σε περίπτωση που κάνει πραγματικότητα τους φόβους της διεθνούς κοινότητας για εισβολή στην Ουκρανία, ήταν μια ευκαιρία να δείξει ότι η Ρωσία έχει φίλους που θα συμμαχήσουν μαζί της στις μάχες της με τη Δύση.

Το Ιράν, η οικονομία του οποίου έχει ήδη «γονατίσει» από τις αμερικανικές κυρώσεις, βρίσκεται εν μέσω εύθραυστων διαπραγματεύσεων για την επαναφορά της πυρηνικής συμφωνίας του 2015. Ο Ραϊσί, όμως, εξέφρασε ανοιχτά την υποστήριξή του στον Πούτιν στο ζήτημα της Ουκρανίας, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν έδωσε έμφαση στο γεγονός ότι οι δύο πρόεδροι είχαν συμφωνήσει στο «πλαίσιο» μιας συμφωνίας αυξημένης στρατιωτικής και οικονομικής συνεργασίας.

Το ΝΑΤΟ απορρίπτει το αίτημα της Μόσχας για Βουλγαρία – Ρουμανία

Εν τω μεταξύ, το ΝΑΤΟ απέρριψε κατηγορηματικά το αίτημα της Ρωσίας για αποχώρηση των δυνάμεων της Συμμαχίας από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, καθώς και την ιδέα της δημιουργίας σφαιρών επιρροής στην Ευρώπη.

«Το ΝΑΤΟ δεν θα αποκηρύξει την ικανότητά μας να προστατεύουμε και να υπερασπιζόμαστε ο ένας τον άλλον, μεταξύ άλλων και με την παρουσία στρατευμάτων μας στο ανατολικό τμήμα της Συμμαχίας», ανέφερε η εκπρόσωπος, Οάνα Λουνγκέσκου, σε ανακοίνωσή της.

Η Μόσχα έχει ζητήσει από το ΝΑΤΟ δεσμευτικές εγγυήσεις ότι θα σταματήσει την επέκτασή του και θα επιστρέψει στα όριά του, του 1997.

Νωρίτερα την Παρασκευή, το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας ανέφερε ότι οι εγγυήσεις που ζητά η Μόσχα από τη Δύση περιλαμβάνουν και την πρόβλεψη της αποχώρησης των ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων από τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία. Απαντώντας σε ερώτηση του τι θα σήμαινε αυτό για τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, οι οποίες εντάχθηκαν στο ΝΑΤΟ μετά το 1997, το υπουργείο ανέφερε ότι θέλει να αποσυρθούν από αυτές τις χώρες όλοι οι ξένοι στρατιώτες, τα όπλα και άλλα στρατιωτικά συστήματα.

Το ΝΑΤΟ απέρριψε αυτή την απαίτηση, σημειώνοντας ότι θα δημιουργούσε «μέλη πρώτης και δεύτερης τάξης, κάτι που δεν μπορούμε να δεχτούμε», όπως εξήγησε η εκπρόσωπος.

«Απορρίπτουμε κάθε ιδέα περί σφαιρών επιρροής στην Ευρώπη. Θα ανταποκρινόμαστε πάντα σε οποιαδήποτε επιδείνωση του περιβάλλοντος ασφαλείας, ακόμη και μέσω της ενίσχυσης της συλλογικής άμυνάς μας», πρόσθεσε. «Το ΝΑΤΟ επαγρυπνεί και συνεχίζει να αποτιμά την ανάγκη ενίσχυσης της ανατολικής πλευράς της Συμμαχίας μας», κατέληξε.

Περίπου 1.000 Αμερικανοί στρατιώτες, 140 Ιταλοί και 250 Πολωνοί σταθμεύουν στη Ρουμανία. Η Γαλλία ανακοίνωσε ότι είναι διατεθειμένη να στείλει στρατιώτες στη χώρα αυτή, στο πλαίσιο μιας ενδεχόμενης ενίσχυσης της ΝΑΤΟϊκής παρουσίας.

Η Βουλγαρία από την πλευρά της έχει συνάψει συμφωνία με τις ΗΠΑ να φιλοξενεί 2.500 στρατιώτες (έως και 5.000 σε περιόδους εναλλαγής των δυνάμεων) σε μια εκπαιδευτική βάση.

Η Μόσχα περιμένει τις γραπτές απαντήσεις της Ουάσινγκτον στις ρωσικές προτάσεις

Η Ρωσία περιμένει από τις ΗΠΑ γραπτές απαντήσεις την επόμενη εβδομάδα για τις απαιτήσεις που έχει διατυπώσει για την ασφάλειά της, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ, κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου μετά το τέλος της συνάντησής του με τον Αμερικανό ομόλογό του, Άντονι Μπλίνκεν, στη Γενεύη με θέμα την ουκρανική κρίση και πρόσθεσε ότι ο διάλογος θα συνεχισθεί.

«Συμφωνήσαμε ότι θα μας παρουσιάσουν γραπτές απαντήσεις στις προτάσεις μας την επόμενη εβδομάδα», δήλωσε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, τονίζοντας ότι ο ίδιος και ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας συμφώνησαν, κατά τις ειλικρινείς τους συνομιλίες, ότι ένας εύλογος διάλογος είναι αναγκαίος για «να κατευνασθούν τα πνεύματα».

Ζελένσκι: Αν οι Ρώσοι επιτεθούν στην Ουκρανία θα καταλάβουν το Χάρκοβο

Η Ρωσία μπορεί να προσπαθήσει να καταλάβει τη βιομηχανική πόλη του Χαρκόβου εάν αναλάβει στρατιωτική δράση κατά της Ουκρανίας και αυτό το γεγονός θα συνιστούσε την έναρξη ενός «πολέμου μεγάλης κλίμακας», υποστηρίζει ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην αμερικανική εφημερίδα Washington Post.

Η Ρωσία έχει συγκεντρώσει δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία. Το Χάρκοβο (ή Χάρκιβ στα ουκρανικά) είναι η δεύτερη σε μέγεθος πόλη της πρώην σοβιετικής δημοκρατίας και απέχει 42 χιλιόμετρα από τα σύνορα.

Γιατί στο Χάρκοβο

«Ρεαλιστικά μιλώντας, θα πω ότι εάν η Ρωσία αποφασίσει να εντείνει την κλιμάκωση, φυσικά θα το κάνει σε εκείνα τα εδάφη όπου, ιστορικά, υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι είχαν οικογενειακούς δεσμούς με τη Ρωσία», είπε ο Ζελένσκι.

«Το Χάρκοβο, που είναι υπό τον έλεγχο της ουκρανικής κυβέρνησης, θα μπορούσε να καταληφθεί. Η Ρωσία χρειάζεται ένα πρόσχημα: θα πουν ότι προστατεύουν τον ρωσόφωνο πληθυσμό», πρόσθεσε.

Ο Ουκρανός πρόεδρος πιστεύει ότι αυτό το σενάριο είναι «πιθανό» μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014. «Δεν θα είναι απλώς μια κατοχή, θα είναι η αρχή ενός πολέμου μεγάλης κλίμακας», προειδοποίησε.

Παρεμπιμπτόντως, η «είδηση» ότι ο Ταγίπ Ερντογάν επιθυμεί να παίξει το ρόλο του διαμεσολαβητή στην ουκρανική κρίση, ενώ έχει ήδη ανοιχτά υποστηρίξει την Ουκρανία, όπως είχε κάνει και με την προσάρτηση της Κριμαίας από την Ρωσία, την ώρα που η χώρα του έχει καταλάβει στρατιωτικά το βόρειο τμήμα της Κύπρου και κάθε λίγο και λιγάκι απειλεί με «προσάρτηση» των Κατεχομένων στην Τουρκία, είναι από παράδοξη έως και γελοία…

Μεγάλες ναυτικές ασκήσεις από την Ρωσία – Προειδοποιεί ο Μπάιντεν

Η Ρωσία ανακοίνωσε μεγάλης κλίμακας ναυτικές ασκήσεις, εν μέσω συνομιλιών στο Βερολίνο μεταξύ των δυτικών δυνάμεων για την ουκρανική κρίση.

Περισσότερα από 140 πολεμικά πλοία και 10.000 στρατιώτες θα λάβουν μέρος τον Ιανουάριο και Φεβρουάριο στις ασκήσεις αυτές στον Ατλαντικό, τον Αρκτικό, τον Ειρηνικό Ωκεανό και την Μεσόγειο.

Βασικός στόχος των ασκήσεων αυτών είναι η ενεργοποίηση «ναυτικών, αεροπορικών και διαστημικών δυνάμεων» και η αντιμετώπιση των «απειλών» που προέρχονται από «τις θάλασσες και τους ωκεανούς», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το ρωσικό υπουργείο Αμυνας.

Μάλιστα, την ώρα που η ένταση με τις δυτικές δυνάμεις έχει κορυφωθεί εξαιτίας των ανησυχιών για ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Μόσχα προγραμματίζει και κοινές ναυτικές ασκήσεις με το Ιράν και την Κίνα, σε χρόνο που δεν έχει ακόμη ορισθεί.

Η ανακοίνωση αυτή έγινε λίγο αφού το Κρεμλίνο χαρακτήρισε «αποσταθεροποιητικές» τις δηλώσεις του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, ο οποίος απείλησε με «σφοδρή» απάντηση σε περίπτωση στρατιωτικής επίθεσης κατά της Ουκρανίας.

Προειδοποίηση Μπάιντεν

Ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, προειδοποίησε ότι η κατάσταση μπορεί «να ξεφύγει από κάθε έλεγχο» σε περίπτωση ρωσικής επίθεσης.

Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον, δήλωσε ότι μία ρωσική εισβολή στην Ουκρανία «θα ήταν καταστροφή για τον κόσμο».

Στο Βερολίνο, ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, είχε ήδη συνομιλίες με τους ομολόγους του της Γαλλίας και της Γερμανίας, καθώς και με τον υφυπουργό Εξωτερικών της Βρετανίας, για την συγκρότηση κοινής στρατηγικής απέναντι στη Ρωσία.

Τι θα γίνει τελικά;

Ουδείς μπορεί να προβλέψει την κατάληξη της λεγόμενης «ουκρανικής κρίσης», που αποτελεί μόνο την αφορμή για ένα – οριστικό; – ξεκαθάρισμα λογαριασμών μεταξύ Δύσης – Ρωσίας.

Ειδικοί αναλυτές εκτιμούν ότι ο Πούτιν δεν θα ρισκάρει μία πολεμική σύρραξη, με απρόβλεπτα αποτελέσματα αυτή τη φορά, καθώς η περίπτωση της Κριμαίας διέφερε αρκετά από τη σημερινή κατάσταση.

Υπάρχει βέβαια και ο Μπάιντεν που εκτιμά ότι η Μόσχα θα εισβάλει τελικά στην Ουκρανία, αλλά η εμπειρία από τη μέχρι τώρα προεδρική του θητεία έδειξε ότι δεν πέφτει πάντα… μέσα στις προβλέψεις του – βλέπε αποχώρηση ΗΠΑ από το Αφγανιστάν.