Ουκρανικό: Πώς οι ΗΠΑ προσπαθούν να προστατέψουν την Ε.Ε από τον ενεργειακό εκβιασμό του Κρεμλίνου

Με τις μηχανές του πολέμου να έχουν ήδη πάρει μπρος φέρνοντας πιο κοντά το σενάριο μιας σύρραξης στην Ουκρανία που θα φέρει αναγκαστικά τις σχέσεις Ε.Ε.-Ρωσίας στα άκρα, οι Αμερικανοί ανεβάζουν στροφές στην προσπάθεια τους να προσφέρουν στην Ευρώπη λύσεις που θα αποτρέψουν ένα ενεργειακό κράχ εν μέσω της χειμερινής περίοδου.

Αναζητώντας το… σχέδιο Β 

Ήδη από την περασμένη εβδομάδα είχαν αποκαλυφθεί στοιχεία από το σχέδιο που ξεδιπλώνουν οι ΗΠΑ προκειμένου να στηρίξουν τη γηραιά ήπειρο από μια πιθανή εκβιαστική αντίδραση του Κρεμλίνου να κλείσει τις στρόφιγγες του φυσικού αερίου. Φαίνεται, λοιπόν, πως στο παρασκήνιο οι διαδικασίες έχουν πάρει φωτιά με την Ουάσιγκτον να διευρύνει τις επαφές της προκειμένου να μπορέσει να διασφαλίσει την επιθυμητή κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Ευρώπης από εναλλακτικές πηγές.

Γνωρίζει, εξάλλου, πως δίχως ένα έτοιμο προς εφαρμογή σχέδιο οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα είναι λίαν διστακτικές να ακολουθήσουν τις ΗΠΑ σε ένα πακέτο σκληρών κυρώσεων προς τη Ρωσία υπό το φόβο να αφήσουν τους πολίτες και τις επιχειρήσεις τους δίχως φυσικό αέριο μέσα στο χειμώνα.

Στις δηλώσεις του, τη Δευτέρα, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν ήταν αρκετά σαφής όταν αναφέρθηκε στην… πολύ δουλειά που έχει γίνει προκειμένου «να περιοριστούν οποιεσδήποτε συνέπειες από τις (ρωσικές) κυρώσεις προς τις χώρες που θα τις εφαρμόσουν, όπως και για τη πιθανότητα εκδικητικής δράσης από την πλευρά της Ρωσίας». Ο ίδιος ο κ. Μπλίνκεν απέφυγε να είναι πιο αναλυτικός, όμως σύμβουλοι του ενημέρωσαν τα διεθνή media για τις προσπάθειες που καταβάλλονται από την πλευρά των ΗΠΑ για να ελαχιστοποιηθούν οι συνέπειες που θα υποστεί η Ευρώπη από τυχόν κυρώσεις κατά της Ρωσίας.

Η πρώτη σοβαρή εναλλακτική πηγή είναι το Κατάρ, όπως έχουμε ήδη αναφέρει, καθώς το αραβικό κρατίδιο είναι η κυριότερη χώρα εξαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Μάλιστα, επιβεβαιώνοντας τα σενάρια των προηγούμενων ημερών δημοσίευμα του Reuters ανέφερε πως ο εμίρης του κρατιδίου, σείχης Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι θα μεταβεί πράγματι στο Λευκό Οίκο την ερχόμενη εδομάδα μετά από πρόσκληση του Τζο Μπάιντεν. Στην κορυφή της συζήτησης τους, η ενεργειακή κάλυψη της Ευρώπης, εφόσον χρειαστεί.

Βέβαια, όπως έχουν ήδη διαμηνύσει οι Καταριανοί, το θέμα δεν είναι απλό δεδομένου πως για την εκτροπή ποσοστήτων LNG προς την Ευρώπη θα πρέπει να συμφωνήσουν οι τωρινοί πελάτες της Ντόχα. Το Κατάρ δεσμεύεται με σημαντικά, κλειστά και μακροχρόνια συμβόλαια με σειρά πελατών κυρίως από την Ασία, οι οποίοι θα πρέπει επίσης να συμφωνήσουν. Και εδώ καλείται επίσης να λειτουργήσει ως… από μηχανής θεός η Ουάσιγκτον.

Σύμφωνα με το Reuters, που επικαλείται πηγές από τις παρασκηνιακές συνομιλίες, η Ντόχα με τη σειρά της ζήτησε από την Ουάσιγκτον να χρησιμοποιήσει την επιρροή της για να πείσει τους έτερους αγοραστές να αφήσουν τις ποσότητες LNG που περιμένουν να κατευθυνθούν προς την Ευρώπη. Πρόκειται για ένα σύνθετο παζλ από πιέσεις και υποσχέσεις που θα πρέπει να στηθεί και να σχηματιστεί εγκαίρως πριν εκτροχιαστεί η κατάσταση στην Ουκρανία, γεγονός διόλου εύκολο.

Μακροπρόθεσμα βέβαια το Κατάρ διατείνεται πως θα έχει τη δυνατότητα να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες της Ε.Ε. μέσα από τις επενδύσεις που έχει δρομολογήσει για την ενίσχυση της παραγωγής του. Όμως, για την ώρα τα περιθώρια ευελιξία του είναι στενά, με μεγάλο μέρος της παραγωγής του να είναι ήδη δεσμευμένο.

Εξάλλου, οι Αμερικανοί δεν κρύβουν πως απώτερος στόχος τους δεν είναι να βρεθεί μόνο μια προσωρινή λύση για το άμεσο πρόβλημα που μπορεί να δημιουργήσει η ουκρανική κρίση, αλλά μια μόνιμη μελλοντική λύση που θα διασφαλίσει την ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης από τις διαθέσεις του Κρεμλίνου. Ιδανικά δε, δίχως να χρειαστεί να μπει τελικά σε λειτουργία και ο επίμαχος αγωγός του Nord Stream 2. Η Ρωσία σήμερα καλύπτει πάνω από το 40% των αναγκών της Ε.Ε. σε φυσικό αέριο.

Εναλλακτικούς παρόχους φυσικού αερίου

Για το πρώτο σκέλος που έχει να κάνει με την τωρινή κατάσταση, αν και η συμφωνία με την Ντόχα έχει τοποθετηθεί στην κορυφή της λίστας, αναπτύσσονται και άλλες πρωτοβουλίες παράλληλα. Σύμφωνα με νεότερα δημοσιεύματα οι επαφές του Λευκού Οίκου και του συμβούλου ενεργειακής ασφάλειας Άμος Χοκστάϊν που «τρέχει» το θέμα εδώ και έξι με οκτώ εβδομάδες έχουν ανοίξει προς πάσα κατεύθυνση με σειρά ακόμη κρατών και εταιρειών από τη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την Ασία.

Στην συμμαχία των… προθύμων έχει προσκληθεί και η Νορβηγία, που είναι ήδη ο δεύτερος κυριότερος προμηθευτής φυσικού αερίου της Ευρώπης. Όμως, φαίνεται πως το Όσλο έχει ήδη προειδοποιήσει πως εξάγει όσες ποσότητες μπορεί και δεν έχει πρακτικά τη δυνατότητα να αντικαταστήσει τη ρωσική ροή.

Σημαντική δουλειά γίνεται πάντως και από την ίδια την αμερικανική αγορά με τις εγχώριες ενεργειακές εταιρείες να έχουν ήδη από τον περασμένο μήνα προχωρήσει στην εκτροπή σημαντικών ποσοτήτων LNG προς την Ευρώπη.

Μάλιστα, τον Ιανουάριο η ροή LNG προς την Ευρώπη ξεπέρασε για πρώτη φορά τις ποσότητες φυσικού αερίου που έρχονται από τη Ρωσία. Αν και από εκεί και πέρα οι αναλυτές κάνουν λόγο για μια… αρμάδα από τάνκερ που καταφτάνουν από τις ΗΠΑ –το κάθε μέγα τάνκερ υπολογίζεται ότι μπορεί να μεταφέρει τρεις φορές την ημερήσια ποσότητα φυσικού αερίου που μεταφέρεται τώρα από τη Ρωσία μέσω Ουκρανίας.

Αν και οι εξαγωγές LNG από τις ΗΠΑ σε ένα διάστημα που οι τιμές για τα αμερικανικά νοικοκυριά βρίσκονται στα ύψη αποτελεί ένα ευαίσθητο θέμα για το Καπιτώλιο, φαίνεται πως η ανάγκη να υποστηριχθούν οι σύμμαχοι στην Ευρώπη συναντά τη συμφωνία όλων των πλευρών. Ακόμη και λόμπι, όπως η ένωση του Industrial Energy Consumers of America που είχε ζητήσει από την Αμερικανίδα υπουργό Ενέργειας, Τζένιφερ Γκράνχολμ να περιορίσει τις διεθνείς εξαγωγές LNG, φαίνεται να έχουν συμφωνήσει πως για την περίπτωση της Ευρώπης και της αντιμετώπισης ενός ρωσικού εκβιασμού μπορεί να γίνει μια εξαίρεση.

Όμως, όλα αυτά είναι ασκήσεις επί χάρτου που κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα εφαρμοστούν πλήρως και θα μπορέσουν πράγματι να φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Στο μεταξύ όλο το ρίσκο θα βαραίνει την Ευρώπη με ότι μπορεί να σημαίνει αυτό για τις κυβερνήσεις της περιοχής και τη διαβίωση των πολιτών της. Και αυτό ο τσάρος το γνωρίζει πολύ καλά!