Φωτοβολταϊκά στη στέγη: Μια εγγυημένη επένδυση 20ετίας για κάθε νοικοκυριό

Στα τέλη Δεκεμβρίου εκδόθηκε η Υπουργική Απόφαση που ενεργοποιεί το νέο ειδικό πρόγραμμα για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων στις στέγες οικιακών καταναλωτών, που απευθύνεται σε όλα τα νοικοκυριά χωρίς κριτήρια ένταξης, με όριο τα 6 kWp για το Διασυνδεδεμένο Σύστημα και την Κρήτη και τα 3 kWp και για τα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά.

Εκ πρώτης όψεως, η εγκατάσταση ενός μικρού φωτοβολταϊκού συστήματος με τιμή αποζημίωσης 87€/MWh για 20 χρόνια δεν φαντάζει τόσο ελκυστική. Ομως, τα τελευταία χρόνια η φωτοβολταϊκή τεχνολογία ωρίμασε με συνέπεια να μειωθεί δραματικά το κόστος κατασκευής.

Οι πράσινοι επενδυτές

Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια πολλοί οικιακοί «πράσινοι» επενδυτές έχουν στραφεί στο ισχύον πρόγραμμα αυτοπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με ενεργειακό συμψηφισμό (net-metering) με στόχο τη μείωση του ενεργειακού κόστους. Επομένως, θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι το νέο «Φωτοβολταϊκά στις στέγες» ίσως επισκιαστεί από το δημοφιλέστερο πρόγραμμα εφαρμογής ενεργειακού συμψηφισμού.

Ομως, το ένα πρόγραμμα δεν «ανταγωνίζεται» το άλλο. Η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού στις στέγες με σταθερή τιμή πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας δεν αντικαθιστά το net metering, αλλά λειτουργεί συμπληρωματικά στην αγορά και αποτελεί ακόμα ένα ασφαλές εργαλείο για να εξασφαλίσουν οι καταναλωτές ένα πρόσθετο εισόδημα καλύπτοντας παράλληλα τους λογαριασμούς τους, με απλές διαδικασίες, εξασφαλίζοντας εγγυημένη σταθερή ταρίφα αποζημίωσης για τα επόμενα 20 έτη.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναλύσω την «αριθμητική» του προγράμματος. Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη τις τρέχουσες τιμές αγοράς του αναγκαίου εξοπλισμού, το εκτιμώμενο ποσό για την εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού ισχύος 6 kW από ένα νοικοκυριό ανέρχεται περίπου σε 8.000€. Η ετήσια παραγωγή υπολογίζεται σε 8.500-9.200 kWh. Με την «κλειδωμένη» τιμή 0,087€/kWh, τα ετήσια έσοδα υπολογίζονται περίπου σε 740-800€ ή 14.800-16.000€ σε βάθος 20ετίας.

Με οικονομικούς όρους, η απόδοση της επένδυσης ανέρχεται σε 7%, ενώ η περίοδος απόσβεσης φτάνει τα 10 έτη. Δηλαδή από τον δέκατο χρόνο έως και τη λήξη της σύμβασης κάθε νοικοκυριό που συμμετέχει στο ειδικό πρόγραμμα θα αποκομίσει περίπου 6.800-8.000€ καθαρά κέρδη, καθώς τα έσοδα από την παραγόμενη ενέργεια είναι αφορολόγητα.

Κρίσιμο ρόλο σχετικά με το δυνητικό εισόδημα που μπορεί να αποκομίσει ετησίως ο επενδυτής διαδραματίζουν δύο παράγοντες: το ύψος των καταναλώσεων του νοικοκυριού και η χρέωση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.

Με την παραδοχή ότι η μέση χρέωση προμήθειας, σήμερα, μετά την εφαρμογή της κρατικής επιδότησης ανέρχεται σε 0,18€/kWh, τότε ένα μέσο νοικοκυριό που καταναλώνει 4.500 kWh/έτος, και κατά συνέπεια δαπανά ετησίως 810€ για το ανταγωνιστικό σκέλος του λογαριασμού, θα μπορεί μέσω των εσόδων που προκύπτουν από την παραγωγή του να καλύψει σχεδόν το συνολικό ποσό των χρεώσεων προμήθειας.

Αν το προφίλ της ετήσιας κατανάλωσης του νοικοκυριού κυμαίνεται στις 1.500 kWh (π.χ. σε μια εξοχική κατοικία) τότε τα εγγυημένα έσοδα από το φωτοβολταϊκό θα καλύψουν τις συνολικές χρεώσεις, αλλά επιπλέον θα προκύψει όφελος 350€ σε επίπεδο έτους, που θα πιστωθεί στον λογαριασμό του παραγωγού.

Αναμφισβήτητα η ενεργειακή κρίση που βιώνουμε δεν ευνοεί την αποτύπωση του οικονομικού οφέλους. H αύξηση των τιμών είναι παροδική, επομένως η επένδυση σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα παραμένει οικονομικά συμφέρουσα για όσους την επιλέξουν.

Για την προστασία του καταναλωτή και την απεξάρτησή του από τη διακύμανση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας υπάρχει ο ενεργειακός συμψηφισμός. Με τη μέθοδο αυτή, οι καταναλωτές μπορούν να συμψηφίζουν τις κιλοβατώρες που καταναλώνουν με τις «πράσινες» κιλοβατώρες που παράγει το φωτοβολταϊκό τους. Πλην όμως, η εφαρμογή του net metering προϋποθέτει εκπόνηση ενεργειακής μελέτης, ώστε η ισχύς του φωτοβολταϊκού να προσαρμοστεί απόλυτα στο προφίλ κατανάλωσης, καθώς το περίσσευμα, μέσω 3ετούς εκκαθάρισης, εγχέεται δωρεάν στο δίκτυο. Αυτή είναι και η ειδοποιός διαφορά.

Το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στις στέγες» είναι οικονομικός συμψηφισμός που ναι μεν εξαρτάται από την τιμή του ρεύματος, αλλά σε κάθε περίπτωση αποδίδει στον καταναλωτή το 100% της παραγόμενης πράσινης ενέργειας που παράγεται.

Είναι γεγονός ότι οι τιμές στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας κινούνται σε πρωτοφανή επίπεδα εδώ και αρκετούς μήνες. Αποκλείεται όμως να παραμείνουν σε αυτά για τα επόμενα 20 χρόνια! Αν επαληθευθούν οι προβλέψεις που κάνουν λόγο για αποκλιμάκωση εντός του έτους, το δυνητικό όφελος για τα νοικοκυριά που θα επιλέξουν να ενταχθούν στο πρόγραμμα θα αυξηθεί.

Απώτερος στόχος είναι η υποστήριξη της ενεργειακής μετάβασης με σύμμαχο κάθε νοικοκυριό και η ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών μέσω της καθαρής ενέργειας.

*Η κυρία Αλεξάνδρα Σδούκου είναι γενική γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών.