Κλιματική αλλαγή: Μελέτη δείχνει πόσο συνεισφέρουν τα ελληνικά δάση στη μείωση του φαινομένου

«Η πολιτεία και οι υπεύθυνοι φορείς πρέπει να κατανοήσουν και να επενδύσουν στη συνεισφορά των ελληνικών δασών στη δέσμευση του άνθρακα και στη μείωση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα της ατμόσφαιρας, στο οποίο αποδίδεται κατά κύριο λόγο η υπερθέρμανση του πλανήτη. Η κατάλληλη διαχείριση των δασών, οι αναδασώσεις, και ειδικότερα η ανόρθωση των υποβαθμισμένων δασικών οικοσυστημάτων αποτελούν αποδεδειγμένα σημαντικά εργαλεία, με πολύ μικρό οικονομικό κόστος, για την καταπολέμηση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής».

Αυτά τονίζει στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Πέτρος Γκανάτσας, καθηγητής Δασικής Οικολογίας-Δασοκομίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, μιλώντας για συνεισφορά των δασών στη μείωση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Ο κ. Γκανάτσας παρουσίασε τα στοιχεία της μελέτης του στο 20ο πανελλήνιο δασολογικό συνέδριο, που πραγματοποιήθηκε στα Τρίκαλα, στις εργασίες του οποίου παρέστη το ΑΠΕ-ΜΠΕ. Είναι γενικά αποδεκτό, σημειώνει στην εργασία του ο κ. Γκανάτσας, ότι τα δάση συμβάλλουν στη δέσμευση του άνθρακα και στη μείωση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα της ατμόσφαιρας, στο οποίο αποδίδεται κατά κύριο λόγο η υπερθέρμανση του πλανήτη.

Παρά τη γενική παραδοχή όμως, ο ακριβής προσδιορισμός των ποσοτήτων άνθρακα που δεσμεύονται στα διάφορα δασικά οικοσυστήματα είναι μια δύσκολη διαδικασία και σε πολλές περιπτώσεις οι μέθοδοι εκτίμησης περιέχουν μεγάλα ποσοστά αβεβαιότητας, ειδικά για την περίπτωση της χώρας μας, όπου λείπουν ακριβή δεδομένα. Έτσι, σύμφωνα με τον ίδιο, ένα βασικό πρόβλημα που πρέπει να λυθεί είναι η τεκμηριωμένη εκτίμηση των ποσοτήτων άνθρακα που πραγματικά δεσμεύουν τα ελληνικά δάση, και η ανάπτυξη ασφαλών μεθόδων υπολογισμού σε ετήσια βάση, για όλα τα ελληνικά δάση.

Κατάλληλη διαχείριση των δασών

Η συνεισφορά των δασών μπορεί να αυξηθεί μέσα από την κατάλληλη διαχείριση των δασών. Εκτιμάται ότι η αύξηση μπορεί να προέλθει, όπως αναφέρει ο καθηγητής, από την κατάλληλη διαχείριση των δασών που διαχειρίζονται, και βελτιστοποίηση αυτής, από τη διενέργεια μεγαλύτερης κλίμακας δασώσεων και αναδασώσεων, κυρίως παραγωγικών αναδασώσεων. Επίσης από την ένταξη στη διαχείριση μη διαχειριζόμενων δασών, όπως και από τη συστηματική αναγωγή και ανόρθωση των υποβαθμισμένων δασών. Ειδικά για την Ελλάδα, σημαντικό ρόλο παίζει η συνεισφορά της αναγωγής των πρεμνοφυών δασών και γενικότερα η ανόρθωση των υποβαθμισμένων δασών, καθώς ένα σημαντικό ποσοστό των δασών μας είναι υποβαθμισμένα, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τα υποβαθμισμένα δρυοδάση και τους πρινώνες.

Αποτελέσματα πρόσφατων ερευνών αποδεικνύουν τεκμηριωμένα, ότι στην περίπτωση της αναγωγής και ανόρθωσης των πρεμνοφυών δασών, η συσσώρευση άνθρακα στις βασικές αποθήκες ενός δασικού οικοσυστήματος αυξάνεται συνεχώς καθ’ όλη τη διάρκεια της αναγωγής (διάστημα περίπου 100 ετών). Η αύξηση αυτή αφορά κυρίως στο ζωντανό μέρος των δένδρων, και σε ένα μικρό ποσοστό άνθρακα που συσσωρεύεται στο νεκρό ξύλο (ιστάμενο και πεσμένο) και στη δασική φυλλάδα.

Σύμφωνα με έρευνα που αφορά στη συσσώρευση βιομάζας και άνθρακα λόγω της εφαρμογής της αναγωγής στο πανεπιστημιακό δάσος Ταξιάρχη, διαπιστώθηκε σύμφωνα με τον κ. Γκανάτσα, ότι η ετήσια συσσώρευση άνθρακα κατά τη διάρκεια της αναγωγής, μόνο στην υπέργεια βιομάζα των δένδρων αυξάνεται περίπου σε 2 τόνους άνθρακα στο εκτάριο (1,97 MgC/ha). Το οποίο αντιστοιχεί στην απομάκρυνση από την ατμόσφαιρα 5,73 τόνους CO2 ανά εκτάριο, σε ετήσια βάση. Το μεγαλύτερο ποσοστό του άνθρακα (76,5%) συσσωρεύεται στον κορμό των δένδρων, ενώ στα κλαδιά και στο φύλλωμα συσσωρεύονται πολύ μικρότερα ποσοστά.

Η σημασία της ανόρθωσης των υποβαθμισμένων ελληνικών δασών

Με δεδομένο ότι οι εκτάσεις υποβαθμισμένων δασών στις οποίες μπορεί να εφαρμοσθεί η ανόρθωση ανέρχονται σύμφωνα με την πρώτη Εθνική Απογραφή Δασών, σε 3.153.882 εκτάρια, αντιλαμβάνεται κανείς τη σημασία της ανόρθωσης των υποβαθμισμένων ελληνικών δασών. Θεωρητικά, καταλήγει τονίζοντας, αν σε όλα αυτά τα υποβαθμισμένα δασικά οικοσυστήματα εφαρμοσθεί συστηματική προσπάθεια ανόρθωσης, αυτή η ενέργεια μπορεί να συνεισφέρει στην απομάκρυνση περίπου 18 εκατ. τόνων CO2 ετησίως από την ατμόσφαιρα, για τα επόμενα 100 έτη. Ποσότητες που είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τη χώρα μας, στην κατεύθυνση της μείωσης του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής.