Πρόστιμα για παραβάσεις παραβίασης ή παραποίησης ή επέμβασης στη λειτουργία των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (Φ.Η.Μ.)

1. Πρόστιμα για παραβάσεις παραβίασης ή παραποίησης ή επέμβασης στη λειτουργία των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (Φ.Η.Μ.), καθώς και έκδοσης στοιχείων λιανικής πώλησης από Φ.Η.Μ., ο οποίος δεν λειτουργεί με εγκεκριμένες προδιαγραφές

Με τις διατάξεις του άρθρου 54ΣΤ του Ν.4172/2013 (Κ.Φ.Δ.) ορίζονται τα πρόστιμα για παραβάσεις παραβίασης ή παραποίησης ή επέμβασης στη λειτουργία των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (Φ.Η.Μ.), καθώς και έκδοσης στοιχείων λιανικής πώλησης από Φ.Η.Μ., ο οποίος δεν λειτουργεί με εγκεκριμένες προδιαγραφές. Οδηγίες για την εφαρμογή των υπόψη διατάξεων δόθηκαν με την εγκύκλιο Ε.2180/2021.

 1.1. Υπαίτιος της παράβασης είναι ο κάτοχος – χρήστης του μηχανισμού (υποπερίπτωση αα’ της περίπτωσης α’ της παραγράφου 1 του άρθρου 54ΣΤ του Ν.4172/2013)

 α) Για παραβάσεις παραβίασης ή παραποίησης ή επέμβασης στη λειτουργία των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (Φ.Η.Μ.), κατά οποιονδήποτε τρόπο, όταν ο υπαίτιος της παράβασης είναι ο κάτοχος – χρήστης του φορολογικού ηλεκτρονικού μηχανισμού, επιβάλλεται το ποσό του προστίμου που προβλέπεται στα τρία πρώτα εδάφια της περίπτωσης α’ της παραγράφου 1 του άρθρου 54Ε του Ν.4174/2013. Ειδικότερα το πρόστιμο αυτό ορίζεται σε 15% επί των εσόδων από επιχειρηματική δραστηριότητα του ελεγχόμενου φυσικού ή νομικού προσώπου ή οντότητας, όπως αυτά τα έσοδα προκύπτουν από τον μέσο όρο των δηλωθέντων εσόδων με τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των 3 τελευταίων φορολογικών ετών και δεν μπορεί να είναι κατώτερο των 10.000,00 ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης απλογραφικών βιβλίων ή των 30.000,00 ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης διπλογραφικών βιβλίων, ούτε μπορεί να είναι ανώτερο του τριπλάσιου του κατά περίπτωση κατώτερου προστίμου.

 Επισήμανση : Το πρόστιμο επιβάλλεται για κάθε ελεγχόμενο έτος, για το οποίο διαπιστώνονται οι ανωτέρω παραβάσεις.

 β) Για τις παραβάσεις αυτές επιβάλλεται ένα πρόστιμο, ανά ελεγχόμενο έτος, για το οποίο διαπιστώνονται οι εν λόγω παραβάσεις ανεξάρτητα από το πλήθος των Φ.Η.Μ. που έχει παραβιάσει ή παραποιήσει ή επέμβει ο κάτοχος – χρήστης αυτού. Η παράβαση καταλογίζεται στο έτος που ανάγεται ο έλεγχος και το οποίο αφορά η παραβίαση ή η παραποίηση ή κατά οποιονδήποτε τρόπο επέμβαση στη λειτουργία των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών, υπό την προϋπόθεση ότι η διαπίστωση λαμβάνει χώρα από την 1.8.2020 και εντεύθεν, (σχετική η περίπτωση γ’ της παραγράφου 3 του άρθρου 101 του Ν.4714/2020)

 Παράδειγμα

 Έστω ότι τον Δεκέμβριο του 2021 διενεργήθηκε έλεγχος σε επιχείρηση, η οποία τηρεί το απλογραφικό λογιστικό σύστημα, για τα φορολογικά έτη 2016, 2017 και 2018. Η επιχείρηση διαθέτει στην κατοχή της 5 φορολογικούς ηλεκτρονικούς μηχανισμούς (Φ.Η.Μ.) και ο κάτοχος – χρήστης αυτών επενέβη στη λειτουργία των 2 εξ αυτών, κατά τα φορολογικά έτη 2016 και 2017.

Επειδή η διαπίστωση των εν λόγω παραβάσεων έλαβε χώρα σε ημερομηνία μεταγενέστερη της 1.8.2020, επιβάλλεται ένα πρόστιμο για κάθε έτος διάπραξής τους, ως ακολούθως :

1.2. Υπαίτιος της παράβασης είναι η επιχείρηση που έχει λάβει έγκριση λογισμικού (software) και υλισμικού (hardware) από τα αρμόδια όργανα ή οποιοδήποτε πρόσωπο έχει μεταπωλήσει λογισμικό ή παρέχει τεχνική υποστήριξη για την παραβίαση ή παραποίηση ή επέμβαση με οποιονδήποτε τρόπο στη λειτουργία φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (υποπερίπτωση αβ’ της περίπτωσης α’ της παραγράφου 1 του άρθρου 54ΣΤ του Ν.4172/2013)

 Όταν ο υπαίτιος της παράβασης της παραβίασης ή παραποίησης ή επέμβασης στη λειτουργία Φ.Η.Μ. είναι η επιχείρηση που έχει λάβει έγκριση λογισμικού (software) και υλισμικού (hardware) από τα αρμόδια όργανα ή οποιοδήποτε πρόσωπο έχει μεταπωλήσει λογισμικό ή παρέχει τεχνική υποστήριξη για την παραβίαση ή παραποίηση ή επέμβαση με οποιονδήποτε τρόπο στη λειτουργία Φ.Η.Μ. επιβάλλεται σε αυτήν την επιχείρηση ή σε αυτό το πρόσωπο πρόστιμο 100.000,00 ευρώ, (σχετική και η εγκύκλιος Ε.2176/2021).

 Επισήμανση : Το πρόστιμο επιβάλλεται για κάθε ελεγχόμενο έτος για το οποίο διαπιστώνονται οι εν λόγω παραβάσεις.

 1.3. Παραβάσεις έκδοσης στοιχείων λιανικής πώλησης από φορολογικό ηλεκτρονικό μηχανισμό, ο οποίος δεν λειτουργεί με εγκεκριμένες προδιαγραφές (περίπτωση β’ της της παραγράφου 1 του άρθρου 54ΣΤ του Ν.4172/2013)

 α) Για παραβάσεις έκδοσης στοιχείων λιανικής πώλησης από φορολογικό ηλεκτρονικό μηχανισμό, ο οποίος δεν λειτουργεί με εγκεκριμένες προδιαγραφές επιβάλλεται αναλόγως το ποσό του προστίμου που προβλέπεται στα τρία πρώτα εδάφια της περίπτωσης α’ της παραγράφου 1 του άρθρου 54Ε του Ν.4174/2013. Για την περίπτωση αυτή ισχύουν τα αναλυθέντα στην ανωτέρω παράγραφο 1.1.

 β) Το πρόστιμο αυτό (περίπτωσης β’ της παραγράφου 1 του άρθρου 54ΣΤ του Ν.4174/2013) δεν επιβάλλεται :

 αα) Σε περιπτώσεις έκδοσης στοιχείων λιανικής πώλησης χωρίς τη χρήση φορολογικού ηλεκτρονικού μηχανισμού ή από εγκεκριμένο και μη δηλωμένο φορολογικό ηλεκτρονικό μηχανισμό, δεδομένου ότι οι εν λόγω παραβάσεις ρυθμίζονται με τις διατάξεις του άρθρου 54 του Ν.4174/2013.

 ββ) Στην περίπτωση έκδοσης στοιχείων λιανικής πώλησης από φορολογικό μηχανισμό, ο οποίος δεν λειτουργεί με εγκεκριμένες προδιαγραφές εφόσον δεν επηρεάζονται η αυθεντικότητα της προέλευσης και η ακεραιότητα του περιεχομένου των στοιχείων σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 15 του Ν.4308/2014.

Επισήμανση : Το τρίτο εδάφιο της περίπτωσης β’ της παραγράφου 1 του άρθρου 54ΣΤ του Ν.4174/2013 το οποίο ορίζει ότι «στην περίπτωση αυτή επιβάλλεται το πρόστιμο της περίπτωσης ια’ της παραγράφου 2 του άρθρου 54 και σε περίπτωση διαπίστωσης, στο πλαίσιο ελέγχου εκ νέου διάπραξης της ίδιας παράβασης, εντός πενταετίας από την έκδοση της αρχικής πράξης, εφαρμόζονται οι διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 54 περί υποτροπής» είναι άνευ αντικειμένου και κατ’ επέκταση δεν επιβάλλεται κανένα πρόστιμο στις περιπτώσεις αυτές.

 γ) Ειδικά για τους υπόχρεους της παραγράφου 7 του άρθρου 31 του Ν.3784/2009, δηλαδή τους κατόχους άδειας λιανικής εμπορίας πετρελαιοειδών προϊόντων, τα ανωτέρω πρόστιμα της παραγράφου 1 του άρθρου 54ΣΤ του Ν.4172/2013 δεν επιβάλλονται εάν κατά τον χρόνο της διαπίστωσης της παράβασης έχει ήδη επιβληθεί το πρόστιμο του άρθρου 31  του Ν.3784/2009, (σχετική η παράγραφος 8 του άρθρου 101 του Ν.4714/2020).

Ο Γιώργος Α. Κορομηλάς είναι Φορολογικός σύμβουλος – Συγγραφέας φορολογικών βιβλίων, Διευθυντής Φορολογικού τμήματος Tax Advisors I.K.E. καιΠρόεδρος Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών