Η Ευρώπη «ανακαλύπτει» ξανά την Αφρική

Μισό αιώνα αφότου εγκατέλειψε τις αποικίες της, η Ευρώπη θέλει να επιστρέψει στην Αφρική. Με πρωτοβουλία μάλιστα μιας πρώην μεγάλης αποικιακής δύναμης, της Γαλλίας. Στόχος του Παρισιού δεν είναι βέβαια η επιστροφή σε ένα επονείδιστο για την Ευρώπη παρελθόν. Αλλά με την ευκαιρία της γαλλικής προεδρίας στην ΕΕ, η ιδέα είναι να οικοδομηθούν νέες σχέσεις συνεργασίας μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής με βάση το εμπόριο και τις επενδύσεις, και η αμφισβήτηση προφανώς της ισχυρής παρουσίας και της ολοένα αυξανόμενης επιρροής της Κίνας στην Μαύρη Ηπειρο τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

Στο πλαίσιο αυτό ξεκίνησε την περασμένη Δευτέρα στο Παρίσι συνδιάσκεψη οικονομικών και εμπορικών παραγόντων μεταξύ των δύο πλευρών για την προετοιμασία μιας ευρω-αφρικανικής συνόδου κορυφής που έχει προγραμματιστεί για τις 17 και 18 Φεβρουαρίου. Το Παρίσι, που φιλοδοξεί η σύνοδος ΕΕ – Αφρικανικής Ενωσης να αποδειχθεί εν τέλει ιστορική, έχει θέσει μια σειρά προτεραιοτήτων και δράσεων για τον σκοπό αυτόν.

Δίαυλος

Πρώτη προτεραιότητα είναι η ενίσχυση της Zlecaf, της Αφρικανικής Ηπειρωτικής Ζώνης Ελεύθερου Εμπορίου, η οποία εγκαινιάστηκε πριν από ακριβώς έναν χρόνο (την 1η Ιανουαρίου 2021) και αριθμεί… 55 μέλη, καθώς μετέχουν όλα ανεξαιρέτως τα κυρίαρχα αφρικανικά κράτη, συμπεριλαμβανομένης και της Δυτικής Σαχάρας, η ανεξαρτησία της οποίας έχει αναγνωριστεί μόνο από 46 ξένες κυβερνήσεις (μόλις το 2020 οι ΗΠΑ αναγνώρισαν για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας την κυριαρχία του Μαρόκου στην περιοχή). Η ευρωπαϊκή στήριξη στην Αφρικανική Ενωση συνιστά μια πολιτική στρατηγική για τη γαλλική προεδρία, καθώς «μέσω της εύρυθμης λειτουργίας της Zlecaf θα οριστούν και θα αποδώσουν οι νέοι δίαυλοι των ευρωαφρικανικών εμπορικών σχέσεων», όπως σημειώνει το υπουργείο Εξωτερικών του Παρισιού. Από το 2014 έως το 2020 οι ευρωπαϊκές επενδύσεις στην Αφρική ήταν 74 εκατ. ευρώ. «Πολλά μένουν ακόμα να γίνουν για να παγιωθεί και να λειτουργήσει η σημαντική αυτή διεθνής οικονομική ζώνη, την οποία δεν έχουν αναγνωρίσει ακόμη παρά μόνο 34 ξένα κράτη» σημειώνει το Παρίσι.
Για να γίνει αντιληπτή η ευρωπαϊκή υστέρηση σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις στην Αφρική, αρκεί να αναφερθεί ότι πρόσφατα η Γενική Διεύθυνση Τελωνείων της Κίνας ανακοίνωσε ότι οι σινοαφρικανικές εμπορικές συναλλαγές το διάστημα Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2021 αυξήθηκαν κατά 27,4% σε σύγκριση με το αντίστοιχο δεκάμηνο το 2020, φθάνοντας στα 1,34 τρισ. γουάν (209,7 δισ. δολάρια).

Τα τελωνεία

Η γαλλική προεδρία αποκαλύπτει ότι θα ήθελε επίσης να προωθήσει το σχέδιο μεταρρύθμισης του συστήματος των Γενικευμένων Δασμολογικών Προτιμήσεων, που επιτρέπει σε μια αναπτυσσόμενη χώρα να εξάγει εμπορεύματα με χαμηλούς ή και μηδενικούς δασμούς και χωρίς ποσοστώσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Η ισχύς του μηχανισμού αυτού, ο οποίος αναθεωρήθηκε για τελευταία φορά το 2012, πρόκειται να λήξει στα τέλη του επόμενου έτους. «Είναι σημαντικό η Ευρώπη να εκσυγχρονίσει το δασμολογικό της σύστημα, ώστε να γίνει πιο αποτελεσματικό και συμβατό με τις περιβαλλοντικές ρήτρες της ευρωπαϊκής εμπορικής πολιτικής» σημειώνει το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών.

Στο πλαίσιο αυτό νέες πρωτοβουλίες πρόκειται να αναληφθούν στον τομέα των αγροτικών και μεταποιητικών προϊόντων που εισάγονται από την υποσαχάρια Αφρική στην ΕΕ. Ηδη από τον περασμένο Σεπτέμβριο η Κομισιόν έχει θέσει επί τάπητος το θέμα και το Παρίσι ελπίζει σε μια συμφωνία του Συμβουλίου κατά το εξάμηνο που θα ασκεί την προεδρία στην ΕΕ. Τέλος, Βρυξέλλες και Παρίσι ευνοούν και την ανάληψη πρωτοβουλιών από τις χώρες-μέλη σε διμερές επίπεδο, όπως αυτή της διάσκεψης Βερολίνου – Ραμπάτ για την αναθέρμανση των σχέσεων των δύο πλευρών – ο γερμανός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ προσκάλεσε την περασμένη εβδομάδα το βασιλιά του Μαρόκου Μοχάμαντ να επισκεφθεί τη Γερμανία.