Αξιολόγηση: Η ατζέντα, το… μόνιμο «αγκάθι» και τα «όπλα» της Αθήνας

Με φόντο την έξοδο της Ελλάδας από την ενισχυμένη εποπτεία το καλοκαίρι συνεχίζονται και σήμερα οι διαβουλεύσεις των Θεσμών με το οικονομικό επιτελείο όπου χθες, κατά την πρώτη ημέρα των συνομιλιών για την 13η αξιολόγηση, μπήκαν στο τραπέζι μεταξύ άλλων οι δημοσιονομικές εξελίξεις, ο νέος ΕΝΦΙΑ, τα μέτρα στήριξης έναντι της πανδημίας και ακρίβειας, η μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου προς τους ιδιώτες, όπως και τα ζητήματα που αφορούν τον πτωχευτικό νόμο.

Κατά την πρώτη ημέρα οι πληροφορίες αναφέρουν ότι εκφράστηκε ικανοποίηση για την εικόνα της οικονομίας και για τις θετικές προοπτικές το 2021 και το 2022, όπως και για το καλύτερο ύψος ελλείμματος κατά 2 δισ. ευρώ το 2021. Το φιλόδοξο σχέδιο για τη μείωση του ελλείμματος εφέτος στο 1,4% από περίπου 7% το 2021 παρά ταύτα βάζει στο μικροσκόπιο τα πακέτα στήριξης για την πανδημία και την ενέργεια, όπως και τις όποιες αποφάσεις για τις μόνιμες παρεμβάσεις στο μέτωπο των φοροελαφρύνσεων. Τις συζητήσεις απασχολούν και οι μεταρρυθμίσεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα, τη δικαιοσύνη και την υγεία.

Διαβάστε επίσης: Οι εκκρεμείς συντάξεις στο μικροσκόπιο των ευρωπαίων τεχνοκρατών

Επίσης, οι αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ αποτελούν θέμα διαβουλεύσεων  της 13ης αξιολόγησης, όπως και οι όποιες δημοσιονομικές επιπτώσεις μπορεί να επιφέρουν οι νέοι υπολογισμοί. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το οικονομικό επιτελείο και οι Θεσμοί εξετάζουν τους άξονες της νέας μεταρρύθμισης. Οι συζητήσεις τείνουν να συνεχιστούν και μετά τις παρούσες διήμερες διαβουλεύσεις και οι τελικές αποφάσεις αναμένεται να ολοκληρωθούν τον επόμενο μήνα.

Η άσκηση για την ομάδα εργασίας- που έχει αναλάβει να υπολογίσει τον φόρο με βάση τις νέες αντικειμενικές αξίες των ακινήτων – αποδεικνύεται δύσκολη και εκτιμάται ότι τα αποκαλυπτήρια  του νέου φόρου πάνε για τον Φεβρουάριο με το νέο νομοσχέδιο.

Μόνιμο αγκάθι των τελευταίων αξιολογήσεων είναι οι οφειλές του δημοσίου προς ιδιώτες και υπενθυμίζεται ότι η εν λόγω δέσμευση θα πρέπει να ολοκληρωθεί με την έξοδο της Ελλάδας από την ενισχυμένη εποπτεία και ειδικότερα το στοκ των εκκρεμών συντάξεων να εκκαθαριστεί έως τα μέσα του 2022.

Στις εξ αποστάσεως διαβουλεύσεις βρίσκεται ο νέος πτωχευτικός νόμος, ζητήματα για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, το νέο πλαίσιο για το ΤΧΣ  και οι πλειστηριασμοί. Κατά την πρώτη ημέρα αναφέρθηκε η πρόοδος γύρω από τη ρύθμιση οφειλών και της 2ης ευκαιρίας. Χωρίς ακόμα να ληφθούν αποφάσεις συζητήθηκε επίσης και το μεταβατικό πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας των πιο αδύναμων νοικοκυριών μέχρι να συσταθεί και να λειτουργήσει ο Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων. Η ελληνική πλευρά επιδιώκει ένα ενδιάμεσο πρόγραμμα στήριξης της πρώτης κατοικίας των ευάλωτων καταναλωτών.

Τα εργαλεία του οικονομικού επιτελείου

Τα όπλα της ελληνικής πλευράς- παρά τις δυσκολίες που προκαλεί η έξαρση της πανδημίας και η ενεργειακή κρίση – είναι η υψηλή ανάκαμψη του 2021 και οι καλές προοπτικές για το 2022, όπως επίσης και η θετική πορεία του προϋπολογισμού. Καταρχάς καλύτερη από τα αναμενόμενα  είναι το έλλειμμα για το 2021 (κατά 2 δισ. ευρώ μικρότερο από το στόχο), ενώ παράλληλα έχει σημειωθεί πρόοδος σε μεταρρυθμίσεις – δεσμεύσεις.

Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννης Στουρνάρας σε συνέντευξη που παραχώρησε τη Δευτέρα στο Mega τόνισε ότι η ανάπτυξη το 2021 τελικά θα εκπλήξει, ίσως να πλησιάσει και το 9%. Οι τελευταίες εκτιμήσεις της ΤτΕ, σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα, δείχνουν ότι θα είναι γύρω στο 8,5 με 9%. Άρα, όπως ανέφερε, θα έχουμε μια πολύ μεγάλη ανάπτυξη το 2021, αλλά και το 2022 τα υποδείγματα μας δείχνουν ότι ένα 4,5 με 5% είναι εφικτό. «Αυτή η ανάπτυξη θα λειτουργήσει ως γέφυρα στη δημοσιονομική συρρίκνωση που πρέπει οπωσδήποτε να γίνει για να μην έχουμε προβλήματα βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους», σημείωσε.

Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2021,τα οποία ανακοίνωσε χθες το υπουργείο Οικονομικών, το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 10.327 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 12.946 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 18.195 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2020. Παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 14.872 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 17.487 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2021 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022 και ελλείμματος 22.806 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2020.

Πού οφείλεται η αύξηση εσόδων 

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 54.878 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1.458 εκατ. ευρώ ή 2,7% έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022.

Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως: (α) στα αυξημένα φορολογικά έσοδα, παρά το γεγονός ότι λόγω της παράτασης προθεσμίας καταβολής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2022 εκτιμάται ότι ποσό ύψους 300 εκατ. ευρώ περίπου που είχε προβλεφθεί να εισπραχθεί το έτος 2021 θα εισπραχθεί τελικά το 2022 και (β) στην είσπραξη, κατά τον μήνα Δεκέμβριο, ποσού 644 εκατ. ευρώ που αφορά έσοδα από ANFA’s, που δεν είχαν προβλεφθεί για το 2021 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022.

Προς διπλή δόση 1,5 δισ. ευρώ το καλοκαίρι 

Το πόρισμα της αξιολόγησης αναμένεται τον Φεβρουάριο και η θετική έκθεση δεν συνδέεται με δόση. Όμως βάζει σε τροχιά το προσεχές, νέο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης των εκκρεμών προαπαιτούμενων ώστε η χώρα να εξέλθει από την ενισχυμένη μεταμνημονιακή εποπτεία έως τον Αύγουστο του 2022.

Μετά την έξοδο από το καθεστώς της μεταπρογραμματικής αξιολόγησης η Ελλάδα θα αξιολογείται όμως θα ακολουθήσει μία σχετικά πιο χαλαρή παρακολούθηση και ο έλεγχος θα γίνεται εξάμηνο ( από τρίμηνο).

Από τους βασικούς στόχους που έχει θέσει η κυβέρνηση είναι η έξοδος από την ενισχυμένη εποπτεία και οι πληροφορίες δείχνουν ότι η ελληνική πλευρά προτίθενται να ζητήσει την εξόφληση των δύο δόσεων που απομένουν από την επιστροφή των κερδών των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών από ελληνικά ομόλογα (SMPs και ANFAs). Η μία εκ των δύο δρομολογείται έπειτα από την επόμενη αξιολόγηση  που θα διεξαχθεί τον ώστε να εγκριθεί η εκταμίευση τον Ιούνιο στο Eurogroup. Η άλλη που εκκρεμεί από το 2019 ενδέχεται να γίνει “πακέτο” με την τελευταία και έτσι η χώρα να εισπράξει το καλοκαίρι μαζί ένα ποσό της τάξεως των  1,5 δισ. Ευρώ.