Κορωνοϊός – «Νανο-φυσαλίδες» με… υπερδυνάμεις για πρόληψη και θεραπεία

Eρευνητές αμερικανικών κέντρων με επικεφαλής ειδικούς από το Northwestern Medicine (σύστημα υγειονομικής περίθαλψης που ανήκει στο Πανεπιστήμιο Northwestern στο Ιλινόι) καθώς και από το Κέντρο για τον Καρκίνο MD Anderson του Πανεπιστημίου του Τέξας εντόπισαν φυσικές «νανο-φυσαλίδες» που περιέχουν την πρωτεΐνη ACE2 (evACE2) στο αίμα ασθενών με COVID-19 και ανακάλυψαν στο πλαίσιο προκλινικών μελετών ότι αυτά τα νανο-σωματίδια μπορούν να μπλοκάρουν τη μόλυνση με ένα μεγάλο εύρος στελεχών του SARS-CoV-2.

Ελάχιστη τοξικότητα

Οι evACE2 δρουν ως «δόλωμα» για τον SARS-CoV-2 εντός του σώματος και μπορούν να αποτελέσουν μια νέα προσέγγιση για την πρόληψη αλλά και τη θεραπεία των υπαρχόντων αλλά και μελλοντικών στελεχών του πανδημικού κορωνοϊού και άλλων κορωνοϊών που μπορεί να αναδυθούν στο μέλλον, αναφέρουν οι ερευνητές με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Nature Communications». Η ανάπτυξη μιας τέτοιας βιολογικής θεραπείας θα μεταφράζεται σε ελάχιστη τοξικότητα για τον ανθρώπινο οργανισμό, προσθέτουν.

Η νέα μελέτη είναι η πρώτη που δείχνει ότι οι πρωτεΐνες evACE2 μπορούν να «πολεμήσουν» τις νέες παραλλαγές του SARS-CoV-2 με αντίστοιχη ή και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα σε σύγκριση με το αρχικό στέλεχος του ιού.

Σοβαρότερη νόσηση, περισσότερες νανο-φυσαλίδες

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι «νανο-φυσαλίδες» evACE2 εντοπίζονται στο ανθρώπινο αίμα στο πλαίσιο της φυσικής απόκρισης του οργανισμού στον ιό. Οσο σοβαρότερη νόσο εμφανίζει ένας ασθενής με COVID-19 τόσο υψηλότερα επίπεδα evACE2 ανιχνεύονται στο αίμα του.

«Υπερδύναμη» αποτροπής μόλυνσης από πλήθος στελεχών

«Κάθε φορά που αναδύεται ένα νέο μεταλλαγμένο στέλεχος του SARS–CoV-2, το υπάρχον εμβόλιο αλλά και τα θεραπευτικά αντισώματα μπορεί να χάσουν την αποτελεσματικότητά τους» ανέφερε η δρ Χουιπίνγκ Λιου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Φαρμακολογίας και Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Northwestern και γιατρός στο Northwestern Medicine που ήταν εκ των κύριων συγγραφέων της μελέτης και προσέθεσε: «Ωστόσο η ομορφιά των evACE2 είναι η ‘υπερδύναμη’ που έχουν να μπλοκάρουν πολλά και διαφορετικά στελέχη κορωνοϊών, συμπεριλαμβανομένου του SARS–CoV-2, ακόμη και μελλοντικών SARS κορωνοϊών από το να μολύνουν τους ανθρώπους».

Επιτυχημένα πειράματα σε ποντίκια

Η δρ Λιου σημείωσε ότι πειράματα σε ποντίκια της ερευνητικής ομάδας «δείχνουν τη θεραπευτική δυναμική των evACE2 σε ό,τι αφορά την πρόληψη ή την αποτροπή της μόλυνσης με τον SARS–CoV-2».

Το «δόλωμα» που εξαπατά τον ιό

Οι πρωτεΐνες evACE2 είναι μικροσκοπικές «φούσκες» λιπιδίων με νανο-μέγεθος που εκφράζουν την πρωτεΐνη ACE2 – λειτουργούν ως λαβές στις οποίες μπορεί να «γραπωθεί» ο ιός. Οι νανο-φυσαλίδες αυτές δρουν ως «δολώματα» που τραβούν κοντά τους τον SARS-CoV-2 απομακρύνοντάς τον έτσι από τον υποδοχέα ACE2 των ανθρώπινων κυττάρων τον οποίο χρησιμοποιεί ο ιός για να εισέλθει εντός τους. Η πρωτεΐνη-ακίδα του ιού πιάνεται λοιπόν από τη λαβή των evACE2 αντί από την κυτταρική ACE2 με αποτέλεσμα ο ιός να μην εισέρχεται στα κύτταρα. Μόλις ο ιός «συλληφθεί» είτε… περιφέρεται μέσα στον οργανισμό έχοντας καταστεί πλέον αβλαβής είτε μπορεί να εξοντωθεί από κάποιο μακροφάγο κύτταρο του ανοσοποιητικού συστήματος. Σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί πλέον να μολύνει τα κύτταρα.

Αποτελεσματικότητα και ενάντια σε μελλοντικά στελέχη

Καθώς η πανδημία του SARS-CoV-2 εξελίσσεται και νέα μεταλλαγμένα στελέχη κάνουν την εμφάνισή τους «συνεχίζει να αποτελεί επιτακτική ανάγκη η ανάπτυξη νέων θεραπειών εναντίον του ιού» τόνισε η δρ Λιου. «Πιστεύουμε ότι οι πρωτεΐνες evACE2 μπορούν να είναι αποτελεσματικές ενάντια σε ένα μεγάλο εύρος στελεχών του SARS–CoV-2 καθώς και ενάντια σε μελλοντικά αναδυόμενα στελέχη προκειμένου να προστατευθούν τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα, οι ανεμβολίαστοι, ακόμη και οι εμβολιασμένοι που μπορεί να μολυνθούν με τον ιό».

Σε μορφή ρινικού σπρέι

Το Northwestern και το MD Anderson έχουν κάνει αίτηση για κατοχύρωση πατέντας σχετικά με τις evACE2. Στόχος των ερευνητών που ανακάλυψαν τις… μαγικές νανο-φυσαλίδες είναι να συνεργαστούν με τη φαρμακοβιομηχανία για την ανάπτυξη των evACE2 ως βιολογικών θεραπευτικών προϊόντων σε μορφή ρινικού σπρέι ή και ενέσιμων θεραπειών που θα μπορούν να προλαμβάνουν αλλά και να θεραπεύουν την COVID-19. Στο πλαίσιο αυτό η δρ Λιου και οι συνεργάτες της έχουν συστήσει μια νεοφυή εταιρεία, την Exomira, η οποία επικεντρώνεται στην κατοχύρωση πατέντας για τις evACE2 και τη μετατροπή τους σε μια αποτελεσματική θεραπεία για την COVID-19.

Ελληνική συμμετοχή

Μια ομάδα περισσότερων από 30 επιστημόνων συνεργάστηκε στην πρωτοποριακή μελέτη για τις evACE2 – μεταξύ αυτών ήταν και η Αναστασία Τοματσίδου από το Εργαστήριο Howard T. Ricketts και το Τμήμα Μικροβιολογίας του Πανεπιστημίου του Σικάγου.