Η προφητεία της αποσύνδεσης

Tο 2018 ο Στιβ Μπάνον, ο τότε επικεφαλής στρατηγικής του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, υποστήριξε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έπρεπε να «αποσυνδεθούν» από την Κίνα. Από τότε ο όρος αναφέρεται στις συζητήσεις για τις κινεζοαμερικανικές σχέσεις – σε σημείο που ορισμένοι, όπως ο πρώην πρωθυπουργός της Αυστραλίας Κέβιν Ρουντ, έχουν προειδοποιήσει ότι θα μπορούσε να γίνει μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Πόσο σημαντικός είναι αυτός ο κίνδυνος σήμερα; Κάποια αποσύνδεση είναι αναμφισβήτητα σε εξέλιξη. Τα τελευταία χρόνια οι δύο χώρες έχουν εγκλωβιστεί σε έναν πόλεμο δασμών.

Επιπλέον, οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει κυρώσεις κατά των κινεζικών τεχνολογικών κολοσσών ZTE και Huawei, έχουν εγκρίνει τη διαγραφή κινεζικών εταιρειών από τα χρηματιστήρια των ΗΠΑ, εκτός εάν πληρούν τα πρότυπα ελέγχου των ΗΠΑ, και έχουν προσθέσει ορισμένες κινεζικές εταιρείες στη «λίστα οντοτήτων» τους, υποβάλλοντάς τις έτσι σε πρόσθετους εμπορικούς περιορισμούς. Αυτή η τάση εκτείνεται πέρα από το εμπόριο και την τεχνολογία. Για παράδειγμα, ο αριθμός των κινέζων φοιτητών που εγγράφονται στα αμερικανικά πανεπιστήμια έχει πέσει κάθετα.

Ωστόσο, είναι απίθανο είτε η Κίνα είτε οι ΗΠΑ να είναι τόσο πρόθυμες να αποσυνδεθούν όσο μπορεί να υποδηλώνουν αυτές οι εξελίξεις. Η Κίνα έχει υιοθετήσει μια παθητική προσέγγιση, αντιδρώντας στις ενέργειες των ΗΠΑ, ενώ φρόντισε να μην ξεκινήσει καβγάδες. Και ενώ οι Αμερικανοί υποστηρίζουν σε γενικές γραμμές μια σκληρή γραμμή απέναντι στην Κίνα, πολύ λιγότεροι υποστηρίζουν τη διακοπή των οικονομικών δεσμών.

Η Κίνα επιδιώκει τη δική της μορφή αποσύνδεσης για περισσότερο από μια δεκαετία, από τότε που ξεκίνησε μια εκστρατεία για την ανάπτυξη πιο προηγμένων τεχνολογιών στο εσωτερικό της. Αυτό είναι απάντηση στις προσπάθειες της Δύσης να απαγορεύσουν στις κινεζικές εταιρείες την πρόσβαση σε προηγμένες τεχνολογίες – προσπάθειες που, σε πολλές περιπτώσεις, έχουν αιφνιδιάσει τους Κινέζους. Εάν κάποια μέτρα της Κίνας σε αυτή τη διαδικασία αποδειχθούν προβληματικά, μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης στο πλαίσιο του ΠΟΕ. Αυτό μπορεί να μην είναι ακριβώς αυτό που οραματίστηκαν οι ΗΠΑ όταν υποστήριξαν την ένταξη της Κίνας στον ΠΟΕ πριν από 20 χρόνια.

Ομως, με τον δικό της τρόπο, η Κίνα εκπληρώνει την υπόσχεση αυτού του βήματος και πιθανότατα θα συνεχίσει να το κάνει, όσο το επιτρέπουν οι ΗΠΑ. Ωστόσο, η προειδοποίηση του Ρουντ δεν πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Αν συνεχίσουμε να μιλάμε για αποσύνδεση, μπορεί κάλλιστα να υπάρξει αυτή. Αυτό είναι ένα αποτέλεσμα για το οποίο όλοι θα μετανιώσουμε.

Ο Yongding Yu είναι πρώην πρόεδρος του China Society of World Economics και διευθυντής του Institute of World Economics and Politics στην Κινεζική Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών. Εχει διατελέσει μέλος της επιτροπής χάραξης πολιτικής της Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας (2004-2006)