Δασωμένοι αγροί: Σύντομα στη Βουλή η ρύθμιση

Το επόμενο διάστημα αναμένεται να προωθηθούν στη Βουλή οι ρυθμίσεις για τους δασωμένους αγρούς, σύμφωνα με τα όσα αναφέρει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» ο Γενικός Γραμματέας Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) κ. Κωνσταντίνος Αραβώσης. Οι νέες ρυθμίσεις βρίσκονται προς έγκριση στο γραφείο του υπουργού κ. Κώστα Σκρέκα και αναμένεται να προστεθούν σε ένα από τα επόμενα νομοσχέδια που θα εισαχθούν προς ψήφιση στη Ολομέλεια του κοινοβουλίου.

Όπως αναφέρουν στελέχη του ΥΠΕΝ, βρέθηκε η λύση για τη διευθέτηση του προβλήματος που αναδείχθηκε στο στάδιο της ανάρτησης των Δασικών Χαρτών, κατά την οποία προέκυψε ότι 6,8 εκατομμύρια στρέμματα πρώην αγροτικών εκτάσεων, σήμερα εμφανίζονται ως δάση ή ως δασικές (υπάρχει διαφοροποίηση ως προς το είδος της βλάστησης).

Η ειδική νομοπαρασκευαστική επιτροπή, στην οποία συμμετέχουν νομικοί και δασολόγοι αναζήτησαν μια λύση συνταγματικά θωρακισμένη έναντι προσφυγών για ακύρωσή της στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ). Σύμφωνα με την προτεινόμενη ρύθμιση, όπως έχει διαμορφωθεί μέχρι στιγμής, η αγροτική χρήση της κάθε ιδιοκτησίας θα πρέπει να αποδεικνύεται από τις αεροφωτογραφίες του 1945 ( ή, εφόσον αυτές δεν είναι ευκρινείς, με εκείνες του 1960). Μάλιστα, προκειμένου να ενισχυθεί η διαπίστωση της αγροτικής χρήσης θα μπορούν ως αποδεικτικά στοιχεία να χρησιμοποιούνται ενδεχομένως και άλλα έγγραφα, όπως συμβόλαια, μισθωτήρια κλπ.

Για αυτές τις εκτάσεις που θα αποδεικνύεται η αγροτική χρήση στο παρελθόν, αλλά σήμερα καλύπτονται από δασική βλάστηση θα μπορούν πλέον να αποχαρακτηρίζονται. Ωστόσο, η επιτρεπόμενη χρήση τους θα συναρτάται από το είδος της βλάστησης που έχει σήμερα.

Έτσι, εάν στους αναρτημένους Δασικούς Χάρτες εμφανίζονται ως δάσος, θα επιτρέπεται στο μέλλον μόνο η γεωργική της χρήση. Το πιθανότερο, όπως αναφέρει παράγοντας του ΥΠΕΝ, είναι να τεθεί ένα στρεμματικό όριο στην έκταση που θα μπορεί να αλλάξει χρήση σε ένα δάσος, το οποίο σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο είναι τα 30 στρέμματα.

Αυτό άλλωστε προβλέπεται ήδη από το 2019, οπότε με τον νόμο 4617 τροποποιήθηκε το άρθρο 67 του δασικού κώδικα (ν. 998/79). Σε εκείνη την τροποποίηση είχε προβλεφθεί για εκτάσεις που δασώθηκαν, ότι «εμβαδόν αυτών έως 30 στρέμματα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά και μόνο για γεωργική και δενδροκομική εκμετάλλευση, χωρίς να επιτρέπεται η περαιτέρω αλλαγή χρήσης της». Υπήρχε βεβαίως η προαίρεση ότι μπορούν να αποχαρακτηριστούν, εφόσον διαπιστωθεί για εκτάσεις μεγαλύτερες των 5 στρεμμάτων – κατόπιν σχετικής οικονομοτεχνικής μελέτης βιωσιμότητας της γεωργικής εκμετάλλευσης – ότι οι εδαφολογικές και οικολογικές συνθήκες συνηγορούν υπέρ αυτού του τρόπου εκμετάλλευσης χωρίς να παραβλάπτεται η λειτουργία του δασικού οικοσυστήματος, από την απώλεια του φυσικού του στοιχείου.

