Επιτόκια: Το τέλος των μέτρων στήριξης και η νέα τροχιά σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής των κεντρικών τραπεζών

Οι κορυφαίες κεντρικές τράπεζες του κόσμου πρόκειται να ξεκινήσουν «τη μεγαλύτερη ποσοτική σύσφιγξη στην ιστορία», δήλωσαν την Παρασκευή αναλυτές της Morgan Stanley, εκτιμώντας ότι η ύψους 2,2 τρισ. δολαρίων στήριξη που παρείχαν στις αγορές θα εξαφανιστεί τους επόμενους 12 μήνες.

Ανακρούει πρύμναν η ΕΚΤ 

Με την Τράπεζα της Αγγλίας να προχωρά χθες στη δεύτερη διαδοχική αύξηση των επιτοκίων της στο 0,50%, αφήνοντας σαφώς να εννοηθεί πως έπεται και συνέχεια (το ίδιο επανέλαβε σήμερα και ο κορυφαίος οικονομολόγος της, Χιου Πιλ), και την Κριστίν Λαγκάρντ να στέλνει σήμα για επανεξέταση της στάσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας μέσα στους επόμενους μήνες, είναι σαφές πως ο κύκλος της ποσοτικής στήριξης από τις κεντρικές τράπεζες κλείνει. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι η πανδημία, η οποία δημιούργησε και την ανάγκη για τα μέτρα στήριξης των αγορών, δεν έχει περάσει.

Βεβαίως, η κυρία Λαγκάρντ ήταν πολύ προσεκτική στις δηλώσεις της ξεκαθαρίζοντας πως οι όποιες αποφάσεις για αλλαγές θα ληφθούν στη συνεδρίαση του Μαρτίου, αν όχι του Ιουνίου. Όμως, ήταν η πρώτη φορά που απέφυγε έντεχνα να απορρίψει κατηγορηματικά κάθε προοπτική για μείωση των ευρωεπιτοκίων μέσα στη φετινή χρονιά, όπως έκανε μέχρι τώρα, κάτι που δεν διέφυγε της προσοχής των αναλυτών.

Έτσι, με φόντο τις δηλώσεις Λαγκάρντ και τη συνεχή άνοδο του πληθωρισμού που για τον Ιανουάριο «έπιασε» αισίως το ρεκόρ του 5,1%, η Goldman Sachs σε σημερινό της σημείωμα ανέφερε πως αναμένει ότι η ΕΚΤ θα προχωρήσει σε δύο αυξήσεις επιτοκίων, από 25 μονάδες βάσης η κάθε μία, το Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο, αφού οι αξιωματούχοι της αναγνώρισαν τους κινδύνους από τον υψηλό πληθωρισμό αναθεωρώντας με αυτόν τον τρόπο τη νομισματική πολιτική τους.

Οι αναλυτές της Goldman Sachs αναμένουν συγκεκριμένα ότι οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ θα αποφασίσουν τον Μάρτιο να τερματίσουν το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων μέχρι τον Ιούνιο και κατόπιν θα αυξήσουν το επιτόκιο καταθέσεων κατά 25 μονάδες βάσης τον Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο.

Πιο επιφυλακτική Oxford Economics σε σημείωμα της απέφυγε να αλλάξει στάση και να προσθέσει στο βασικό της σενάριο μια αύξηση των επιτοκίων, κρίνοντας πως δεδομένου του ιστορικού των λανθασμένων κινήσεων από την ΕΚΤ, το εξαιρετικά αβέβαιο περιβάλλον και τους αντίθετους ανέμους σε ανάπτυξη και πληθωρισμό απαιτείται μια επιφυλακτική προσέγγιση. Αλλωστε η ίδια στο σημείωμα της εκτιμά πως οι αναθεωρημένες προβλέψεις για τον πληθωρισμό το Μάρτιο θα δείξουν μια σχετικά κάθετη επιβράδυνση του πληθωρισμού σε σχέση και με τις ενεργειακές τιμές, στις αρχές του 2023, όπως και πτώση των τιμών στα προϊόντα.

Πολλαπλές αυξήσεις από την Fed 

Πάντως, σήμα για πολλαπλές αυξήσεις των επιτοκίων έχει ήδη δώσει και η «βασίλισσα» των κεντρικών τραπεζών. Πρώτα βέβαια θα ολοκληρωθεί το tapering, μέσα στην άνοιξη, όπως έχει εξαρχής δεσμευτεί το συμβούλιο της Federal Reserve, όμως κατόπιν θα υπάρχει ελευθερία κινήσεων για την έναρξη της ανοδικής τροχιάς των επιτοκίων με βάση και τα δεδομένα που θα έχουν διαμορφωθεί στην αγορά.

Σύμφωνα με προβλέψεις η Fed είναι πιθανόν να ανεβάσει τα επιτόκια έως και πέντε φορές φέτος, κάτι που θα ήταν ο ταχύτερος ρυθμός σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής από την περίοδο 2005-06.

«Οι ισολογισμοί των 4 ισχυρότερων κεντρικών τραπεζών θα κορυφωθούν τον Μάιο», ανέφεραν από την πλευρά τους οι αναλυτές της Morgan Stanley, προσθέτοντας ότι η μείωση των 2,2 τρισ. δολαρίων που περίμεναν θα ήταν 4,5 φορές μεγαλύτερη από εκείνη του 2018, όταν χάθηκαν περίπου 500 δισ. δολάρια. Μάλιστα, η Morgan Stanley εκτιμά πως ο ισολογισμός της ΕΚΤ θα συρρικνωθεί με ταχύτερο ρυθμό σε σχέση με τον ισολογισμό της Fed.

To… χαβά τους τα ομόλογα 

Πάντως, οι αγορές είχαν προεξοφλήσει προ πολλού την αντιστροφή των πολιτικών των κεντρικών τραπεζών, ανεξαρτήτων των όποιων δηλώσεων των τραπεζιτών, κάτι που φάνηκε και σήμερα με το νέο κύμα ρευστοποιήσεων στις ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων.

Το προχθεσινό και δη, χθεσινό (μετά την ΕΚΤ) sell-off συνεχίστηκε και σήμερα με τους επενδυτές να εμφανίζονται πλέον πεπεισμένοι ότι η ΕΚΤ θα αυξήσει το επιτόκιο καταθέσεων από το σημερινό -0,50% σε μηδενικά επίπεδα μέχρι τα τέλη της χρονιάς. Πριν από μία εβδομάδα οι αγορές κινούνταν με βάση την εκτίμηση πως το επιτόκιο καταθέσεων θα ανέβαινε στο -0,38% με –0,25%.

Δεν είναι τυχαίο ότι στη ναυαρχίδα της Ευρωζώνης, τη Γερμανία, η απόδοση του 5ετούς εκτοξεύτηκε κατά εννέα μονάδες βάσης στο 0,03%, φτάνοντας μια… ανάσα από το μηδενικό επίπεδο για πρώτη φορά από το 2018. Την ίδια ώρα η απόδοση του ιταλικού 5ετούς, το οποίο μία εβδομάδα πριν ήταν στο 0,47%, κέρδιζε πέντε μονάδες βάσης στο 0,85%. Ανάλογες τάσεις επικρατούσαν και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων.