Φουντώνει η κόντρα για τους ρύπους

Μια σκληρή διαμάχη μεταξύ των ανεξάρτητων πλοιοκτητριών εταιρειών και μεγάλων ναυτιλιακών εταιρειών τακτικών γραμμών αποκάλυψε η πρόθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να αναγνωρίσει την υποχρέωση των ναυλωτών να επιβαρυνθούν για τις εκπομπές αερίων ρύπων διοξειδίου του άνθρακα από τα πλοία στο πλαίσιο της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει».

Διεθνείς εφοπλιστικές ενώσεις όπως η διεθνής ένωση πλοιοκτητών δεξαμενοπλοίων Intertanko, ευρωπαϊκοί εφοπλιστικοί φορείς όπως η European Community Shipowners Associations, αλλά και εθνικοί εφοπλιστικοί φορείς όπως η Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ) χαιρετίζουν την έκθεση του εισηγητή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ευρωβουλευτή Πίτερ Λίζε, σχετικά με την αναθεώρηση του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) (EU ETS), η οποία «αναγνωρίζει τον καθοριστικό ρόλο των commercial operators» (διαχειριστές εμπορικής λειτουργίας των πλοίων) στις εκπομπές ρύπων CO2, σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει».

Η ίδια έκθεση αναγνωρίζει και την ανάγκη ίδρυσης ενός ειδικού για τη ναυτιλία Ταμείου που θα χρηματοδοτεί την έρευνα και ανάπτυξη εναλλακτικών ναυτιλιακών καυσίμων με στόχο την απεξάρτηση της ναυτιλίας από τον άνθρακα.

Και οι δύο αυτές θέσεις έχουν προταθεί από τις εφοπλιστικές ενώσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και φαίνεται να γίνονται αποδεκτές σε γενικές γραμμές.

Απέναντι όμως στην πρώτη κυρίως πρόταση, να πληρώνει δηλαδή τις εισφορές στο EU ETS ο υπεύθυνος εμπορικής λειτουργίας του πλοίου που στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι ο ναυλωτής, έρχονται οι μεγάλες εταιρείες τακτικών γραμμών και μέσω του World Shipping Council δηλώνουν ότι κάτι τέτοιο υπονομεύει τη λειτουργία του EU ETS. Το σύστημα σημειώνουν από «ο ρυπαίνων πληρώνει» μετατρέπεται σε «ο ρυπαίνων πληρώνεται» καθώς ο πλοιοκτήτης δεν καταβάλλει εισφορές. Η πρόταση όμως του Ευρωκοινοβουλίου τού προσφέρει πρόσβαση στα κεφάλαια του ειδικού ταμείου.

Σε ανακοίνωσή της η ΕΕΕ έρχεται να ξεκαθαρίσει τα πράγματα επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι δεν κατανοεί «τη σχετική επιχειρηματολογία, δεδομένου ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες τακτικών γραμμών είναι μόνο εν μέρει commercial operators ναυλωμένων πλοίων και όχι εταιρείες ναυλωτών (chartering companies), όπως συμβαίνει ως κανόνας στον bulk/tramp ναυτιλιακό τομέα».

Ο στόλος των εταιρειών τακτικών γραμμών αποτελείται τόσο από ιδιόκτητα πλοία όσο και ναυλωμένα. Συνεπώς ζητούν ουσιαστικά να μην πληρώνουν εισφορές στο EU ETS για τα ναυλωμένα πλοία (καθώς στα άλλα είτε ως commercial operators, που είναι οι ίδιοι, είτε ως πλοιοκτήτες θα πληρώνουν εισφορές), τα οποία όμως τα διαχειρίζονται οι ίδιες και μάλιστα για πολλά χρόνια. Επιπλέον, σύμφωνα με την ΕΕΕ, αυτές οι ναυτιλιακές εταιρείες τακτικών γραμμών, μπορούν εύκολα να μετακυλίσουν το κόστος της απαλλαγής από τον άνθρακα, συμπεριλαμβανομένου του κόστους των δικαιωμάτων ETS, στους πελάτες τους.

Η bulk/tramp

Η ΕΕΕ, προσθέτει στην ανακοίνωση της, εκπροσωπεί κατά κύριο λόγο «πλοιοκτήτες που δραστηριοποιούνται στην bulk/tramp ναυτιλία, που αποτελεί τον μεγαλύτερο και πιο αποδοτικό τομέα του ναυτιλιακού κλάδου, μεταφέροντας το περίπου 85% του συνόλου των τονομιλίων φορτίων παγκοσμίως. Στην bulk/tramp ναυτιλία οι ναυλωτές είναι κατά κανόνα οι commercial operators, όπου χιλιάδες ναυτιλιακές κυρίως Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜμΕ) ανταγωνίζονται υπό συνθήκες σχεδόν απόλυτου ανταγωνισμού και όπου οι ναυτιλιακές εταιρείες δεν καθορίζουν τις τιμές μεταφοράς (price takers)». Ως εκ τούτου, υπογραμμίζει η ΕΕΕ, είναι σημαντικό οι ναυλωτές, ως commercial operators των πλοίων, να αναλαμβάνουν την ευθύνη σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει». Πρόκειται, καταλήγει, για μία δίκαιη προσέγγιση που μπορούν να υιοθετήσουν οι συννομοθέτες της ΕΕ προκειμένου να διευκολυνθεί η απανθρακοποίηση του ναυτιλιακού κλάδου και να ελαχιστοποιηθεί ο διοικητικός φόρτος και το κόστος.