Ληξιπρόθεσμα χρέη: Και τώρα τι κάνουμε;

Στο ίδιο έργο θεατές υπουργείο Οικονομικών, Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων και φορολογούμενοι. Κάθε μήνα όλο και περισσότερα ληξιπρόθεσμα χρέη συσσωρεύονται στις εφορίες με το κράτος ναι μεν να προσφέρει ρυθμίσεις αλλά οι πολίτες είτε γυρνούν την πλάτη σε κάθε προσπάθεια εξόφλησης των χρεών είτε δεν μπορούν να παραμείνουν έως τέλος συνεπείς στην απληρωμή των δόσεων – ρυθμίσεων που έχουν ενταχθεί.

Παράγοντες της αγοράς στέλνουν μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση ότι μόνο με ρύθμιση και όχι και με διαγραφή μέρους του χρέους οι οφειλές πολύ δύσκολα θα εξοφληθούν στο σύνολό τους. Από την άλλη, υπάρχουν και οι συνεπείς φορολογούμενοι που όλα αυτά τα χρόνια με προσωπικές θυσίες και στερήσεις δεν χρωστούν ούτε ένα ευρώ στην εφορία και δεν θέλουν στο ενδεχόμενο διαγραφής χρεών να ευνοηθούν οι κακοπληρωτές και οι κατά σύστημα μπαταχτσήδες. Το σίγουρο όμως είναι ότι κανείς δεν θα είχε αντίρρηση εφόσον υπάρξουν αντικειμενικά και κοινωνικά κριτήρια να διαγραφούν οφειλές σε εκείνους που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα και η ζωή τα έφερε έτσι που ενώ θέλουν δεν έχουν τη δυνατότητα να εξοφλήσουν τα χρέη τους.

Και μέσα σε όλα αυτά έχουμε και την ακρίβεια, που τους τελευταίους μήνες έχει σαρώσει τα πορτοφόλια των νοικοκυριών κα η οποία δεν αφήνει και πολλά περιθώρια σκέψης ή επιλογής στους πολίτες για το τι τελικά πρέπει να κάνουν για τις οφειλές τους σε εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία. Ειδικά το τελευταίο διάστημα που φθάνουν ο ένας μετά τον άλλον οι λογαριασμοί ρεύματος και έχουν προκαλέσει «ηλεκτροπληξία» στα νοικοκυριά με τα υπέρογκα ποσά που αναγράφονται ιδιαίτερα στο κουτάκι που αφορά την «Ρήτρα αναπροσαρμογής», οι ληξιπρόθεσμες οφειλές όχι μόνο δεν μειώνονται αλλά απεναντίας αυξάνονται και μάλιστα σημαντικά.

Μέσα σε ένα μήνα τα ληξιπρόθεσμα χρέη αυξήθηκαν κατά 1,2 δισ. ευρώ καθώς το Δεκέμβριο του περασμένου έτους διαμορφώθηκαν σε 111,4 δισ. ευρώ από 110,2 δισ. ευρώ που ήταν το Νοέμβριο του ίδιου έτους. Μπορεί το ποσοστό αύξησης να είναι μόλις 1,1%, όμως σε απόλυτους αριθμούς δείχνει τη σοβαρότητα της κατάστασης και το σημαντικότερο το τι συμβαίνει σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις εν μέσω πανδημίας και ακρίβειας. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι από τα επίσημα στοιχεία της ΑΑΔΕ προκύπτει ότι οι πραγματικοί οφειλέτες μειώθηκαν το Δεκέμβριο σε σύγκριση με το Νοέμβριο κατά περίπου 142.000, ενώ την ίδια στιγμή αυξήθηκαν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές κατά 1,2 δισ. ευρώ.

Για το 2021, το νέο ληξιπρόθεσμο έφτασε τα 6,3 δισ. ευρώ ενώ αν προστεθεί σε αυτό και το αντίστοιχο του 2020 που ήταν 7,13 δισ. ευρώ τότε εύκολα μπορεί να αντιληφθεί κανείς το εύρος του προβλήματος καθώς εντός μίας διετίας προέκυψαν φρέσκα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο άνω των 13,4 δισ. ευρώ όταν το κράτος δαπάνησε συνολικά πάνω από 42 δισ. ευρώ ως έκτακτη βοήθεια σε εργαζόμενους, επαγγελματίες, επιχειρήσεις με απευθείας ενισχύσεις, επιστρεπτέες προκαταβολής, επιδοτήσεις κτλ.

Και το ερώτημα που λογικά θα θέσει κάποιος είναι «και τώρα τι κάνουμε»; Αφήνουμε τα χρέη να αυξάνονται μήνα με το μήνα και ότι μπορεί να εισπράξει το Δημόσιο είτε από κατασχέσεις λογαριασμών είτε από ρυθμίσεις μας ικανοποιεί; Ή πρέπει να υπάρξει μία γενναία απόφαση για συνδυασμό ρυθμίσεων και διαγραφών μήπως και τελικά τιθασευτεί το τέρας των ληξιπρόθεσμων χρεών και επέλθει μία ουσιαστική διευκόλυνση σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις πριν βρεθούν αντιμέτωποι με ένα οριστικό κραχ; Την απάντηση μπορεί να τη δώσει το υπουργείο Οικονομικών αφού εξετάσει όλα τα δεδομένα και το βασικότερο λάβει υπόψη του την ακρίβεια που καλπάζει και μπορεί – αν δεν το έχει ήδη κάνει – ο οφειλέτης να προτιμήσει να αγοράσει το ακριβό πετρέλαιο θέρμανσης για να ζεσταθεί παρά να πληρώσει την εφορία.