Σερβία: Ιστορική νίκη των ακτιβιστών η ακύρωση της συμφωνίας εξόρυξης λιθίου με την Rio Tinto

Είναι οριστικό. Μετά από δυναμικές κινητοποιήσεις εβδομάδων από τους ακτιβιστές, η σερβική κυβέρνηση ενέδωσε στις πιέσεις των περιβαλλοντολογικών οργανώσεων και της κοινής γνώμης τραβώντας την… πρίζα στη μεγάλη συμφωνία για την εξόρυξη λιθίου από τον κολοσσό της Rio Tinto.

Το μέγα project είχε προβληθεί αρχικά ως τεράστια επιτυχία της κυβέρνησης για την προσέλκυση σημαντικών ξένων κεφαλαίων στη χώρα για την τόνωση της σερβικής οικονομίας.

Ήταν, ωστόσο, σημαντικό και για τον κολοσσό του κλάδου των ορυχείων δεδομένου πως θα τον βοηθούσε να εκτιναχθεί μεταξύ των σημαντικότερων εταιρειών παραγωγής λιθίου, που είναι ένα μεταλλικό στοιχείο βασικό για την κατασκευή μπαταριών για τη μετάβαση στη νέα εποχή της ηλεκτροκίνησης. Θα ανέβαινε δε, στην κορυφή της παραγωγής στην Ευρώπη. Δεν είναι τυχαίο πως μετά τη δημοσιοποίηση της είδησης, η μετοχή της βρετανο-αυστραλιανής εταιρείας έκανε… βουτιά άνω του 5%.

Το ύψους 2,4 δισ. δολαρίων έργο για την εξόρυξη λιθίου στην περιοχή της Λοζνίτσα επρόκειτο να ξεκινήσει παραγωγή από το 2027. Μάλιστα, η Rio είχε ήδη δαπανήσει σχεδόν 450 εκατ. δολάρια για να ερευνήσει το κοίτασμα και τις δυνατότητες του. Σε πλήρη λειτουργία η παραγωγή από το ορυχείο θα έφτανε τους 58.000 τόνους λιθίου ετησίως, κάτι που θα το κατέτασσε στην πρώτη θέση σε όλη την Ευρώπη.

Η συνεχής αύξηση της ζήτησης για το μέταλλο εν μέσω της ενίσχυσης της ηλεκτροκίνησης ασκεί ήδη πιέσεις στα τωρινά ορυχεία διεθνώς ωθώντας κάθετα τις διεθνείς τιμές. Από πέρυσι τον Ιανουάριο η τιμή του έχει ενισχυθεί περίπου κατά 280%!

Το πρόβλημα με τη συμφωνία ήταν πως το project πυροδότησε άμεσα έντονες αντιδράσεις στη χώρα, με τις περιβαλλοντολογικές οργανώσεις να προειδοποιούν για ανυπολόγιστη καταστροφή στο φυσικό περιβάλλον. Οι διαδηλώσεις που ξεκίνησαν σε σταθερή βάση βρήκαν ευρεία ανταπόκριση από την κοινή γνώμη με το θέμα να ανεβαίνει ψηλά στην επικαιρότητα, λίγους μήνες πριν τις κρίσιμες γενικές εκλογές του Απριλίου.

Μάλιστα, τις προηγούμενες ημέρες με τον διπλωματικό πόλεμο μεταξύ Σερβίας και Αυστραλίας για τον πρωταθλητή του τένις, Νόβακ Τζόκοβιτς, να έχει χτυπήσει «κόκκινο», η πολιτική πίεση για την κυβέρνηση έγινε ακόμη πιο ισχυρή. Δεν είναι τυχαίο πως η σημερινή ανακοίνωση για την ακύρωση της συμφωνίας έγινε, σε συνέντευξη Τύπου, από την ίδια την πρωθυπουργό, Άνα Μπρνάμπιτς.