Οι ταινίες της εβδομάδας: Ηρακλής του μυαλού μα και της καρδιάς!

Βαθμολογία

5: εξαιρετική, 4: πολύ καλή, 3: καλή, 2: ενδιαφέρουσα, 1: μέτρια, 0: απαράδεκτη

********

«Εγκλημα στο Νείλο» («Death on the Nile», ΗΠΑ/ Αγγλία, 2022)

Το ενδιαφέρον στοιχείο των δύο ταινιών του Κένεθ Μπράνα που βασίζονται σε μυθιστορήματα της Αγκαθα Κρίστι με ήρωα τον ντετέκτιβ Ηρακλή Πουαρό, είναι ότι ο Ιρλανδός ηθοποιός, σκηνοθέτης και σεναριογράφος δεν βασίζεται σ’ αυτό καθαυτό το μυστήριο των υποθέσεών τους αλλά προσπαθεί να τις μεταφέρει σε ένα άλλο επίπεδο, χωρίς να «τραυματίζει» την ατμόσφαιρα των βιβλίων της συγγραφέα. Το είδαμε στο «Εγκλημα στο Οριάν Εξπρές» το 2017, το βλέπουμε και πάλι στο «Εγκλημα στο Νείλο».

Ο Πουαρό που υποδύεται ο ίδιος ο Μπράνα δεν είναι καθόλου σχηματικός και γραφικός, όπως κακά τα ψέματα ήταν ο Αλμπερτ Φίνεϊ, ο Πίτερ Ουστίνοφ αλλά και ο «τηλεοπτικός» Ντέιβιντ Σασέτ (ο τελευταίος λιγότερο ίσως). Ο Μπράνα παρουσιάζει τον Πουαρό ως έναν ευφυή και δαιμόνιο μεν ντετέκτιβ, δίνει όμως έμφαση και στον βαθιά τραυματισμένο ψυχικό του κόσμο και ο λόγος, εδώ, όλως περιέργως είναι ο έρωτας – στοιχείο με τον οποίο οι προηγούμενοι Πουαρό του θεάματος ουδεμία σχέση είχαν.

Για την ακρίβεια ο έρωτας βρίσκεται εξ’ ολοκλήρου στον πυρήνα της ιστορίας, είναι ο κινητήριος μοχλός όλων των αποτρόπαιων πράξεων που προκύπτουν από τα βασικά πρόσωπα που σχετίζονται με την δολοφονία της πάμπλουτης κυρίας (Γκέιλ Γκάντοτ) πάνω στο τουριστικό πλοίο που ταξιδεύει ειδυλλιακά στον ποταμό της Αιγύπτου εν έτη 1937. Όμως η ιστορία των ηρώων ξεδιπλώνεται αργά και μεθοδικά κάτω από την σκιά του παρελθόντος του ιδίου του Πουαρό που αυτή την φορά τον βοηθά να σκεφτεί μέσα σε ένα πλαίσιο που τον αφορά προσωπικά.

Η ψυχαναλυτική διάσταση που ο Μπράνα δίνει στην ιστορία (και η ιστορία με το μουστάκι του είναι πραγματικά σπαραχτική) σχεδόν υποσκελίζει την ίντριγκα που όπως συμβαίνει σε αυτούς του τύπου τις ιστορίες κορυφώνεται στο τέλος, όταν σαν από μηχανής θεός ο ντετέκτιβ έχει τις απαντήσεις σε όλα. Φυσικά, ο Μπράνα δίνει και πάλι τεράστια σημασία στον σκηνικό χώρο, μεταμορφώνοντας το σκάφος σε αρένα μονομαχιών (σωματικών και ψυχολογικών), όπως ακριβώς είχε κάνει με επιτυχία στο «Οριαν Εξπρές» όπου όλα εκτυλίσσονταν μέσα σε ένα ακινητοποιημένο τρένο.

Βαθμολογία: 3 ½

ΑΘΗΝΑ: ΟΛΑ ΤΑ VILLAGE – AΘHNAION – ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΛΛΙΘΕΑ – ΔΑΝΑΟΣ – ΕΛΛΗ – ΚΗΦΙΣΙΑ – ΣΕΑ (ΠΕΙΡΑΙΑΣ) –ΝΑΝΑ – ΕΛΙΖΕ – WEST CIYTY κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: CINEMA ONE – ODEON ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – ΚΟΛΟΣΣΑΙΟΝ κ.α.

————————————————————————

«Φυσικό φως» («Természetes fény», Ουγγαρία, 2021)

Λίγες εβδομάδες μετά την έκπληξη «Αζόρ ο κώδικας του τραπεζίτη», ένα ακόμα ντεμπούτο στην σκηνοθεσία μεγάλου μήκους κινεί το ενδιαφέρον. Η πρώτη μεγάλου μήκους του Ούγγρου Ντένες Νάγκι, το «Φυσικό φως», απέσπασε την Αργυρή Αρκτο σκηνοθεσίας στο περσινό φεστιβάλ κινηματογράφου του Βερολίνου.

Βασισμένη σε αληθινά γεγονότα, η ταινία παρακολουθεί από κοντά τις εμπειρίες μιας ομάδα Ούγγρων στρατιωτών που κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αναζητεί αντάρτες στα κατεχόμενα από τους ναζιστές εδάφη της Σοβιετικής Ενωσης. Ως γνωστό οι Ούγγροι πολέμησαν στο πλευρό των Γερμανών, όχι όμως όλοι επειδή το ήθελαν αλλά επειδή τους επιβλήθηκε και αναγκάστηκαν.

Φυσικά αυτό δεν τους δικαιολογεί, κινεί όμως θαυμάσια το νήμα της ιστορίας της ταινίας καθώς ένα τέτοιο παράδειγμα «αμέτοχου συμμετέχοντος» είναι ο λοχίας και φωτογράφος της ομάδας, που αποτελεί το κέντρο βάρους της. Επίσης το «Φυσικό φως» – όπως δηλώνει και ο τίτλος – είναι μια ταινία στην οποία η φύση και τα μυστήριά της παίζουν σημαντικό ρόλο πλάι στην ανθρώπινη και τα ακόμη πιο περίπλοκα δικά της μυστήρια.

Ολη η ταινία είναι γυρισμένη μέσα στα βρώμικα νερά, τα τσακισμένα δέντρα, την λάσπη και την αθλιότητα – κάπου διακρίνεις επιρροές από το σινεμά του ρώσου Αντρέι Ταρκόφσκι, όπως και ενός άλλου μαγιάρου γκουρού του σινεμά, του Μίκλος Γιαντσό. Σε κάθε περίπτωση, το φόντο ταιριάζει γάντι με τις καταρρακωμένες ψυχές όλων των ανθρώπων που εντάσσονται σε αυτό, κάτι που προκαλεί ανατριχίλα ως θέαμα.

Τέλος, μετά το αριστούργημα «Ο γιός του Σαούλ» του Λάζλο Νέμετς, το «Φυσικό φως» είναι μια ταινία που αποδεικνύει ότι ένα μέρος των Ούγγρων δεν έχει ακόμα ξεφύγει από τις άσχημες μνήμες του παρελθόντος τους. Τουναντίον με θάρρος τις αντιμετωπίζει κατάματα.

Βαθμολογία: 3

ΑΘΗΝΑ: ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ – ΓΑΛΑΞΙΑΣ – ΔΙΑΝΑ – ΑΤΛΑΝΤΙΣ κ.α.

————————————————————————

«Τελευταίοι και πρώτοι άνθρωποι» («Last and First Men», Ισλανδία, 2020)

Στο πολύ ιδιαίτερο φιλμ του Ισλανδού Γιόχαν Γιόχανσον (1969 – 2028) που είναι και το μοναδικό που σκηνοθέτησε, η αυστηρή αλλά συγχρόνως συναισθηματική φωνή της αφηγήτριας Τίλντα Σουίντον συνοδεύει αρμονικά τις επιβλητικές ασπρόμαυρες εικόνες των Σπομένικ: των μνημείων που δημιουργήθηκαν ως «σύμβολα ενότητας» μετά από παραγγελία του προέδρου της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας Γιόζεφ Τίτο και βρίσκονται διάσπαρτα σε διάφορες περιοχές των χωρών της πρώην Γιουγκοσλαβίας.

Κατασκευές εμπνευσμένες από την προϊστορική τέχνη των Σουμερίων ή των Μάγια, τα μνημεία αυτά είχαν διαφορετική σημασία για το κάθε έθνος της Γιουγκοσλαβίας (Σέρβοι, Βόσνιοι, Κροάτες, Σλοβένοι) και είναι κτισμένα εκεί όπου κάποτε υπήρξαν γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης ή έλαβαν χώρα μεγάλες αιματηρές μάχες (έτσι εξάλλου προκύπτει και η έννοια της ενότητας).

Οι εικόνες των Σπομένικ συνδυάζονται με την εικονογράφηση ιδεών εμπνευσμένων από το μυθιστόρημα «Τελευταίοι και πρώτοι άνθρωποι» του Βρετανού συγγραφέα και φιλοσόφου Όλαφ Στέιπλεντον που ασχολείται με το τέλος του κόσμου. Πρώην συνεργάτης του Ντενί Βιλνέβ, ο Γιόχανσον, υποψήφιος για το Οσκαρ μουσικής του «Σικάριο» (2015), πέθανε αίφνης το 2018 πριν από την ολοκλήρωση του «Τελευταίοι και πρώτοι άνθρωποι».

Το έργο της ολοκλήρωσής του ανέλαβαν οι στενοί συνεργάτες του και το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι ακριβώς ντοκιμαντέρ, δεν είναι ακριβώς μυθοπλασία και δεν είναι πέρα για πέρα πειραματικό σινεμά. Αυτό που σίγουρα εκτιμάς είναι η σκηνοθετική φαντασία, η υποβλητική κινηματογράφηση (του Ούγγρου Φρεντ Κέλεμεν) και το ότι ενώ δείχνει ότι απαιτεί την σχολαστική προσοχή σου, την ίδια ώρα σου ζητά να αφεθείς ελεύθερα στον κόσμο της και να την παρακολουθήσεις με «άδειο» κεφάλι.

Βαθμολογία: 2 ½

ΑΘΗΝΑ: δεν υπήρξε ενημέρωση

————————————————————————

«Παντρέψου με» («Mary me», ΗΠΑ, 2022)

Η ιδέα Τζένιφερ Λόπεζ – Οουεν Γουίλσον ζευγάρι στην οθόνη δείχνει τόσο εξωπραγματική που τελικά κινεί το… ενδιαφέρον. Βέβαια, το πως ακριβώς δημιουργείται αυτό το ζευγάρι στην ταινία της Κατ Κόιρο μόνο στα πιο απίθανα σενάρια του Χόλιγουντ θα το βρεις.

Εκείνη είναι ποπ σταρ με εκατομμύρια followers και φαν, η οποία πρόκειται να παντρευτεί έναν latino συνάδελφό της τραγουδιστή (Μαλούμα), on camera και κατά την διάρκεια συναυλίας της. Όμως λίγο πριν την «τελετή» μαθαίνει ότι ο υποψήφιος σύζυγος την έχει απατήσει οπότε στη θέση του διαλέγει έναν από το …κοινό, ναι τον Γουίλσον, ο οποίος διδάσκει μαθηματικά σε παιδιά, πήγε στη συναυλία για χάρη της κόρης του και με το ζόρι κρατά μια ταμπέλα του τελευταίου hit της Λόπεζ, ονόματι Marry Me (Παντρέψου με).

Ο γάμος γίνεται και κάπως έτσι μπαίνουμε στον προβλέψιμο σεναριακό κόσμο ενός χαριτωμένου πλην πέρα για πέρα ασήμαντου σύγχρονου παραμυθιού που θέλει να επιβεβαιώσει τον κανόνα που λέει ότι τα ανώνυμα έλκονται. Ένα καλό της ταινία είναι ότι οι βασικοί ήρωες συμπεριφέρονται πολύ cool, λες και δεν συνέβη και η συντέλεια του κόσμου όπως όλος ο κόσμος νομίζει.

Όλα τα άλλα όμως, αν όχι κακά είναι μάλλον χαζά. Ο Γουίλσον είναι όπως πάντα γλυκός παίζοντας έναν αμήχανο αλλά συγκρατημένο τύπο και η JLo έχει την ευκαιρία να τραγουδήσει, να προβάλλει αρκετά τα διάσημα, ολοστρόγγυλα φυσικά κάλλη της και να δείξει 35άρα ενώ στην πραγματικότητα είναι …50άρα. Και ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα (ακόμα και αν είδαμε την ταινία)…

Βαθμολογία: 2

ΑΘΗΝΑ: ODEON ESCAPE – TOWN CINEMAS – VILLAGE MALL – VILLAGE METRO MALL – ΑΕΛΛΩ CINEMAX – ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ – ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ – ΦΟΙΒΟΣ – ΑΘΗΝΑΙΟΝ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ- VILLAGE COSMOS – ΦΑΡΓΚΑΝΗ κ.α.