Εάν όμως στους αναρτημένους Δασικούς Χάρτες η έκταση εμφανίζεται ως δασική τότε αυτή θα «απελευθερώνεται» από τη δασική νομοθεσία και ο ιδιοκτήτης της θα μπορεί να τη χρησιμοποιήσει ακόμη και για δόμηση, σύμφωνα πάντα με τους ισχύοντες πολεοδομικούς κανόνες στην περιοχή.

Πού εντοπίζονται μεγάλες εκτάσεις δασωμένων αγρών

Οι εκτάσεις που στους αναρτημένους δασικούς χάρτες εμφανίζονται ως ΑΔ (δηλαδή άλλης μορφής, κυρίως αγροτικής, σε αεροφωτογραφίες παλαιότερης λήψης και δάση ή δασικές στις αεροφωτογραφίες πρόσφατης λήψης και στις αυτοψίες ή στους κτηματικούς χάρτες) ή ως ΑΧ (πρώην αγροτικές και νυν χορτολιβαδικές), σύμφωνα με τα στατιστικά των αναρτημένων δασικών χαρτών, αποτελούν περίπου το 5,5% στο σύνολο των στρεμμάτων. Έτσι, οι δασωμένοι αγροί είναι 6.816.167 στρέμματα (ΑΔ) και 13.804 στρέμματα (ΑΧ) σε σύνολο 123.451.135 στρεμμάτων.

Οι 10 περιοχές με το μεγαλύτερο ποσοστό δασωμένων αγρών (ΑΔ) επί του συνόλου της έκτασή τους είναι η Λευκάδα (14,8%), η Αρκαδία (12,50%), η Μεσσηνία (12,40%), η Καστοριά (11,60%), η Κεφαλονιά (10,10%), η Φλώρινα (8,90%), η Θεσπρωτία (8,80%), η Σάμος (8,30%), η Φωκίδα και η Εύβοια (8,2%). Όσο για τις περιοχές με τις μεγαλύτερες εκτάσεις δασωμένων αγρών είναι η Αρκαδία με 552.089 στρέμματα, τα Ιωάννινα με 391,882 στρέμματα, η Μεσσηνία με 349.409 στρέμματα, η Εύβοια με 320.068 στρέμματα, η Φθιώτιδα με 298.357 στρέμματα, η Λακωνία με 245.019 στρέμματα, η Αιτωλοακαρνανία με 202.544 στρέμματα, τα Δωδεκάνησα με 202.458 στρέμματα, η Καστοριά με 195.998 στρέμματα και η Δράμα με 190.556 στρέμματα.

Αργεί η ρύθμιση για τα εκχερσωμένα

Όσο για τις παρανόμως εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις (εμφανίζονται ως ΔΑ στους Δασικούς Χάρτες, δηλαδή παλαιότερα δασικές και νυν αγροτικές), η σχετική ρύθμιση, όπως αναφέρουν πηγές του ΥΠΕΝ, αναμένεται στις αρχές του καλοκαιριού _ στην καλύτερη περίπτωση στα μέσα της άνοιξης. Η κατεύθυνση προς την οποία κινείται η νομοπαρασκευαστική ομάδα του υπουργείου είναι να επιτραπεί σε εκείνους που σήμερα τις καλλιεργούν να διατηρήσουν τη νομή και τη χρήση και στις περιπτώσεις που τεκμαίρεται κυριότητα προ του 1975, πιθανώς να κατοχυρωθεί και η ιδιοκτησία.

Ωστόσο, έπειτα από την πρόσφατη νομολογία του ΣτΕ (αποφάσεις 1364, 1365/21) που μεταξύ άλλων αναφέρει ότι «η μεταβολή του προορισμού των δασών και των δασικών εκτάσεων απαγορεύεται, εκτός αν προέχει για την εθνική οικονομία η αγροτική εκμετάλλευση ή άλλη χρήση τους, που την επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον», ετοιμάζεται από το επιτελείο του ΥΠΕΝ ειδική μελέτη που θα μπορεί να τεκμηριώνει τον αποχαρακτηρισμό δασικών εκτάσεων για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Κεντρικό ρόλο στην τεκμηρίωση αναμένεται να παίξει ο ΟΠΕΚΕΠΕ και οι κοινοτικές επιδοτήσεις που δίνονται για παραγωγικές δραστηριότητες στις εκχερσωμένες εκτάσεις.