Κίνα: Το Πεκίνο στραγγαλίζει τoυς κινέζους καταναλωτές

Ισχυρή ανάκαμψη από τον πολύ χαμηλό (σχεδόν υφεσιακό για τα ιδιαίτερα δεδομένα της χώρας) ρυθμό 2,2% το 2020 εμφάνισε πέρυσι η κινεζική οικονομία. Το ΑΕΠ της χώρας εκτινάχθηκε κατά 8,1% υψηλότερα το 2021, ενώ οι ειδικοί που μετείχαν σε έρευνα του Reuters προέβλεπαν ανάπτυξη 8% και κινέζοι οικονομολόγοι υπολόγιζαν ανάκαμψη 8,4%. Το τέταρτο τρίμηνο, μάλιστα, ο ρυθμός σε ετήσια βάση έφτασε το 4% αντί για 3,6% που ανέμενε η αγορά. Διόλου άσχημα εκ πρώτης όψεως, δεδομένου ότι εδώ και χρόνια η κινεζική ηγεσία βάζει τον πήχη της ανάπτυξης σχετικά χαμηλά (στο 6%) για να αποτρέψει την «υπερθέρμανση» της οικονομίας. Η ποιοτική ανάλυση, όμως, της συγκυρίας δεν είναι ικανοποιητική για το Πεκίνο. Διότι το αναπτυξιακό «ριμπάουντ» οφείλεται ως επί το πλείστον στις εξαγωγές.

Αντίθετα με το ρεύμα

Τα στοιχεία για την εσωτερική κατανάλωση στη χώρα των 1,4 δισ. κατοίκων είναι απογοητευτικά. Αν σε αυτά προσθέσει κανείς και το δημογραφικό πρόβλημα που προέκυψε εξαιτίας της «πολιτικής του ενός παιδιού» που εφάρμοσε για 35 ολόκληρα χρόνια το Πεκίνο (από το 1980 έως το 2015, αλλά από πέρυσι επιτράπηκε στα ζευγάρια να κάνουν όχι μόνο δεύτερο αλλά και τρίτο παιδί), αν προσθέσει τις επιπτώσεις από την εξόχως αυστηρή αντι-COVID πολιτική που εφαρμόζει και η οποία τσακίζει την κατανάλωση, αν προσθέσει, τέλος, τα γεωπολιτικά προβλήματα και τις εντάσεις με τη Δύση (εμπορικός πόλεμος, Ταϊβάν), η τελική εικόνα που διαμορφώνεται για τις προοπτικές της χώρας το 2022 δεν είναι και τόσο φωτεινή. Κάτι που αντιλαμβάνεται και το Πεκίνο, το οποίο κινείται αντίθετα με το ρεύμα διεθνώς και προχωρεί σε μειώσεις των επιτοκίων.

Εξω πάει καλά

Συνηθίζεται να λέγεται ότι τα τελευταία χρόνια η Κίνα είναι η ατμομηχανή της παγκόσμιας οικονομίας. Εν προκειμένω, ωστόσο, φαίνεται πως είναι η διεθνής οικονομία που στηρίζει την κινεζική, τουλάχιστον με την κατακόρυφη αύξηση της ζήτησης για κινεζικά βιομηχανικά αγαθά. Ετσι η βιομηχανική παραγωγή στη χώρα αυξήθηκε κατά 4,3% τον Δεκέμβριο σε ετήσια βάση, ενώ οι ειδικοί του Reuters προέβλεπαν αύξηση μόνο 3,6%. Επίσης αυξήθηκε η παραγωγή αυτοκινήτων κατά 3,4% σε ετήσια βάση για πρώτη φορά από τον περασμένο Απρίλιο.

Οι λιανικές πωλήσεις

Οι επενδύσεις σταθερού κεφαλαίου αυξήθηκαν κατά 4,9% το 2021 (έναντι προβλέψεων για αύξηση 4,8%). Οι επενδύσεις στα ακίνητα αυξήθηκαν κατά 4,4% και στον βιομηχανικό κλάδο κατά 13,5%. Οι λιανικές πωλήσεις όμως ενισχύθηκαν μόνο κατά 1,7% σε ετήσια βάση, ενώ αναμενόταν αύξηση 3,7%. «Πρέπει να έχουμε υπ’ όψιν ότι το εξωτερικό οικονομικό περιβάλλον είναι πιο περίπλοκο και αβέβαιο την ώρα που η εσωτερική οικονομία υφίσταται μια τριπλή πίεση από τη μειωμένη ζήτηση, το σοκ στην εφοδιαστική αλυσίδα και τις χαμηλές προσδοκίες των καταναλωτών για το άμεσο μέλλον» σημειώνει σε ανακοίνωσή της η αρμόδια κινεζική υπηρεσία που ανακοίνωσε τα στοιχεία για την πορεία της οικονομίας.

Ασφυκτιούν

Σε μείζονα τροχοπέδη για την ανάπτυξη έχει εξελιχθεί η πολιτική μηδενικής ανοχής στην COVID που ακολουθεί το Πεκίνο. Στα τέλη Δεκεμβρίου επέβαλε λοκντάουν στην πόλι Σιάν της Κεντρικής Κίνας, ενώ τον Ιανουάριο κατέβασε τα ρολά και σε άλλες πόλεις, με αποτέλεσμα να δεχθεί μεγάλο πλήγμα ο εσωτερικός τουρισμός, ενώ ξεκίνησαν την περασμένη Δευτέρα οι διακοπές με την ευκαιρία του νέου σεληνιακού έτους. Οσοι αδειούχοι θέλησαν να ταξιδέψουν με το ΙΧ τους ή με άλλο μέσο έπρεπε να δηλώσουν ημέρες προτού ξεκινήσουν το δρομολόγιο που έχουν σκοπό να ακολουθήσουν και τον τελικό προορισμό τους, ώστε να πάρουν ειδική έγκριση από τις αρχές. Χιλιάδες έμειναν σπίτι τους λόγω της γραφειοκρατικής ταλαιπωρίας.

REUTERS/Carlos Garcia Rawlins

Υπερβολικά μέτρα

Πολλοί αναλυτές (και Κινέζοι) κρίνουν ως υπερβολικά τα μέτρα, δεδομένου του ότι η μετάλλαξη Ομικρον έχει μικρή θνητότητα. Η Goldman Sachs πρόσφατα μείωσε τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη του κινεζικού ΑΕΠ το 2022 στο 4,3% από 4,8%, εκτιμώντας ότι τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα θα περιστείλουν την οικονομική δραστηριότητα και κυρίως την ιδιωτική κατανάλωση. Και η ανεργία, εξάλλου, δεν είναι μικρή για τα κινεζικά δεδομένα. Τον Δεκέμβριο του 2021 καταγράφηκε στο 5,1%, ενώ στις ηλικίες από 16 έως 24 ετών το ποσοστό εκτινάσσεται στο 14,3%.

Σε συμπληγάδες

«Τα καλύτερα από τα αναμενόμενα στοιχεία για το ΑΕΠ δεν αλλάζουν τη μεγάλη εικόνα: η κινεζική οικονομία βρίσκεται σε συμπληγάδες και γι’ αυτό ξεκίνησε ένας νέος κύκλος νομισματικής χαλάρωσης»υπογραμμίζει σε σημείωμα που έστειλε στους πελάτες του την περασμένη Τρίτη ο Λάρι Χου, επικεφαλής της εταιρείας επενδύσεων Macquarie στην Κίνα. Λίγες ώρες νωρίτερα η κινεζική Κεντρική Τράπεζα είχε μειώσει το κόστος μεσοπρόθεσμου δανεισμού για πρώτη φορά από τον Απρίλιο του 2020 και τρεις ημέρες αργότερα επρόκειτο να αυξήσει το βασικό προεξοφλητικό της επιτόκιο.

Επιπτώσεις στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα

Τα «μποτιλιαρίσματα» στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα που έχουν προκαλέσει πληθώρα ελλείψεων αγαθών σε ολόκληρο τον πλανήτη «πρακτικά θα αρχίσουν να εξομαλύνονται τους πρώτους μήνες του νέου έτους» εκτιμά σε έκθεσή της η Κατρίνα Ελ, επικεφαλής οικονομολόγος της Moody’s Analytics για την Ασία και τον Ειρηνικό. Ως εκ τούτου, «βλέπουμε στον ορίζοντα μια αποκλιμάκωση των πιέσεων στις τιμές πρώτων υλών, στις τιμές παραγωγού και στις τιμές χονδρικής εν γένει» σημειώνει μιλώντας στο CNBC.

Υπάρχει όμως ένα «αλλά» στη συλλογιστική της εδρεύουσας στο Σίδνεϊ οικονομολόγου: «Αν συνεχιστεί η πολιτική μηδενικής ανοχής στην COVID, οι αναταράξεις στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα θα παραταθούν, άγνωστο σε πόσο βάθος χρόνου». Η όλη εμπλοκή έχει να κάνει ως επί το πλείστον με τα κινεζικά λιμάνια και τις θαλάσσιες μεταφορές. Η ευκολία με την οποία βάζουν σε καραντίνα τεράστιες λιμενικές εγκαταστάσεις οι αρχές του Πεκίνου έχει προκαλέσει απρόβλεπτα μεγάλες καθυστερήσεις στη ναυσιπλοΐα και ανυπέρβλητα προσκόμματα στο διεθνές εμπόριο.

«Ο ρόλος της Κίνας στην ομαλή διεξαγωγή της παγκόσμιας εμπορικής δραστηριότητας είναι καθοριστικός τις τελευταίες δεκαετίες και ως εκ τούτου κάθε δυσλειτουργία στα κινεζικά λιμάνια έχει εκθετικές επιπτώσεις και στον χρόνο και στο κόστος των διεθνών θαλάσσιων μεταφορών» τόνισε η Ελ. Η αυστραλέζα οικονομολόγος εξήγησε ότι «η πολιτική μηδενικής ανοχής στην COVID σημαίνει ότι η προοπτική οικονομικής ανάκαμψης καθίσταται λίγο περισσότερο επισφαλής, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την κατανάλωση».

Η Κατρίνα Ελ πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση του Πεκίνου έχει στα χέρια της ουσιαστικούς μοχλούς διορθωτικών παρεμβάσεων στη λειτουργία των αγορών στο εσωτερικό της χώρας. Και ένας εκ των ουσιαστικότερων είναι ο καθορισμός του κόστους δανεισμού – η ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας της Κίνας περιλαμβάνεται στον κατάλογο των σύντομων ανεκδότων. Από την άλλη πλευρά, όμως, οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της πανδημίας επηρεάζουν καθοριστικά – και δυσμενώς – τις διεθνείς αγορές. Και ως εξαγωγική οικονομία και η ίδια η Κίνα εν τέλει ζημιώνεται από την υγειονομική της πολιτική.