Σούπερ μάρκετ: Οι ανατιμήσεις σώζουν τον τζίρο των αλυσίδων

«Αν δεν υπήρχαν οι ανατιμήσεις, θα έπρεπε να τις εφεύρουμε». Μία ρήση στην ουσία μη λεχθείσα – ούτε από γνωστό ούτε από άγνωστο οικονομολόγο – η οποία όμως αποδείχθηκε ορθή στην περίπτωση των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, που «είδαν» τον τζίρο τους να αυξάνεται  το 2021 παρότι ο όγκος των πωλήσεων μειώθηκε.

Η ακρίβεια, ειδικά από τον Σεπτέμβριο και μετά, καθώς και η… σμίκρυνση του καλαθιού το τελευταίο δίμηνο του προηγούμενου έτους, απ’ όταν δηλαδή άρχισαν να έρχονται οι φουσκωμένοι λογαριασμοί ρεύματος και θέρμανσης, η οποία μάλιστα συνεχίζεται με μεγαλύτερη ένταση εφέτος, αποτυπώνονται ξεκάθαρα στα στοιχεία της εταιρείας μετρήσεων IRI για το 2021.

Αναλυτικά, με βάση τις μετρήσεις της IRI, η οποία συγκεντρώνει στοιχεία από σούπερ μάρκετ και hypermarkets στην Ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη, το 2021 ο τζίρος για την αγορά των ταχυκίνητων προϊόντων (fast-moving consumer goods) έκλεισε οριακά υψηλότερα (+0,6%) έναντι του 2020, στα 7,95 δισ. ευρώ περίπου 500 εκατ. ευρώ περισσότερα από την χρονιά των καθολικών lockdowns.

Διαβάστε επίσης: Οι μονόκεροι, το 15λεπτο, η κατάργηση των ψυγείων και ο «φόβος» των σούπερ μάρκετ

Υπενθυμίζεται πως το 2020 είχε καταγραφεί άνοδος αξίας πωλήσεων κατά 8,3%, ενώ το 2019 η άνοδος ήταν της τάξης του 2,9%.

Άνοδος τιμών σε όλες τις κατηγορίες

Ωστόσο, η αύξηση των συνολικών εσόδων των σούπερ μάρκετ το 2021 δεν ακολουθείται με αντίστοιχο ποσοστό ενίσχυσης και σε επίπεδο όγκου πωλήσεων, καθώς υπήρξε μείωση σε όλες τις κατηγορίες (τρόφιμα, είδη νοικοκυριού και είδη προσωπικής υγιεινής), ενώ καταγράφεται αύξηση 1,9% στην τιμή ανά μονάδα στο σύνολο της αγοράς των ταχυκίνητων προϊόντων.

Συγκεκριμένα, όσον αφορά αποκλειστικά τα τυποποιημένα προϊόντα, σημειώθηκε άνοδος 0,8% σε αξία πωλήσεων, την ώρα που ο όγκος πωλήσεων υποχώρησε κατά 1,1%. Το γεγονός αυτό σημαίνει πως καταγράφεται αύξηση 1,9% στην τιμή ανά μονάδα στο σύνολο της αγοράς FMCG. Ειδικότερα, στα τρόφιμα η τιμή ανά μονάδα αυξήθηκε κατά 2,1% το 2021, στα προϊόντα υγείας και ομορφιάς κατά 5% και στα προϊόντα οικιακής φροντίδας υποχώρησε κατά 1%.

Ο καταστροφικός Νοέμβριος και το ρεβεγιόν στα σπίτια μας

Το «τελευταίο μίλι» του 2021 δεν βγήκε για τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Τον Νοέμβριο η αγορά των ταχυκίνητων προϊόντων σημείωσε πτώση κατά 9%. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη κάμψη αξίας πωλήσεων σε μηνιαία βάση που καταγράφηκε την περασμένη χρονιά, συγκρινόμενη μόνο με τις επιδόσεις του Μαρτίου (-8,5%) και του Μαΐου (-8%). Αντίστοιχα ο όγκος πωλήσεων τον ίδιο μήνα υποχώρησε κατά 8,7%.

Ενδιαφέρον έχει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι και ο Δεκέμβριος, μολονότι παραδοσιακά είναι μια «δυνατή» περίοδος για την αγορά των σούπερ μάρκετ (δεδομένου ότι περιλαμβάνει την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς), ακολουθώντας τη τάση του Νοεμβρίου,  εμφάνισε πτώση πωλήσεων τόσο σε αξία 1,9%, όσο και σε όγκο 2,2% παρότι η εστίαση ήταν… μισάνοιχτη και κάναμε ρεβεγιόν στα σπίτια μας.

Κερδισμένοι και χαμένοι

Από όλες τις μεγάλες κατηγορίες προϊόντων μόνο τα τρόφιμα παρουσίασαν άνοδο το 2021, που σημείωσαν ανάπτυξη κατά 1%. Όχι όμως τα «χύμα» προϊόντα», τα οποία υποχώρησαν οριακά (0,2%), αλλά τα τυποποιημένα.

Η συνολική κατηγορία των ειδών νοικοκυριού και οικιακής φροντίδας (Ηousehold), υποχώρησε κατά 3% σε αξία πωλήσεων και 3,9% σε όγκο πωλήσεων, ενώ η αγορά προσωπικής φροντίδας και υγιεινής (Ηealth & Beauty) κατέγραψε κάμψη 2,3% σε αξία πωλήσεων και 6,9% σε όγκο.

Περισσότερα κατεψυγμένα και αναψυκτικά, λιγότερα καθαριστικά και είδη προσωπικής υγιεινής

Λόγω αύξησης των τιμών τα αλκοολούχα ποτά αποτελούν την κατηγορία με τη μεγαλύτερη άνοδο το 2021, καταγράφοντας 6,9% ανάπτυξη σε αξία πωλήσεων, ωστόσο σε όγκο η αύξηση είναι μόλις 1,4%. Ουσιαστικά τα κατεψυγμένα τρόφιμα ήταν αυτά που κέρδισαν το καταναλωτικό κοινό το 2021, καθώς κατέγραψαν αύξηση 5,2% σε αξία πωλήσεων και 6,1% σε όγκο πωλήσεων. Ακολουθούν τα μη αλκοολούχα ποτά που σημείωσαν άνοδο 4,9% σε αξία πωλήσεων και 4,7% σε όγκο πωλήσεων.

Η μεγαλύτερη υποχώρηση καταγράφεται στα καθαριστικά σπιτιού και απορρυπαντικά (-4,5% σε αξία πωλήσεων και 5,7% σε όγκο πωλήσεων) αλλά και στα προϊόντα προσωπικής υγιεινής (-3,3% σε αξία πωλήσεων και -11,4 σε όγκο πωλήσεων).

Χύμα ψάρια και «σαλάτες», στοπ σε αλλαντικά και τυριά

Οι «σαλάτες» (+3,2%) και τα ψάρια (+2,6%) παρουσίασαν τις καλύτερες επιδόσεις σε ότι αφορά την αξία πωλήσεων στα «χύμα» προϊόντα, ενώ τα φρούτα – λαχανικά κατέγραψαν άνοδο 0,8%.

Στον αντίποδα, οι μεγαλύτερες απώλειες παρατηρούνται στα αλλαντικά (-6,9%), τα τυροκομικά-γαλακτοκομικά (-2,2%) και το κρέας (-1,6%).

Περισσότερες προσφορές, υποχώρηση της ιδιωτικής ετικέτας

Αναφορικά με τις προσφορές, το 25,8% της αξίας πωλήσεων το 2021 προήλθε, σύμφωνα με την IRI, από προϊόντα σε καθεστώς έκπτωσης, σε μια άνοδο 0,6% σε σχέση με το 2020.

Τα προϊόντα υγείας και ομορφιάς εξακολουθούν να εμφανίζουν το υψηλότερο ποσοστό προσφορών (33,9%), αν και εμφανίζεται μειωμένο συγκριτικά με το 2020 κατά 1,3%.

Ακολουθούν τα είδη οικιακής φροντίδας με ποσοστό προσφορών 26,2% εξίσου μειωμένο σε σχέση με πέρυσι κατά 1,5%, ενώ αντίθετα τα τρόφιμα αύξησαν τις προωθητικές τους ενέργειες κατά 1,3% με το ποσοστό προσφορών να διαμορφώνεται στο 24,8%.

Από την άλλη, το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας υποχώρησε για 7η συνεχή χρονιά, φθάνοντας στο 14,7% όταν το 2014 είχε βρεθεί στο 19%, προφανώς λόγω των αυξημένων προσφορών σε επώνυμα προϊόντα. Πέρυσι η μείωση στην κατηγορία αυτή ήταν της τάξης του 3,2%.