Στην τελική ευθεία για τους Ολυμπιακούς του 2024 μπήκε το Παρίσι

Χρονιά έντονων προετοιμασιών θα είναι το 2022 για το Παρίσι, καθώς αχνοφαίνονται στον ορίζοντα οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2024. Διάφορες κατηγορίες επιχειρήσεων, ξεκινώντας από εκείνες που δραστηριοποιούνται στην εστίαση και στην ασφάλεια μέχρι εκείνες που ειδικεύονται στον αθλητικό εξοπλισμό, ακόμα και στην κατασκευή των μεταλλίων, βρίσκονται επί ποδός. Οι διοργανωτές υπολογίζουν ότι ο τζίρος των Αγώνων θα ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ και φροντίζουν ώστε οι αναθέσεις των προετοιμασιών να γίνουν όσο το δυνατόν πιο αποκεντρωτικά, ώστε να ωφεληθούν οι μικρομεσαίες και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις.

Ασφαλώς δεν λείπει και η αμφισβήτηση για το «νόημα» και τη γενικότερη φιλοσοφία του «μεγαλύτερου αθλητικού γεγονότος του πλανήτη», έτσι όπως διοργανώνεται τις τελευταίες δεκαετίες. Μια κριτική που δεν περιορίζεται μόνο στις γνωστές και χιλιοειπωμένες γκρίνιες περί εκφυλισμού των Αγώνων λόγω της «υπερβολικής εμπορευματοποίησής» τους και του όλο και πιο «επιστημονικού ντοπαρίσματος» των αθλητών που συμμετέχουν, αλλά και σε αντικειμενικές δυσκολίες που έχουν ανακύψει με την επέλαση της πανδημίας του κορωνοϊού αλλά και την διαρκή τρομοκρατική απειλή. Δυσκολίες τις οποίες υποστηρίζεται ότι μόνο αυταρχικά καθεστώτα, όπως αυτό της Κίνας ή του Πούτιν στη Ρωσία (που διοργάνωσε τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς του Σότσι το 2014), μπορούν πλέον να διαχειριστούν αποτελεσματικά.

Διάχυση του τζίρου

Την περασμένη Παρασκευή η αρμόδια επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού το 2024 ανακοίνωσε την έναρξη της διαδικασίας προσφορών για την ανάθεση σε ιδιώτες περίπου του ήμισυ των συνολικών έργων που θα απαιτήσει η διοργάνωση. Πρόκειται για έργα που αφορούν την υποδοχή των αθλητών και των επισκεπτών, την ασφάλεια, την καθαριότητα, τις κάθε είδους σημάνσεις που πρέπει να γίνουν, τις κάθε είδους μεταφορές, του αθλητικού και άλλου εξοπλισμού κλπ.

Για παράδειγμα, όπως σημειώνει η εφημερίδα «Le Parisien», για να υποδεχθεί και να φιλοξενήσει τους 15.000 αθλητές στο Ολυμπιακό Χωριό του Σεν-Ντενί, η Οργανωτική Επιτροπή θα χρειαστεί 15.000 κρεβάτια, στρώματα, παπλώματα, μαξιλάρια και κομοδίνα. Μια επίσης σημαντική αγορά που θα «ανοίξει» την χρονιά αυτή στη Γαλλία χάρη στους Ολυμπιακούς θα είναι εκείνη των αποθηκευτικών χώρων και της τεχνικής υποστήριξης της τελετής έναρξης των Αγώνων, που έχει προγραμματιστεί να γίνει στο κέντρο της πόλης, στο Σηκουάνα, στις 26 Ιουλίου 2024. Η κατασκευή των βάθρων για τους ολυμπιονίκες, καθώς επίσης και των απαραίτητων μεταλλίων, είναι μια εξίσου μεγάλη ανάθεση.

Περιβάλλον και ενστάσεις

Προσφορές προφανώς μπορούν να υποβάλουν όλες οι επιχειρήσεις. Αλλά η Οργανωτική Επιτροπή του «Paris 2024» έχει θέσει ως προτεραιότητα την ανάθεση έργου στις πολύ μικρές και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καθώς επίσης και στις επιχειρήσεις κοινωνικής ευθύνης και αλληλλεγγύης. Σύμφωνα με το γενικό διευθυντή του «Paris 2024» Ετιέν Τομπουά, το 86% των προσφορών που έχουν ήδη υποβληθεί συνολικά για την ανάθεση έργων σχετικών με τους Αγώνες, έχουν υποβληθεί από γαλλικές επιχειρήσεις.

Οι διοργανωτές έχουν θέσει περιβαλλοντικές ρήτρες στις προσκλήσεις για προσφορές που έχουν κάνει, πρόθεση μάλιστα της Επιτροπής είναι να διευκολύνει την επαναχρησιμοποίηση ή την ανακύκλωση του αθλητικού εξοπλισμού μετά τους Αγώνες. Και επίσης να προσφέρει σε οργανώσεις και κοινωνικούς θεσμούς ό,τι δεν καταναλωθεί στο Ολυμπιακό Χωριό από τους αθλητές και τους συνοδούς τους.

Παρά ταύτα, οι ενστάσεις σε ό,τι αφορά την ανάληψη από την πόλη του Παρισιού και τη διεξαγωγή των Αγώνων δεν έχουν κοπάσει, παρότι η όλη διοργάνωση έχει ήδη μπει στην τελική ευθεία. Χαρακτηριστική είναι η συνέντευξη ενός αρχιτέκτονα και καθηγητή Αισθητικής του παρισινού Πανεπιστημίου της Ναντέρ, που δημοσίευσε την περασμένη Παρασκευή με αφορμή την έναρξη των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου στην κεντροδεξιά και καθόλα «θεσμική» γαλλική εφημερίδα «Le Figaro».

Ο καθηγητής Μαρκ Περελμάν ούτε λίγο ούτε πολύ τάχθηκε υπέρ της… άμεσης εγκατάλειψης της διοργάνωσης των επόμενων Ολυμπιακών από τη γαλλική πρωτεύουσα. Ο Περελμάν είχε δημοσιεύσει πέρυσι ένα εξόχως κριτικό βιβλίο για τον τρόπο που διοργανώνονται οι Ολυμπιακοί Αγώνες τις τελευταίες πέντε δεκαετίες, κατά τις οποίες ο θεσμός έχει κατά τη γνώμη του εκφυλιστεί εμπορικά αλλά και πολιτικά – μετά την τρομοκρατική επίθεση του Μαύρου Σεπτέμβρη στους Ολυμπιακούς του 1972 στο Μόναχο και τα μποϊκοτάζ πολλών αφρικανικών χωρών, των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ στις τρεις επόμενες διοργανώσεις αντίστοιχα: στο Μόντρεαλ το 1976, στη Μόσχα το 1980 και στο Λος Άντζελες το 1984.

Ειδικά από τους Ολυμπιακούς του Λος Άντζελες, που ήταν οι πρώτοι που τη διοργάνωση ανέλαβαν εξολοκλήρου ιδιωτικές επιχειρήσεις, η κατάσταση άρχισε να ξεφεύγει. Τότε, κατά το γάλλο καθηγητή, άρχισε να ξεθωριάζει το πνεύμα του Ολυμπισμού που θέλησε να αναβιώσει ο βαρόνος Πιερ Ντε Κουπερτέν – τη δεκαετία του 1980 ήταν εξάλλου η εποχή που ο Ρόναλντ Ρέιγκαν και η Μάργκαρετ Θάτσερ έθεσαν σε εφαρμογή τις αρχές της Σχολής του Σικάγου και εισήγαγαν διεθνώς τον άκρατο οικονομικό φιλελευθερισμό.

Αυταρχικά καθεστώτα και… Ναπολέων

«Έτσι φτάσαμε σε μια εποχή που τους επιτυχημένους Ολυμπιακούς Αγώνες τους διεξάγουν πλέον μόνο δικτατορικά και άκρως αυταρχικά καθεστώτα», διαπιστώνει ο Μαρκ Περελμάν. Και αναφέρει ως κλασικά παραδείγματα τους Χειμερινούς του 2014 που διοργάνωσε το καθεστώς Πούτιν στο Σότσι. Και επίσης τους Χειμερινούς του Πεκίνου, που διεξάγονται την περίοδο αυτή με ασφάλεια «μέσα σε μια υγειονομική φούσκα που μόνο ένα αυταρχικό καθεστώς με μηδενική ανοχή στην Covid θα μπορούσε να επιβάλει».

Ο Περελμάν θεωρεί ότι οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες, θερινοί ή χειμερινοί, προάγουν μια «φιλοσοφία και μια στάσης ζωής» που καμία σχέση δεν έχει με τον αρχαίο και αναβιώσαντα στα τέλη του 19ου αιώνα Ολυμπισμό. Όσο για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των Αγώνων του Πεκίνου, ο αρχιτέκτονας ακαδημαϊκός καλεί τους αναγνώστες του «Figaro» να αναλογιστούν το τεράστιο κόστος που συνεπάγεται για το οικοσύστημα η διεξαγωγή Χειμερινών Ολυμπιακών σε μια πόλη με υψόμετρο μόλις 44 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, στην οποία το χιόνι και ο πάγος, που απαιτούνται για τη διεξαγωγή των αθλημάτων, είναι σχεδόν εξολοκήρου τεχνητά.

«Ασφαλώς οι διοργανωτές των Ολυμπιακών του Πεκίνου αλλά και του Παρισιού κατακεραυνώνουν όσους εκφράζουν τη διαφωνία τους με τον σύγχρονο τρόπο διεξαγωγής των Αγώνων και τους θεωρούν αιθεροβάμονες ιδεολόγους. Θυμίζω όμως ότι ο Ναπολέων Βοναπάρτης ήταν ο πρώτος που προσπάθησε να εκχυδαΐσει τον όρο “ιδεολογία”, αποκαλώντας υποτιμητικά “ιδεολόγους” όσους αντιστέκονταν στον αυταρχισμό του», σημείωσε ο καθηγητής Περελμάν.