Μήνυμα από την Ουάσιγκτον: «Βερολίνο, έχουμε πρόβλημα!»

Η πρέσβης της Γερμανίας στην Ουάσιγκτον μοιάζει να κάθεται σε… αναμμένα κάρβουνα τις τελευταίες εβδομάδες. Η αιτία δεν είναι άλλη από την κρίση στην Ουκρανία και την εντεινόμενη δυσφορία που επικρατεί στην πρωτεύουσα των Ηνωμένων Πολιτειών για τη στάση της κυβέρνησής της.

Μάλιστα, σύμφωνα με διπλωματικό έγγραφο που διέρρευσε (σκοπίμως, προφανώς) σε γερμανικά ΜΜΕ στα τέλη Ιανουαρίου, η Έμιλι Χάμπερ έχει κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου, προειδοποιώντας ότι το «αποτύπωμα» που θα αφήσει αυτή η περίοδος στις διμερείς σχέσεις θα είναι πολύ βαρύ. «Βερολίνο, έχουμε πρόβλημα», φέρεται να είναι το μήνυμα που έστειλε η πρέσβης στον Όλαφ Σολτς και την Αναλένα Μπέρμποκ.

Κρας-τεστ για Σολτς

Η αλήθεια, μάλιστα, είναι ότι αρκετοί αντιμετωπίζουν τη σημερινή επίσκεψη του Σολτς στον Λευκό Οίκο και τη συνάντησή του με τον Τζο Μπάιντεν ως σημείο καμπής, αν όχι ως ένα «κρας-τεστ». Η αμερικανική πλευρά αναμένεται να ασκήσει κάθε δυνατή πίεση προς τον καγκελάριο της Γερμανίας προκειμένου αυτός να ευθυγραμμιστεί με τις ΗΠΑ όσον αφορά στο Ουκρανικό και γενικότερα τις σχέσεις της Δύσης με τη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν.

Στην Ουάσιγκτον θεωρούν, προφανώς, ότι η Γερμανία είναι αυτή τη στιγμή, ο πιο καθοριστικός και συνάμα ο πιο αδύναμος «κρίκος». Εκτιμούν δε ότι εάν καταφέρουν να τη φέρουν με τα νερά τους, τότε πέρα από τις άμεσες συνέπειες στη συγκεκριμένη κρίση, θα έχουν επιτύχει κάτι που είναι στρατηγικά πιο σημαντικό: Θα έχουν αφήσει τον Εμανουέλ Μακρόν χωρίς ισχυρό σύμμαχο, με αποτέλεσμα τα μεγαλεπήβολα σχέδιά του για την Ευρώπη να καταστούν… όνειρο θερινής νυκτός.

Το πραγματικό διακύβευμα

Ποιο είναι, όμως, το πραγματικό πρόβλημα; Το σίγουρο είναι ότι κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν τραγικά αφελείς όσοι πιστεύουν ότι αυτό έγκειται στη μη παράδοση γερμανικών οπλικών συστημάτων προς το Κίεβο. Άλλωστε, τα αμερικανικά και βρετανικά όπλα που έχει παραλάβει ο ουκρανικός στρατός μπορούν να καλύψουν πλήρως τις ανάγκες του σε αυτή τη φάση – και, εφόσον χρειαστεί, τα «φορτία» μπορούν να πολλαπλασιαστούν.

Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τον Nord Stream 2. Οι Αμερικανοί γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι Γερμανοί τον έχουν ανάγκη και θα αναγκαστούν να τον μπλοκάρουν μόνο εφόσον υπάρξει ρωσική εισβολή στην Ουκρανία – κάτι που, για την ώρα, δεν μοιάζει να είναι το πιο πιθανό σενάριο. Όπως ξέρουν, επίσης, πως ούτε οι ίδιοι, ούτε το Κατάρ και οι άλλες χώρες που παράγουν φυσικό αέριο είναι σε θέση να καλύψουν τις ανάγκες της Γερμανίας και της Ευρώπης σε περίπτωση σύρραξης και εφόσον η Μόσχα αποφασίσει να κλείσει τις στρόφιγγες.

Αυτό, βεβαίως, δεν σημαίνει ότι οι Ουκρανοί δεν εξέλαβαν ως κακόγουστο αστείο την αποστολή 5.000 κρανών για τους στρατιωτικούς τους. Ούτε ότι δεν θα συνεχιστούν οι πιέσεις και τα παζάρια για τον αγωγό, με στόχο και να πληγεί η Gazprom και να αυξήσει το μερίδιό του στην ευρωπαϊκή αγορά το αμερικανικό LNG.

Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να είναι σαφές, το διακύβευμα είναι πρωτίστως και πάνω από όλα πολιτικό και αφορά στη θέση της Γερμανίας και της ΕΕ απέναντι στη Ρωσία και τις ΗΠΑ.

Ο δρόμος που χάραξε η Μέρκελ

Είναι γεγονός ότι ο Όλαφ Σολτς δεν κάνει τίποτε άλλο από το να επιχειρεί να βαδίσει στον δρόμο που χάραξε η προκάτοχός του, Άνγκελα Μέρκελ, η οποία τηρούσε την ίδια ακριβώς στάση στο θέμα της Ουκρανίας και απέναντι στον Πούτιν. Για κακή του τύχη, όμως, υπάρχουν δύο σημαντικές διαφορές που λειτουργούν σε βάρος του.

Η μία είναι ότι ο Σολτς δεν είναι Μέρκελ, η πολιτική του ισχύς στο εσωτερικό είναι σαφώς πιο μικρή και το κύρος του στο εξωτερικό υπό αμφισβήτηση. Η δεύτερη έχει να κάνει με το γεγονός ότι η τήρηση των λεπτών ισορροπιών και των ίσων αποστάσεων γίνεται πολύ πιο δύσκολη σε περιόδους όξυνσης των κρίσεων, όπως συμβαίνει αυτή την περίοδο.

Υπό αυτό το πρίσμα, τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ρωσία – όπως άλλωστε και η Γαλλία εντός της ΕΕ – θεωρούν ότι έχουν μια μοναδική ευκαιρία για να εκβιάσουν τη Γερμανία και να τη μετακινήσουν σε πιο ευνοϊκές για τα συμφέροντά τους θέσεις.

Εν μέσω διασταυρούμενων πυρών

Οι Αμερικανοί, με άλλα λόγια, θα ήθελαν να μην υπάρξουν άλλοι… Σρέντερ στο Βερολίνο και η «φιλορωσική τάση» στο κόμμα των Σοσιαλδημοκρατών να πάψει να έχει το πάνω χέρι. Το Κρεμλίνο, από την άλλη, θα ήθελε να δει τους Γερμανούς και τον Σολτς να «αδειάζουν» τις ΗΠΑ και το Παρίσι να αμφισβητεί τον ρόλο και τη δομή του ΝΑΤΟ. Όσο για τον Μακρόν, ειδικά ενόψει προεδρικών εκλογών, έχει κάθε λόγο να εμφανιστεί ως το πραγματικό «αφεντικό» της Ευρώπης, εκθρονίζοντας από εκεί τους Γερμανούς.

Πρόκειται, όπως είναι προφανές, για μια πολύ δύσκολη εξίσωση, την οποία καλείται να λύσει ο Γερμανός καγκελάριος, έστω και καθυστερημένα. Ειδάλλως, κινδυνεύει να μείνει μετεξεταστέος ή και να «κοπεί».