Ναυτιλία: Πώς η Ομικρον επηρέασε τη ζωή των ναυτικών

Η μετάλλαξη Ομικρον και τα μέτρα κλεισίματος των συνόρων που ελήφθησαν σε πολλές χώρες επηρέασαν αρνητικά τη ζωή των ναυτικών κατά τον τελευταίο κυρίως μήνα του 2021, σύμφωνα με την έρευνα Seafarers Happiness Index Report που μετρά τον βαθμό ικανοποίησης των ναυτικών από τη ζωή τους στο πλοίο.

Το χτύπημα της Ομικρον αποτυπώθηκε στον γενικό βαθμό ικανοποίησης των ναυτικών, ο οποίος υποχώρησε από το 6,59 στο τρίτο τρίμηνο του 2021 στο 6,41 το τέταρτο τρίμηνο. Ο δείκτης Ικανοποίησης των ναυτικών (Seafarers Happiness Index-SHI) είναι το διαρκές βαρόμετρο της ναυτιλιακής βιομηχανίας καθώς καταγράφει τα βασικά ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι ναυτικοί. Οσοι συμμετέχουν απαντούν σε 10 βασικές ερωτήσεις κάθε τρίμηνο, μοιράζοντας τις απόψεις τους για συγκεκριμένα θέματα που επηρεάζουν τη ζωή και την εργασία τους.

ΒΕΛΤΙΩΣΗ. Στην έρευνα του τέταρτου τριμήνου του 2021 δεν ήταν όλοι οι επιμέρους δείκτες αρνητικοί καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις σημειώθηκε βελτίωση του βαθμού ικανοποίησης των ναυτικών. Η βελτίωση αφορά κυρίως τη συνδεσιμότητα των ναυτικών με τη στεριά, την εκπαίδευση και τη διατροφή, ωστόσο οι αυξήσεις αυτές δεν ήταν αρκετές για να διατηρήσουν το γενικό δείκτη σε θετικό έδαφος.

Η μετάλλαξη Ομικρον στα τέλη του 2021, έφερε νέους περιορισμούς στις μετακινήσεις, με αποτέλεσμα πολλοί ναυτικοί να μην μπορούν να επιστρέψουν στα σπίτια τους σε μια ιδιαίτερη περίοδο, όπως αυτή των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Επίσης φαίνεται ότι η πανδημία με τις μεταλλάξεις της είχε σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία και των ναυτικών οι οποίοι εξέφρασαν επίσης ανησυχίες για τα επαναλαμβανόμενα τεστ αλλά και την καραντίνα.

Από την άλλη, θετικό είναι το γεγονός ότι το 61% των ναυτικών βρέθηκαν στα πλοία για διάστημα μικρότερο των έξι μηνών. Επισημαίνεται ότι οι ναυτιλιακοί φορείς τα δύο χρόνια της πανδημίας με διαβήματά τους στις κυβερνήσεις ζητούσαν μέτρα στήριξης των ναυτικών και χαρακτηρισμό τους ως «βασικούς εργαζομένους» ώστε να μην αντιμετωπίζουν σκληρά περιοριστικά μέτρα.

Η έρευνα καταγράφει διαφορές για τον βαθμό ικανοποίησης των ναυτικών ανά κατηγορία πλοίου και ανά ηλικία. Ειδικότερα ανά κατηγορία πλοίου όπου υπηρετούν οι ναυτικοί, πιο ικανοποιημένοι είναι όσοι απασχολούνται στα πλοία μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου και στις θαλάσσιες εξέδρες γεωτρήσεων (7,18 και 7,37 αντίστοιχα) ενώ λιγότεροι ικανοποιημένοι είναι οι ναυτικοί των containerships (5,08) με τους ναυτικούς στα δεξαμενόπλοιο να εμφανίζουν βαθμό ικανοποίησης 6,35 και στα οχηματαγωγά πλοία 6,55.

Η ΗΛΙΚΙΑ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και ο βαθμός ικανοποίησης ανά ηλικία ναυτικού. Ετσι, οι πιο ικανοποιημένοι από τις συνθήκες της ζωής στο πλοίο είναι οι ηλικίες 45-55 με βαθμό 7,03 και ακολουθούν οι ηλικίες 16-25 με βαθμό 7, η ηλικία πέραν των 65 βρίσκεται στην τρίτη θέση με βαθμό 6,5 και ακολουθούν οι ηλικίες 35-45 (6, 43), 55-65 (6,4) και 25-35 (6,37). Επίσης αναφορικά με τους υπόλοιπους επιμέρους δείκτες, αυτός που ξεχωρίζει είναι ο δείκτης που αφορά την επικοινωνία των ναυτικών με τις οικογένειές τους, ο οποίος αυξήθηκε στο 6,92 από το 6,6.

Υπάρχει μια αυξανόμενη αίσθηση ότι λόγω Covid-19 βελτιώθηκαν σημαντικά οι συνδέσεις μέσω Διαδικτύου των πλοίων με την ξηρά. Ωστόσο για τον ίδιο λόγο μειώθηκε η δυνατότητα να βγαίνουν τακτικά οι ναυτικοί στη στεριά. Αν και ο δείκτης ο σχετικός με τις άδεις στη στεριά κατέγραψε βελτίωση (4,63 από 4,6), στην πράξη λόγω πανδημίας υπήρχαν περιορισμοί. Μάλιστα καταγράφεται και αυξημένη δυσαρέσκεια, καθώς οι περιορισμοί αφορούσαν και εμβολιασμένους ναυτικούς. Ταυτόχρονα καταγράφηκε και υποβάθμιση των εγκαταστάσεων επί του πλοίου λόγω του ότι οι ναυτικοί έμειναν πολύ περισσότερο χρόνο στα πλοία.

ΟΙ ΑΠΟΛΑΒΕΣ. Στο μέτωπο των απολαβών, οι συμμετέχοντες στην έρευνα εξέφρασαν την άποψη ότι δεν υπάρχει ισομερής κατανομή των οικονομικών ωφελειών μεταξύ των ναυτικών με αποτέλεσμα ο δείκτης να μειωθεί στο 6,29 από το 6,78, καθώς όπως λέγεται τα κέρδη αυξήθηκαν, όχι όμως ανάλογα και οι μισθοί.

Η πλειονότητα των ναυτικών που συμμετείχαν στην έρευνα εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την εκπαίδευση που λαμβάνουν εν πλω αλλά και για τη δυνατότητα πρόσβασης σε προγράμματα μετεκπαίδευσης. Ο επιμέρους δείκτης αυξήθηκε στο 7,21 έναντι 7 το γ’ τρίμηνο. Υπήρχαν ωστόσο και ορισμένοι οι οποίοι αισθάνονται ότι οι προδιαγραφές εκπαίδευσης χειροτερεύουν. Παράλληλα η Ομικρον είχε ως αποτέλεσμα να καταγραφούν περισσότερες εντάσεις μεταξύ ναυτικών κατά τις τελευταίες εβδομάδες του έτους. Ως αποτέλεσμα, ο δείκτης που σχετίζεται με την επικοινωνία των ναυτικών μεταξύ τους επί του πλοίου υποχώρησε από το 7,63 στο 7,42.