Αλέξης Πατέλης: «Είμαστε στην αρχή μιας πολυετούς πορείας ανάπτυξης»

Υστερα από την εντυπωσιακή ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας στην περιοχή του 8% το 2021, κοινός τόπος για τους περισσότερους οικονομολόγους είναι πως η ανάπτυξη θα παραμείνει ισχυρή κοντά στο 5% και το 2022, καθώς η χώρα έχει εισέλθει σε έναν πολυετή ανοδικό κύκλο, απόρροια των ροών 101 δισ. ευρώ κεφαλαίων ως το 2026 που αφορούν 60 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης (€18 δισ. επιχορηγήσεις, €13 δισ. δάνεια και έως €29 δισ. ιδιωτικά κεφάλαια και τραπεζικά δάνεια) και 41 δισ. ευρώ μέσω του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου.

Παράλληλα, η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων για την προώθηση της εξωστρέφειας και της βιωσιμότητας (δημοσιονομικής και χρηματοπιστωτικής), πέρα από την εδραίωση της διατηρήσιμης ανάπτυξης της οικονομίας, συμβάλλει σημαντικά και στην επίτευξη της πολυπόθητης «επενδυτικής βαθμίδας» (πιθανώς το 2023), δίνοντας τη δυνατότητα σε μια τεράστια δεξαμενή διεθνών κεφαλαίων να επενδύσουν σε ελληνικά περιουσιακά στοιχεία, μια και το καταστατικό τούς επιτρέπει να επενδύουν μόνο σε χώρες με αξιολόγηση «investment grade».

Tο «brand Ελλάδα»

Ηδη τα τελευταία χρόνια η χώρα δείχνει να εισέρχεται στον διεθνή επενδυτικό χάρτη, καθώς εγχώρια αλλά κυρίως ξένα κεφάλαια αυξάνουν τις άμεσες επενδύσεις τους, με το «brand Ελλάδα» να δείχνει πως βρίσκεται σε συνεχή άνοδο.

Για τη Fitch Solutions, θυγατρική του οίκου αξιολόγησης Fitch Ratings Inc, η κυβέρνηση θα συνεχίσει τη μεταρρυθμιστική της ατζέντα, παρά τα προβλήματα που δημιουργεί η πανδημία, εκτιμώντας πως θα επιδιώξει τα επόμενα τρίμηνα και έναν βαθμό δημοσιονομικής προσαρμογής, κάτι που σε συνάρτηση με την αύξηση του ΑΕΠ πάνω από τη μακροπρόθεσμη τάση θα στηρίξει συνολικά και το επενδυτικό κλίμα. Οπως εκτιμά μάλιστα, καθώς η ΝΔ διατηρεί στις δημοσκοπήσεις διψήφιο προβάδισμα έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, παρά την πρόσφατη άνοδο του ΚΙΝΑΛ, θα κερδίσει την επανεκλογή της κατά τις ερχόμενες εκλογές.

Χώρα παράδειγμα

Η Ελλάδα είναι μπροστά στον παγκόσμιο πολιτικό κύκλο, καθώς εξέλεξε την πρώτη μεταρρυθμιστική κυβέρνηση ύστερα από μια περίοδο λαϊκισμού, με τη χώρα να είναι σήμερα παράδειγμα πολιτικής σταθερότητας σε έναν κόσμο όπου ο πολιτικός κατακερματισμός είναι η νέα κανονικότητα, ανέφερε ο Αλέξης Πατέλης, οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, σημειώνοντας πως εν αντιθέσει με άλλες χώρες η ελληνική κυβέρνηση μειώνει τους φόρους και υλοποιεί σειρά μεταρρυθμίσεων που αποσκοπούν στην επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης. Ηδη από το τρίτο τρίμηνο του 2021 το ΑΕΠ της Ελλάδας ήταν 1% υψηλότερο σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2019. Η κυβέρνηση, σύμφωνα με τον ίδιο, οδηγεί τη χώρα και σε μια ψηφιακή επανάσταση, καθώς το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης συστάθηκε με στόχο να ψηφιοποιήσει το κράτος και την οικονομία.

Παράλληλα, όπως αναφέρει, υλοποιεί μεταρρυθμίσεις, μειώνοντας παράλληλα και τους φόρους, ενώ σε έναν κόσμο όπου κυριαρχεί η αστάθεια η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από πολιτική σταθερότητα. Ακόμη, λόγω της δεκαετούς κρίσης, η χώρα διαθέτει αναξιοποίητο ανθρώπινο δυναμικό σε μια περίοδο που σε πολλές χώρες το ανθρώπινο κεφάλαιο είναι σε έλλειψη. Και έχει, επίσης, και τη διασπορά στην οποία μπορεί να βασιστεί. Ολα αυτά τα χαρακτηριστικά, σύμφωνα με τον κ. Πατέλη, καθιστούν την Ελλάδα έναν ελκυστικό επενδυτικό προορισμό, με τον ίδιο να πιστεύει πως είμαστε στην «αρχή μιας πολυετούς πορείας επιταχυνόμενης ανάπτυξης».

Μεταρρυθμίσεις

Η χώρα υλοποιεί πολλές μεταρρυθμίσεις, καθώς ήδη 250 νομοσχέδια έχουν ψηφιστεί από τη Βουλή, σημειώνοντας μεταξύ άλλων το νομοσχέδιο που αλλάζει τις επικουρικές συντάξεις υιοθετώντας το κεφαλαιοποιητικό σύστημα, το οποίο μεταξύ άλλων σταδιακά θα αξιοποιεί τις εισφορές για τη χρηματοδότηση επενδύσεων και την ανάπτυξη των κεφαλαιαγορών στην Ελλάδα. Παράλληλα, σημειώνει, τον νέο πτωχευτικό κώδικα που εκσυγχρονίζει τις διαδικασίες αναδιάρθρωσης και πτώχευσης που ίσχυαν μέχρι τώρα, τα υπεράκτια αιολικά πάρκα, το κλιματικό νομοσχέδιο που βρίσκεται σε διαβούλευση, τον νόμο για την απλοποίηση αδειοδοτήσεων κ.ά.

Αξιόπιστος εταίρος

Ο οικονομικός σύμβουλος του Πρωθυπουργού πιστεύει ότι η Ευρώπη θα βγει ενισχυμένη στα επόμενα πέντε με δέκα χρόνια, την ώρα που ο ρόλος της Ελλάδας στην ΕΕ αναβαθμίζεται, με τη χώρα να είναι πλέον ένας αξιόπιστος εταίρος με ενεργό ρόλο στον ευρωπαϊκό διάλογο. Θα διαδραματίσει – και λόγω της γεωγραφικής της θέσης – αποφασιστικό ρόλο εντός της ΕΕ. Η μεταναστευτική κρίση έχει οδηγήσει την ΕΕ στο συμπέρασμα ότι τα κοινά σύνορα της Ενωσης θα πρέπει να προστατευθούν.

Η ενεργειακή κρίση και η αλλαγή του ενεργειακού μείγματος καθιστούν αναγκαία την ανάπτυξη στενότερων δεσμών με τρίτες χώρες. Για παράδειγμα, η Ελλάδα ενισχύει τη σύνδεσή της στον τομέα της ενέργειας με την Αίγυπτο και πιθανά και με τη Σαουδική Αραβία.

Παράλληλα η Ελλάδα θα έχει ενεργό ρόλο στις συνομιλίες στην ΕΕ σχετικά με την αλλαγή των δημοσιονομικών κανόνων με στόχο να επιτραπούν περισσότερες επενδύσεις, την ώρα που η διάρθρωση του ελληνικού χρέους έχει ιδιαιτέρως ευνοϊκά χαρακτηριστικά, καθώς, παρά την πανδημία, η μέση διάρκεια αποπληρωμής του είναι 20 χρόνια και το επιτόκιο είναι πολύ χαμηλό, στο 1,4%.

Μεγάλα ρίσκα η πανδημία και ο πληθωρισμός

Κορυφαίοι οικονομολόγοι σημειώνουν πως τα μεγαλύτερα ρίσκα για τη χώρα αφορούν σήμερα τα μέτωπα της πανδημίας και του πληθωρισμού που έχουν παγκόσμια διάσταση, ενώ η μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος σε επίπεδα συμβατά με τη βιωσιμότητα του χρέους αποτελεί τη μεγαλύτερη εσωτερική πρόκληση.

Στο μέτωπο της πανδημίας, ερώτημα αποτελεί αν θα κινηθούμε προς ένα νέο σημείο ισορροπίας ενδημικής συμβίωσης με τον κορωνοϊό, όσο τα επίπεδα εμβολιασμού στις αναπτυσσόμενες χώρες παραμένουν ισχνά.

Στο μέτωπο του πληθωρισμού, αν και οι κεντρικές τράπεζες συνεχίζουν να εκτιμούν ότι οι αυξήσεις των τιμών έχουν προσωρινό χαρακτήρα, με τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ σε υψηλά 40 ετών, η Fed εκτιμάται πως θα αρχίσει τις αυξήσεις επιτοκίων από τον ερχόμενο Μάρτιο και συνολικά κατά 3-4 φορές εφέτος, ενώ η ΕΚΤ προβλέπεται να ακολουθήσει, αυξάνοντας όμως τα επιτόκια το 2023.

Για την Ελλάδα, οι κίνδυνοι από τον πληθωρισμό αφορούν το ενδεχόμενο να αυξηθεί δραματικά το κόστος δανεισμού, κίνδυνος που περιορίστηκε μετά την απόφαση της ΕΚΤ ότι θα συνεχίσει να στηρίζει τη χώρα και μετά τη λήξη του PEPP, αλλά και από το ενδεχόμενο να δούμε έναν φαύλο κύκλο αυξήσεων αν ο πληθωρισμός περάσει στους μισθούς.

Στο εσωτερικό μέτωπο, καθώς το χρέος σήμερα ξεπερνάει τα προ PSI επίπεδα του 2011, τόσο ως απόλυτο μέγεθος όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ, το ζητούμενο είναι η επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων που καλύπτουν τους τόκους πάνω στο δημόσιο χρέος, χωρίς προσφυγή σε δανεισμό, ώστε να μπει το χρέος σε σταθερά πτωτική τροχιά.

Η γενική ρήτρα διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ) διατηρείται σε ισχύ το 2022, αλλά το 2023 θα επανέλθει η δημοσιονομική πειθαρχία και αν η Ελλάδα έχει έλλειμμα πάνω από 3% του ΑΕΠ, θα μπει σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Για τους αναλυτές, η μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος είναι μονόδρομος αν η Ελλάδα θέλει να έχει βιώσιμο χρέος και να αναβαθμιστεί σε επενδυτική βαθμίδα, ενώ και στον τραπεζικό τομέα τα κόκκινα δάνεια στους ισολογισμούς των τραπεζών έχουν μειωθεί μέσω τιτλοποιήσεων, αλλά συνεχίζουν να βαραίνουν τους δανειολήπτες (επιχειρήσεις και νοικοκυριά), καθώς έχουν απλώς αλλάξει χέρια, από τις τράπεζες στα funds και στις εταιρείες διαχείρισης. Τέλος, όπως επισημαίνει η ενδιάμεση έκθεση της ΤτΕ, υπάρχει επίσης σημαντικό περιθώριο βελτίωσης του θεσμικού περιβάλλοντος, κυρίως μέσω ταχύτερης απονομής δικαιοσύνης, ώστε να μειωθεί η απόσταση που χωρίζει την Ελλάδα από τις άλλες χώρες του ΟΟΣΑ στους δείκτες διακυβέρνησης.

Εντυπη έκδοση ΤΟ ΒΗΜΑ