Στα σκαριά η αποκατάσταση των σχέσεων Τουρκίας και Ισραήλ

Σε καλό δρόμο φαίνεται πως βρίσκεται η προσπάθεια να επιτευχθεί «συνοικέσιο» ανάμεσα στο Ισραήλ και την Τουρκία. Να υπάρξει, με άλλα λόγια, αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα σε δύο από τις πιο ισχυρές χώρες της «γειτονιάς» μας, που πρακτικά ζουν τον δικό τους «ψυχρό πόλεμο» εδώ και πάνω από μία δεκαετία – καθορίζοντας, έτσι, σε σημαντικό βαθμό και τις συμμαχίες στην ευρύτερη «ζώνη» της νοτιοανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.

«Κλειδί» στη διαδικασία αυτή είναι η ενέργεια και το διαφαινόμενο ναυάγιο του αγωγού East Med, μετά και την ουσιαστική άρση της στήριξης των Ηνωμένων Πολιτειών στο μεγαλόπνοο αυτό έργο. Καθοριστικό ρόλο, παράλληλα, διαδραματίζει και η αλλαγή του γεωπολιτικού και οικονομικού «χάρτη» της περιοχής, στο φόντο των γενικότερων διεθνώς ανακατατάξεων.

Επίσκεψη-σταθμός

Όσο για το σημείο καμπής, αναμένεται ότι θα είναι η επίσκεψη στην Άγκυρα του προέδρου του Ισραήλ, Ισαάκ Χέρτζογκ, ο οποίος μοιάζει να έχει αναλάβει τον ρόλο της διπλωματικής… εμπροσθοφυλακής της χώρας του. Μια επίσκεψη την οποία η τουρκική πλευρά και προσωπικά ο Ταγίπ Ερντογάν έχουν προσδιορίσει για τα μέσα Μαρτίου (χωρίς να έχει υπάρξει ακόμη επίσημη επιβεβαίωση).

Ενδεικτικές των διεργασιών που συντελούνται είναι οι δηλώσεις τις οποίες έκανε ο πρόεδρος της Τουρκίας στους δημοσιογράφους, κατά την επιστροφή του από την Ουκρανία – όπου, όπως είναι γνωστό, προώθησε την πρότασή του για διάσκεψη κορυφής με τη Ρωσία σε τουρκικό έδαφος.

«Μπορούμε να αξιοποιήσουμε το ισραηλινό φυσικό αέριο στη χώρα μας και, πέρα από αυτό, μπορούμε να εμπλακούμε σε μια κοινή προσπάθεια για να βρει δίοδο προς την Ευρώπη», φέρεται να είπε χαρακτηριστικά. Έτσι, έτεινε εκ νέου χείρα φιλίας και ενεργειακής συνεργασίας προς το Ισραήλ.

Δεν είναι, βεβαίως, η πρώτη φορά που η Άγκυρα και ο Ερντογάν εκφράζουν την πρόθεσή τους για αποκατάσταση των σχέσεων με το Ισραήλ. Μέχρι τώρα, βεβαίως, η αισιοδοξία τους έχει διαψευστεί – όμως, αυτή τη φορά, υπάρχουν σαφώς περισσότερες πιθανότητες να αποδώσει καρπούς.

Τουρκία, Ισραήλ και Άραβες

Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, το γεγονός ότι τόσο η Τουρκία όσο και το Ισραήλ κάνουν εντατικές προσπάθειες για να τα βρουν και με τα αραβικά καθεστώτα της περιοχής. Πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία παίζουν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ, όμως είναι σαφές ότι το μεγάλο στοίχημα και ο τελικός «συσχετισμός» έχει να κάνει με τη στάση που θα τηρήσουν οι δύο υπερδυνάμεις του αραβικού κόσμου.

Όπως εύκολα μπορεί κανείς να καταλάβει, πρόκειται για τη Σαουδική Αραβία και την Αίγυπτο, με τις οποίες η Τουρκία του Ερντογάν βρίσκεται στα μαχαίρια. Κάτι που, όπως είναι γνωστό, στη μία περίπτωση αποτυπώθηκε με τα όσα ακολούθησαν τη δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι στο σαουδαραβικό προξενείο της Κωνσταντινούπολης και, στην άλλη, με την πραξικοπηματική ανατροπή του εκλεγμένου προέδρου και στελέχους των Αδελφών Μουσουλμάνων, Μοχάμεντ Μόρσι.

Από τότε, όμως, έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι. Τα δεδομένα και οι ισορροπίες έχουν αλλάξει και οι ικανοί πολιτικοί – όπως αναμφίβολα είναι ο Ερντογάν – είναι υποχρεωμένοι να επανακαθορίσουν τη στάση τους. Και θα βρουν τρόπο να το κάνουν, υποχρεώνοντας και τους άλλους «παίκτες» της περιοχής, μεσαίους και μικρότερους, να αναθεωρήσουν και τη δική τους στάση.